Stel ecocide strafbaar en stop de vernietiging van de planeet

Nu de klimaat- en ecologische crisis wereldwijd om zich heen grijpt, is het tijd het recht daarop aan te passen. Na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog werden internationale misdrijven als genocide voor het eerst vastgelegd en vervolgd. In 1998 werden in het Statuut van Rome genocide, misdrijven tegen de menselijkheid en oorlogsmisdrijven vastgelegd. In 2002 werd het Internationaal Strafhof in Den Haag ingesteld om deze misdrijven te vervolgen. En in 2010 werd het misdrijf van agressie toegevoegd aan het Statuut van Rome. Om de bedreiging van de klimaat- en ecologische crisis het hoofd te bieden is het tijd ecocide te erkennen als vijfde misdrijf tegen de vrede. Bescherm de Aarde en verander de wet.

“De planeet kan wel een goede advocaat gebruiken” was het motto van de vorig jaar overleden advocaat Polly Higgins. Haar levenswerk was het internationaal strafbaar stellen van ecocide: “De grootschalige beschadiging, de vernietiging of het verlies van ecosystemen van een bepaald gebied in zodanige mate dat het vreedzaam gebruik van dit gebied door de inwoners ernstig verminderd is of zal worden.” Om dit voor elkaar te krijgen startte zij in 2017 samen met Jojo Mehta de internationale campagne ‘ Stop Ecocide ’ die sinds 2019 geleid wordt door de in Nederland gevestigde Stop Ecocide Foundation. Stop Ecocide helpt staten die als eerste getroffen worden door de gevolgen van de klimaat- en ecologische crisis met juridisch, strategisch en praktisch advies in de procedure om ecocide strafbaar te stellen.

Hoewel politici al decennia weten van de klimaat- en ecologische crisis nemen ze niet de maatregelen om haar te bestrijden. De wetten van onze landen zijn compleet losgezongen van de wetten van de natuur. Ecocidewetgeving herstelt deze verbinding. Het strafbaar stellen van ecocide zorgt dat bedrijven en overheden wel twee keer zullen nadenken voor ze de planeet schade toebrengen. De belangrijkste functie van ecocidewetgeving is dan ook niet het straffen van degenen die de planeet vervuilen en vernietigen, maar het afschrikken van hen die dit overwegen. Internationale ecocidewetgeving is dé manier om vernietigende en vervuilende bedrijven tot de orde te roepen en overheden te dwingen onze planeet en haar bewoners te beschermen.

Oorspronkelijk zou ecocide gewoon een onderdeel worden van het Statuut van Rome. Maar onder druk van Frankrijk, Engeland en Nederland werd ecocide geschrapt. Frankrijk is hier dit jaar na een burgerberaad van teruggekomen en president Macron pleit nu actief voor ecocidewetgeving. In Nederland heeft Lammert van Raan, Kamerlid voor de Partij voor de Dieren, voor de kerst een initiatiefnota voor het strafbaar stellen van ecocide ingediend in de Tweede Kamer.

Nederland is één van de landen die ecocidewetgeving eerder heeft geblokkeerd en de plek waar het Internationaal Strafhof zetelt. Het zou van grote symbolische waarde zijn als Nederland zich internationaal gaat inzetten voor het strafbaar stellen van ecocide.

Deze zomer kende de wereld hittegolven, droogte, bosbranden, smeltende gletsjers, stormen en overstromingen. Ook de onder andere door ontbossing en onze omgang met dieren veroorzaakte pandemie die over de wereld raast, drukt ons met de neus op de feiten. Actie om de planeet te beschermen kan niet langer op zich wachten. Zoals de Tweede Wereldoorlog leidde tot de oprichting van de Verenigde Naties, de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en internationale gerechtshoven, dwingen de klimaat- en ecologische crises ons om onze planeet juridisch te beschermen. Stel ecocide strafbaar en stop de vernietiging van de planeet!