Steun voor boeren combinatie van cultuur en tactiek

Bij de vele bezwaren tegen vorm en inhoud van het boerenprotest en de lakse houding van de overheid, met name de politie, ontbrak opvallend een aantal groepen.

De veteranen bijvoorbeeld wilden jegens de boerenacties uitdrukkelijk op 15 augustus – de Nationale Herdenking van het eind van de oorlog in ons Koninkrijk – ‘neutraal’ blijven, net als de roomsen die op dezelfde dag Mariahemelvaart vieren.

Dat zwijgen heeft te maken met de beeldvorming rond boeren, als zouden zij een traditionele, nationale cultuur vertegenwoordigen, ook door de relatief veel gelovigen onder hen. Daarom wordt het contact met de overtredende boeren steevast ‘gemoedelijk’ genoemd.

Bij die cultuur voelen de rechtspopulisten en de religieuze partijen zich als een vis in het water. Dan hebben we het over een substantieel electoraat, want die traditionele cultuur wordt ook gewaardeerd door VVD-kiezers en door oranjepopulisten – de koning zwijgt nog steeds over de omgekeerde vlaggen.

En dat de politie harder optreedt tegenover huisartsen en milieuactivisten dan tegenover boeren is geen jij-bak, maar een logische constatering over een nogal conservatieve, macho beroepsgroep. Kijk ook maar eens naar de grote moeite die de politie heeft bij het werven en het vervolgens behouden van vrouwen, lhbtq’s en allochtonen. Er heerst een structureel gebrek aan inclusiviteit, ook in de ogen van de politietop zelf, met openlijke racistische uitwassen.

Natuurlijk heeft oom agent net als veteranen, orthodoxe katholieken en oranjepopulisten meer met een boer dan met een milieuactivist. Een ‘pussy’ immers.

De radicale boeren vertegenwoordigen dan ook een anarchistische houding tegenover de overheid, niet alleen de landelijke, maar ook de provinciale en de gemeentelijke. Een machocultuur van het zich ostentatief niet aan de regels houden, of het nu om het wekenlang afsteken van illegaal vuurwerk gaat, te hard rijden met lawaaierige vervoermiddelen – ook in natuurgebieden – of het illegaal verbranden of lozen van afval en het zich misdragen bij sportwedstrijden.

Uiteraard richt die cultuur zich op dit moment ook tegen de komst van asielzoekers die niet blank, christelijk en Europees zijn.

Schadelijk kortetermijndenken
De andere reden is tactisch. Deze cultuur is de belangrijkste inhoudelijke reden voor drie regeringspartijen om overstag te gaan in het stikstofbeleid: hun electoraat staat daar dichtbij, zo niet tussen. Het gaat de partijen dan ook niet om een langetermijnperspectief dat de Europese regels toepast om de positie van natuur, milieu en de gemiddelde boer te verbeteren. Maar om een electoraal kortetermijnbelang.

Immers voelen VVD, CU, maar vooral CDA de hete adem van de BoerBurgerBeweging in de nek, nog geen zeven maanden te gaan voor de verkiezingen van de provinciale staten.

Onze premier boycotte al een bijeenkomst van Remkes met natuurorganisaties – daarbij was wel minister Jetten van D66 aanwezig - en onderhandelt achter Remkes’ rug met de voorman van Agractie.

Het feit dat ook de meeste traditionele lobbygroepen in de agro-sector, uitgezonderd de banken, tactisch niet aanwezig wilden zijn bij Remkes, spreekt boekdelen. Die wil het kabinet absoluut niet als tegenstanders.

Vicepremier Hoekstra – zijn partij bedreigen de grootste klappen - heeft daarom inmiddels formeel afstand genomen van het coalitieakkoord over stikstofreductie: 2030 is volgens hem veel te vroeg. Rutte bagatelliseerde deze stellingname, die de hele coalitie, maar in het bijzonder zijn partijgenote Van der Wal schoffeert, als een proefballonnetje. Moet kunnen, maar niet te vaak

De Tweede Kamer is het met deze kwalificatie niet eens en komt vervroegd terug van reces om over de kwestie te debatteren. Volgende week dinsdag.

Een perfecte timing voor Rutte en Hoekstra, want de dag daarvoor ontvangt Remkes vertegenwoordigers van de provincies en de gemeenten.

Die komen graag, want maandag wordt namelijk het geitenpad aangelegd dat de lobby van de agro-industrie moet geruststellen. Rutte, Hoekstra en Segers zullen de Kamer dinsdag enthousiast doen weten dat er in het verleden fouten zijn geweest met te vage kaarten, maar dat provincies en gemeenten hebben beloofd ‘meteen al de komende maanden op maat en voortvarend’ het boerenstikstofprobleem te gaan regelen. Vanuit de ideologie van het korte termijn betekent dit: onduidelijk, weinig transparant en zonder landelijk vastgelegde criteria ook moeilijk controleerbaar. Uitkopen van bedrijven die grenzen aan natuurgebieden en voor de rest veel ‘technische innovatie’. Subtekst: ‘Geen koe de stal uit!’

Misschien dat een Kamermeerderheid in dit verhaal trapt.

Maar de Europese Unie?