De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
Stop de suggestieve samenleving
•
76 keer bekeken
• 
© cc-foto: Arek Socha
Het allerbelangrijkste is dat we ideeën en voorstellen, die een vals beeld oproepen over de kwaliteit van de samenleving, niet meer accepteren
Na de school- en werkvakanties stelden we ons voor dat het nieuwe normaal een menselijk gezicht zou krijgen. Wel op gepaste afstand en voor specifieke gebieden en reizen een verplicht mondkapje.
Natuurlijk waarschuwden de virologen voor een tweede coronagolf. Ieder zijn vak ondanks het grote niet-weten wat volksvijand nr. 1 betreft. Maar met familie en vrienden moet het toch mogelijk zijn letterlijk dichter bij elkaar te zijn?
Vergeet het maar. Zes bezoekers per huisgezin en nog steeds thuis werken. Liever niet naar het buitenland afreizen want de codes oranje verrassen je als een dief in de nacht.
De afgelopen maanden hebben we kennis gemaakt met een indringend verschijnsel dat ik samenvat onder het label ‘suggestieve samenleving’.
De suggestie van het samen de strijd aangaan tegen het coronavirus. De suggestie dat we samen ons aan de regels zullen houden. De suggestie dat het virus geen onderscheid maakt.
De werkelijkheid staat op gespannen voet met deze en andere suggesties die ons een vals beeld schetsen van de samenleving waarin we leven. De gezamenlijke strijd levert winnaars (grote bedrijfsleven) en verliezers (zzp’ers) op. Het aan de regels houden laat verwrongen situaties in KLM-vliegtuigen zien. Het virus slaat hard toe in miserabele woon- en werkplekken van goedkope arbeidskrachten uit Oost Europa.
Ook buiten het domein van het coronavirus deden de laatste tijd uitdrukkelijk suggestieve situaties voor. De overheid behandelt de burgers in gelijke mate. Maar dat geldt niet voor een grote groep burgers die ten onrechte verdacht werd van fraude met kinderopvangtoeslagen. Werkgevers gaan voor kwaliteit maar vinden deze vreemd genoeg minder bij sollicitanten met een niet-Nederlands klinkende achternaam, zo blijkt uit de diverse antiracisme acties. De participatiesamenleving biedt ontplooiing voor elk individu maar jongeren uit de Utrechtse wijken Overvecht en Kanaleneiland vinden het belangrijker die ruimte te zoeken in gewelddadigheden en vernielingen.
Hoe valt deze suggestieve samenleving te stoppen?
Het allerbelangrijkste is dat we ideeën en voorstellen, die een vals beeld oproepen over de kwaliteit van de samenleving, niet meer accepteren. En dat we bij elke poging om de samenleving menselijker te maken ons afvragen: voor wie doen we dit? En bij dit laatste geldt dat mensen die aan de onderkant leven bij alles prioriteit moeten krijgen. Nederland is een rijk land maar het is een valse suggestie als we geen oog hebben voor kinderen uit bijstandsgezinnen. Bijvoorbeeld.
En laten we niet de ‘neo-suggestieven’ als Wilders en Baudet achterna lopen want hun wereld is vol van haat en ophitsing.
Om duidelijk te maken hoe we de suggestieve samenleving kunnen stoppen, noem ik hier een vijftal interventies. Interventies die direct effect hebben en niet de valse, vrijblijvende suggestie in zich dragen dat het allemaal mooier en beter wordt.
- Invoering maatschappelijke dienstplicht. Jongeren tussen de 18 en 21 jaar dienen zich een jaar lang in te zetten voor maatschappelijke taken, Per regio kan daar invulling gegeven worden, afhankelijk van de situatie ter plaatse (natuurbehoud, onderwijsassistentie, hulp in de zorg, groenbeheer). Het kunnen experimenten zijn van zelfbestuur waar jongeren zelf richting geven aan hun activiteiten en daarvoor een maatschappelijke vergoeding voor krijgen. Het grote voordeel is dat jongeren aan den lijve ervaren wat het betekent verantwoording te dragen voor de samenleving waarin ze leven. Ik noem niet het argument van de komende werkloosheid onder jongeren maar het zou wel een valide reden extra zijn. En natuurlijk deze jongeren inzetten om de noodzakelijke coronamaatregelen te handhaven.
