Stop de klimaatcrisis, investeer in scholing

Afgelopen vrijdag begon de klimaatweek; overal in de wereld waren er grote demonstraties voor een goed klimaatbeleid. In Nederland was het nog klein, want bij ons wordt aan het einde van de klimaatweek gedemonstreerd. Aanstaande vrijdag stroomt Den Haag vol met klimaatstakers. De oproep is helder: stop de klimaatcrisis. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Als we niet flink investeren in scholing voor klimaatbanen, dan remmen we de energietransitie voordat deze goed en wel op gang is. Een nationaal fonds voor scholing voor klimaatbanen is daarom keihard nodig.

Wereldwijd staken miljoenen mensen in 150 landen om een einde te eisen aan het tijdperk van vervuiling. Ook in Nederland bundelen scholieren, werkers en bedrijven hun krachten. Organisaties als Greenpeace, Milieudefensie en FNV ondersteunen de actie. En terecht: onze aarde staat op het spel. De kosten van nietsdoen zijn enorm. Een recent rapport van de Global Commission on Adaptation laat zien dat investeringen in klimaatadaptatie schade van zo’n 6,3 biljoen euro kunnen voorkomen. Nietsdoen is geen optie. Alle ballen op het stoppen van de klimaatcrisis is de enige logische keuze.

Cc-foto: Maria Godfrida

De grote vraag is: wie gaat de klimaatcrisis stoppen? De onderhandelaars die zich maandenlang suf vergaderden over het Klimaatakkoord? Natuurlijk, die spelen een rol. Veel belangrijker nog zijn alle werkers die zonnepanelen plaatsen en warmtepompen installeren. En juist daar wringt het. Op dit moment zijn er tienduizenden vacatures voor klimaatbanen, oftewel werk in de energietransitie. Dat worden er de komende jaren alleen maar meer. Deze vacatures vullen blijkt enorm lastig. Om van de energietransitie een succes te maken moeten alle zeilen bij met het opleiden van mensen voor klimaatbanen.

Het huidige opleidings- en scholingsaanbod is niet op deze grote transitie voorbereid, zo concludeert de Sociaal-Economische Raad. Een belangrijke oorzaak is dat omscholing te langzaam gebeurt. Ons systeem is totaal niet toegerust voor de veranderende eisen door de energietransitie en blijkt nog niet flexibel genoeg om zich aan te passen aan de vraag. De beroepseisen voor klimaatbanen zijn namelijk anders dan voor andere banen in de technische sector. Het verduurzamen van woningen of het installeren van windmolens vraagt om specifieke vaardigheden en kennis. Een nationaal scholingsfonds is cruciaal zodat werknemers, werkgevers en onderwijsinstellingen zich met spoed kunnen voorbereiden op klimaatbanen.

Op een dode planeet zijn er geen banen. Maar natuurlijk zijn er ook mensen de dupe van de energietransitie: werknemers in de fossiele industrie. Hun banen zullen binnen nu en een aantal jaar ophouden te bestaan. Gelukkig wist de FNV een Kolenfonds af te dwingen waardoor deze werknemers worden voorbereid op nieuw werk en inkomensverlies wordt gecompenseerd. Het zou mooi zijn als deze werknemers een passende baan vinden in de energietransitie, want hun technische vaardigheden zijn heel waardevol. Met een beetje omscholing kunnen ze zo doorstromen naar de duurzame branche. Dit Kolenfonds is een mooie eerste aanzet voor omscholing van mensen in fossiele banen. Nu is het tijd voor flink wat geld voor scholing en omscholing van een veel bredere groep.

We moeten er alles aan doen om onze planeet leefbaar te houden. Voor de aarde, voor onszelf, voor toekomstige generaties. Maar zonder genoeg handen om de dijken te versterken, windmolens te bouwen en warmtepompen te plaatsen, zijn we nergens. Op vrijdag 27 september ben ik net als duizenden anderen bij de klimaatstaking in Den Haag. Mijn oproep? Stop de klimaatcrisis, investeer in scholing.