Stem weloverwogen ‘provinciaal’ voor de Statenverkiezingen

Het lijkt onverstandig om bij de provinciale verkiezingen automatisch het hokje in te vullen van de partij waarvoor je landelijk pleegt te kiezen. Al doen media en politieke partijen hun uiterste best je daartoe te verleiden. Linkse Wolk versus rechtse Wolk. Democraten versus populisten. Stad versus plateland. Schaap versus wolf.

Evenmin is het zinnig om strategisch te kiezen – voor een grote oppositiepartij tegen de regeringscoalitie of erger, voor een oelewapper uit het politieke ‘midden’ om de rechtspopulisten te stoppen. En ten slotte, onzin dat het tegenwoordig, gezien de beoogde samenwerkingsplannen van deze partijen in de Eerste Kamer, niet uitmaakt of je provinciaal GroenLinks of PvdA stemt.

Democratisch gezien is het effectiever om je eerst in de provinciale programma’s en praktijken van de afgelopen jaren te verdiepen en een – indien beschikbaar – stemwijzer in te vullen. Google ook even de regionale pers over de provinciale items die je de afgelopen vier jaar belangrijk vond. Flevoland International Airport? Een megadatacenter? Maatregelen om de provinciale wegen veiliger te maken? Verbreding van rijkswegen? Sluiten van een ziekenhuis? Verbetering openbaar vervoer? Kerncentrales? Jacht?

De uiterste consequentie van dit soort voorbereiding kan zijn dat je voortaan landelijk, provinciaal, waterschappelijk en gemeentelijk op vier verschillende partijen uitkomt.

Dat is niet de veelgesmade strategische keuze, maar juist een finetuning van je politieke wensen.

De meesten van ons zijn namelijk geen lid van een politieke partij.

Laten we beginnen met de verschillen tussen dezelfde partijen in de landelijke en de provinciale overheid. Die zijn er wel degelijk. Hot news is natuurlijk dat de meerderheid van de provinciale CDA’ers, zich onder aanvoering van landelijk lijsttrekker Theo van Boven keert tegen het stikstofbeleid van Rutte IV. Een kabinet waaraan de christendemocraten zelf deelnemen. Van Bovens collega Edith Schippers sloot zich indirect daarbij aan door vragen op tv over het stikstofbeleid als ‘polariserend’ te weigeren beantwoorden.

Wat gaan de provinciale VVD’ers en CDA’ers straks doen? Vooruitschuiven? Traineren? Saboteren? En hoe treden vervolgens hun vertegenwoordigers in de Eerste Kamer op?

Het kan ook andersom. Zie de situatie rondom de kabinetsplannen om de A27 bij Amelisweerd (nog eens) te verbreden, waardoor belangrijkenatuurgebieden vernield worden. Provinciale staten liggen dwars, terwijl toch CDA, D66 en ChristenUnie deel uitmaken van de gedeputeerden.

En zelfs christendemocraten in Gelderland en Overijssel zijn tegen laagvliegroutes over de provincies en de Groninger VVD is een beetje ontevreden over het aardbevingsbeleid van zijn regering.

Want het is niet allemaal kommer en kwel met de gedeputeerde staten. Die van Zuid-Holland bijvoorbeeld blokkeren de bouwplannen van Alphen aan de Rijn in de Gnephoekpolder. Een van de laatste resten van het vroegere Groene Hart, waarvan zeventig procent in handen is van projectontwikkelaars. Die staan al jaren te popelen om in de wei te gaan bouwen. Helaas niet alleen daar.

Ook oppositiepartijen kunnen zich in de provincie tegen de landelijke lijn keren.

Toen GroenLinks al jaren mordicus tegen het bouwen van nieuwe kolencentrales was, stemde desondanks een Groninger partijgenoot voor de Eemscentrale en een andere onlangs voor de vergunning om aldaar 15 procent extra van de gewraakte biomassa bij te stoken.

Actueler is de situatie in het Limburgse dorps Egchel (gemeente Peel en Maas), waar zo’n veertienhonderd mensen wonen tussen honderdduizend varkens van een boerenbedrijf dat volgens de bestaande provinciale regels dit aantal mag uitbreiden met nog eens 25.000. De helft van de gedeputeerde staten van Limburg bestaat uit leden van D66, GroenLinks en PvdA.

Dit college ijverde vorig jaar ook voor het behoud van Maastricht Aachen Airport.

Luchthavens zijn een splijtzwam. Sociaaldemocraten in het noorden zien een toekomst voor Groningen Airport en die in Overijssel voor Airport Twente. De PvdA van Flevoland vindt dat Lelystad International Airport open moet gaan.

De partij was ook niet tegen het geplande megadatacenter van Meta.

Net als de PvdA in Noord-Holland die een datacenter van Microsoft in de Wieringermeer zonder vergunning laat bouwen en de afgelopen decennia Tata Steel met fluwelen handjes aanpakte.

De PvdA heeft zich daar ook neergelegd bij de F1-status van het circuit van Zandvoort. In het verkiezingsprogramma komt dat Fossiele Feest niet eens voor. O ja, ganzen mogen in Noord-Holland sociaaldemocratisch worden afgeschoten om gewassen te beschermen.

Maar in Drenthe ligt de zaak weer omgekeerd. Daar vindt GroenLinks dat er meer windmolens moeten komen, maar de Partij van de Arbeid vindt die juist weer landschapsvervuilend.

Kortom, alleen Zeeland heeft een gezamenlijke lijst, zodat die zogenaamde Linkse Wolk vooral verkiezingstrucje van Rutte is om de aandacht van belangrijke zaken af te leiden. Bang als hij is zetels te verliezen in de Lobbykamer.

Zoals de rechtspopulisten de aandacht afleiden met de polarisatie-framing van de wolf. Er is een beschermde diersoort die ooit werd weggejaagd, maar nu weer terugkomt. Niet uitgezet, zoals de otter, de bever en de raaf, maar gewoon weer komen aanwandelen.

Volgens deskundigen moeten veehouders wel hun wettelijke plicht vervullen om hun dieren te beschermen, maar is er verder weinig aan de hand. De overheid subsidieert immers afrastering en compenseert het eventueel gedode vee. Maar de ‘tegenstanders’ van de wolf schreeuwen moord en brand met nepnieuws, halve en hele leugens en gebruiken allerlei vormen van intimidatie.

Uiteraard verzetten deskundigen en anderen zich hiertegen: wijzen nog eens op internationale afspraken en regels, overheidsbeleid, wetenschappelijk onderzoek en ervaringen in andere landen.

Deze geduldige uitleg wordt vervolgens door de rechtspopulisten weer geframed als ‘polarisatie!’ Zij zijn degenen die daarbij baat hebben, net overigens als het rechtspopulisme lite van VVD – in de wondere wereld van Farmers Defence Force: ‘links’ – CDA en SGP.

In de trein die zaterdag uit het oosten naar Den Haag reed, zaten zowel klimaatactivisten als boeren. Ze gingen niet met elkaar op de vuist, maar ze wisselden argumenten uit.

Laten we ons dus niet gek maken. Wat lezen, wat afwegen en dan weloverwogen stemmen.

Ik stem zelf bij nader inzien toch maar strategisch.

Voor de natuur.