- De vernielingen in wijken als Overvecht en Kanaleneiland zouden volgens waarnemers mede veroorzaakt zijn door grote groepen Marokkaanse jongeren. Natuurlijk helpt het niet om deze jongeren als tuig te criminaliseren en daardoor rijp te maken voor het Rijk van Taghi. De politie kent de namen en de gezinnen en het zijn vooral de ouders die nu onze steun verdienen. Tegen de schaamte en onmacht om jongeren op het rechte pad te houden. Verplichte gezinscoaches zijn noodzakelijk om een nieuwe maatschappelijk drama te voorkomen. En ook hier: een gezamenlijke inzet om een postcorona samenleving vorm te geven.
- Corona dwingt ons de eigen omgeving opnieuw te ontdekken. Neem de stadslandbouw. In grote gemeenten is er een tekort om een moestuin te huren. Massaal zouden we de vrijkomende landbouwgronden tot moestuinen moeten transformeren met een redelijke vergoeding voor het boerengezin. Zelf je (biologisch) voedsel produceren in deze nieuwe commons is een belangrijk winstpunt in een milieuvriendelijke landbouwpolitiek. Met respect voor het duurzame handwerk in een ver doorgevoerd digitaal tijdperk.
- Culturele instellingen ondergaan een dramatische transformatie als ze al niet kopje onder gaan. Weg met de valse retoriek over creativiteit binnen de culturele sector. Het is een enorm gevecht om te overleven. Is geld de oplossing? Natuurlijk mogen we van de overheid steun verwachten maar het is een vals beeld dat alleen geld redding geeft. We moeten ervoor zorgen dat betrokken publieksgroepen zelf daadwerkelijk ingeschakeld worden bij de culturele bedrijfsvoering en daarin zeggenschap krijgen. Wat kan met gesloten beurzen voor continuïteit zorgen wat nu verloren gaat? Gepensioneerde cultuurliefhebbers kunnen zich en masse melden als actieve ondersteuner om de organisaties levend te houden en naar een hoger plan te tillen.
- Laten we de actievoerende jongeren niet in de kou staan. Wereldwijd laten ze hun proteststem horen tegen valse beloften en corruptie en voor democratie, werk en een eerlijke verdeling van inkomen. Jongeren zijn met hun proteststem de dragers van een nieuwe, meer rechtvaardige wereldorde. De EU zal hier een actieve ondersteuningsrol kunnen vervullen aangezien de twee grootmachten, de VS en China, zelf in een conflict zijn beland. Op lokaal niveau kunnen we zorgen voor steun van advocaten, aandacht en indien mogelijk asiel.
Met de hier gegeven vijf interventies halen we het beeld van de suggestieve samenleving van zijn sokkel en komt er ruimte voor eigen daadkracht in het centrum van een meer humane samenleving (die nog heel lang door corona op de proef wordt gesteld). De vijf voorbeelden kunnen worden aangevuld met talloze nieuwe, speelse en ludieke interventies die wellicht in eerste instantie de wenkbrauwen doen fronsen. Doorzettingsvermogen en het zelf doen gelden daarbij als het echte nieuwe normaal.
Ze bevatten geen suggestie dat ‘het’ – de coronacrisis, de vervreemding, de onverschilligheid – allemaal wel snel weer over zal gaan. Nee, maar dat einde geldt wel de suggestieve samenleving als we met elkaar de handen ineen slaan en via zelfsturing resultaten boeken.
Waar wachten we op?