Stelletje ijzeren heinen, geef eens blijk van empathie

De zwarte komedie die aan de andere kant van de Atlantische Oceaan wordt opgevoerd, heeft onze aandacht afgeleid van de lockdown. Op de persconferentie van Rutte en De Jonge volgde weinig commentaar. De briefing van de deskundigen aan de Kamercommissie werd zelfs verbannen naar de digitale kanalen van de NPO om ruimte te geven aan de wonderlijke avonturen van Trump en Biden.

Zo kon het kabinet tamelijk ongestoord een aantal verscherpingen aankondigen. Je mag nog maar met twee mensen bij elkaar over straat. De bioscopen, de theaters en de musea gaan dicht. De sportscholen daarentegen blijven open. Aan het onderwijs, toch een erkende bron van besmettingen, wordt niet geraakt. Dankzij een zekere profetische gave wist Aafke Romeijn dit alles rond het afgelopen weekend in een tweet perfect samen te vatten: “Bibliotheken dicht maar de Action blijft open: dat is wel een beetje het anti-intellectualistische Hollandse klimaat in een notendop ja.”

Als je het kabinet mocht geloven, dan waren aan deze beslissing diepgaande discussies voorafgegaan waarin de bevindingen van de geleerden uit het OMT centraal stonden. Dat is moeilijk te geloven. Anders hadden ze het advies wel gevolgd om de middelbare scholen te sluiten. De bewindslieden vertoonden eerder copycat -gedrag. Aan de andere kant van de landsgrenzen wordt de ene lockdown na de andere afgekondigd. België is al op slot, het Verenigd Koninkrijk vanaf donderdag. Macron handhaaft al enkele dagen wat in het Frans heel eerlijk confinement heet, een opsluiting van de burgers. Als dan de meerderheid van de door Motivaction en consorten ondervraagde Nederlanders strengere maatregelen eist, dan wordt zij op haar wenken bediend. Zo loopt Nederland niet meer zo uit de Europese pas.

Moeilijk valt uit te leggen, waarom bibliotheken wel haarden van besmetting zijn en sportscholen niet. De spin doctors van de overheid verspreidden de redenering dat het volk toch niet die mogelijkheid om los te gaan en zich werkelijk te ontspannen mocht worden misgund. Alsof dat alleen in de touwen kan en niet dwalend langs de boekenkasten van een goed gesorteerde bibliotheek. Deze argumentatie is een nieuw klinkend bewijs voor de stelling van Aafke Romeijn, al moet worden toegegeven dat de zwembaden wel op slot gaan.

Het gebod om aan de openbare weg met niet meer dan twee personen samen te zijn gaat nog mooie taferelen opleveren. Je kon als je met twee vrienden op een bankje zat in het park een boete krijgen, zo deelde Rutte streng mee. Hoe zit het eigenlijk als je met acht man in een etalage staat te kijken? Hoeveel personen, niet tot het gezin behorende, mogen mee in de auto? Zullen wij nog overijverige boa’s zien die fietsers bekeuren omdat zij te dicht bij elkaar voor het stoplicht wachten? Vous qui passez sans me voir , kunt u om dat feit alleen al een bekeuring krijgen als er ook nog een derde te dicht in de buurt is?

De maatregelen worden genomen op het moment dat de besmettingscijfers dalen. Voor hetzelfde geld hebben ze geen enkel additioneel effect. Ze zijn dan ook vooral genomen voor het plaatje. Wij moeten het idéé krijgen dat de overheid er bovenop zit en alles doet om het de benarde zorgsector zo gemakkelijk mogelijk te maken. Een zorgsector die nog steeds moet wachten op de bonussen en aan wie een welverdiende salarisverhoging met nadruk is geweigerd.

Echt pijnlijke maatregelen zoals het dichtgooien van de hele non food sector in de winkelstraten, zijn afgeschoven naar de voorzitters van de meest getroffen veiligheidsregio´s, in het bijzonder de burgemeesters van Rotterdam, Dordrecht en Enschede. Van Rutte had niemand iets anders mogen verwachten: hij is de afgelopen tien jaar een meester geworden in het doorschuiven van hoofdpijndossiers naar de gemeentes. Daarom aarzelt men niet de burgemeesters van door corona ernstig getroffen veiligheidsregio´s min of meer moreel te verplichten harde maatregelen te nemen zoals uitgebreide winkelsluitingen zonder dat zij over een budget beschikken om ook maar de geringste compensatie te geven. En als ze zich erin laten luizen, die burgemeesters, dan moeten zij hun oekazes ook nog uitvaardigen in de maanden voor de feestdagen die voor zoveel MKB-ers essentieel zijn om ook in gewone tijden wat vet op de botten te kweken.

Het is dan ook te hopen dat voorzitters van veiligheidsregio´s deze specifieke aardappel meteen terugschuiven in plaats van dat zij zich laten bevangen door misplaatste daadkracht.

Opnieuw slaagden Rutte noch De Jonge er in één waarderend woord te spreken voor de miljoenen Nederlanders die hun baan of hun zaakje in gevaar gebracht zien omdat de overheid meedeelt dat zij ter bescherming van de volksgezondheid voor tamelijk onbepaalde tijd moeten stoppen een boterham te verdienen. De steunmaatregelen zijn inmiddels op een breed front onvoldoende gebleken. Het is volstrekt onduidelijk of het kabinet hier iets substantieels aan verandert. En dan nog: ze zijn alleen maar bedoeld als overbrugging. Ze zijn geen vergoeding voor de zware verliezen, de opgesoupeerde pensioenreserves, de leeggehaalde spaarrekeningen van wie door de coronamaatregelen op tilt worden gezet.

Tot nog toe werken deze Nederlanders met grote loyaliteit mee aan een beleid dat op den duur tot hun maatschappelijke ondergang móet leiden. Dat vindt men in Den Haag blijkbaar normaal. Net zoals het normaal is dat het personeel van de KLM grote loonoffers brengt in ruil voor overheidsleningen , terwijl de bewindslieden en de kamerleden hun eigen salarissen ongemoeid laten.

Zeg in godsnaam toch een keer hoe zeer je dit in deze patriottische en solidaire Nederlanders waardeert. Zeg niet dat je het allemaal snapt, spreek er je bewondering voor uit. Roem ze. Steek ze in de hoogte. Vergelijk ze voor mijn part met de bevolking van het hongerend Leiden uit de tachtigjarige oorlog. Doe als Ramses Shaffy. Bewonder. Stelletje ijzeren Heinen, geef eens blijk van empathie.

Want geloof me, mooie peilingen of niet, dit brave volk kán zijn geduld verliezen.