STAP-budget werd ook tweede helft 2022 besteed aan onzin-studies en zwendelaars

Het STAP-budget van de overheid bedoeld voor bij- of omscholing, is ook in de tweede helft van vorig jaar op grote schaal gebruikt voor ‘onzin-opleidingen’. Dat blijkt uit een analyse van onderzoeksplatform Follow The Money (FTM). In de zomer van vorig jaar bleek al dat de vele miljoenen aan scholingsbudget in een groot aantal gevallen niet op de plekken terechtkwam waar het programma voor bedoeld is.

Het programma Stimulans Arbeidspositie, kortweg STAP, is een subsidieregeling waarmee iedere Nederlander eenmalig een bedrag van maximaal 1000 euro kan aanvragen voor bijscholing. Het is de opvolger van de fiscale aftrek voor scholingsuitgaven. Volgens de overheid ‘minder complex’, omdat scholingskosten niet hoeven worden voorgeschoten. Na een goedgekeurde aanvraag wordt het scholingsbudget door het UWV rechtstreeks overgemaakt aan de opleider.

Dat er aan de controle van de geboden opleidingen nog wel het een en ander schortte, bleek in augustus al nadat de balans van het eerste halfjaar STAP werd opgemaakt. RTL Nieuws wist toen te melden dat het geld onder andere werd uitgegeven aan ‘jezelf ontdekken in Parijs’, of een cursus ‘leren manifesteren’. Ook bleek dat opleiders hun lesgeld plots omhoog gooiden. Minister Karien van Gennip (CDA, Sociale Zaken) erkende dat ‘verbetering op korte termijn nodig’ was. 

Dat die verbetering ook in de tweede helft van het jaar niet was doorgevoerd, laat FTM nu zien. Onder de vergoede opleidingen zijn onder meer cursussen edelsteentherapie, kindertekeningen analyseren, wandelcoaching, aura- en chakrahealing en aromatherapie. 

De 27-jarige influencer Madelon Vos, ook bekend als Misss Bitcoin, wist in korte tijd rijk te worden met behulp van een 10-urige YouTube-cursus ‘technische analyse’ van de aandelenmarkt, een cursus die door The Economist werd omschreven als ‘financiële astrologie’. Met haar YouTube-filmpjes lokte Vos ruim 2500 cursisten, waarvoor ze per persoon 897 euro STAP-subsidie ontving. In zo’n vier maanden tijd schreef Vos ruim 2 miljoen euro aan overheidsgeld bij op haar rekening.

FTM concludeert ook:

Opvallend feit: bijscholing in sectoren die met personeelstekorten kampen, blijft ver achter bij sectoren waar het tekort minder nijpend is. De meeste bijscholing vindt plaats in (digital) marketing en sales (19,1 miljoen euro), het coaching-circuit (19,1 miljoen euro) en uiterlijke verzorging (10,1 miljoen euro).

Slechts een handvol cursisten gebruikte het STAP-budget voor bijscholing binnen de zorgsector of het onderwijs, terwijl liefst een op de vijf aanvragers volgens een eerste evaluatie van de regeling in de zorg werkt.

De Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) ziet de besteding van de STAP-budgetten met lede ogen aan:

‘Mensen denken: ik word homeopaat, neurolinguistisch programmeur of orthomoleculair therapeut, of een ander beroep waar geen enkele wetenschappelijke basis voor bestaat. Dat blijkt dan in de praktijk niet zo makkelijk. Maar wat wél kan is een cursus geven met het STAP-budget,’ zegt Catherine de Jong [anesthesioloog en voorzitter van de VtdK]. ‘Ze adviseren hun klanten dan om een STAP-budget aan te vragen en gooien hun prijzen omhoog. Een enorm verdienmodel.’ 

De VtdK heeft minister Van Gennip genomineerd voor de Meester Kackadorisprijs voor de grootste kwakzalver van 2022.