Vorige week staakten medewerkers aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Niet vanwege salarisgerelateerde eisen, maar uit morele noodzaak. De universiteit onderhoudt namelijk banden met Israëlische instellingen die rechtstreeks bijdragen aan een systeem van onderdrukking en geweld. En dit gebeurt niet in isolatie. Het is onderdeel van een bredere crisis in het Nederlandse hoger onderwijs, waarin ethiek wordt opgeofferd om financiële en politieke belangen te dienen.
De UvA is niet alleen; samenwerkingen met Israëlische universiteiten zijn al maanden onderwerp van felle kritiek, gevoed door een groeiende beweging van studenten en medewerkers die simpelweg vragen om een einde van medeplichtigheid aan systematisch geweld en onderdrukking.
Onderzoeksprojecten en innovaties van Israëlische universiteiten, zoals wapensystemen en surveillance-technologie, zijn direct geïntegreerd in het militaire beleid van Israël. Israëlische universiteiten zelf delen trots propaganda die hun steun aan de militaire infrastructuur benadrukt — dezelfde infrastructuur die aan de basis staat van wat ondubbelzinnig genocide wordt verklaard. In plaats van kritisch te reflecteren op eigen beleid, kiezen de Colleges van Bestuur (CvB) voor repressie: politie-ingrijpen, strenge restricties, en een houding die weinig lijkt op een open academische gemeenschap.
Ondanks een brede internationale consensus blijven Nederlandse universiteiten volhouden dat ze meer advies nodig zouden hebben. Zo werd er aan de Radboud Universiteit in Nijmegen een Adviescommissie in het leven geroepen om de banden met Israëlische instituten te beoordelen. Maar het is al lang duidelijk dat deze commissie geen serieuze poging tot morele verantwoording is. In werkelijkheid lijkt het een strategisch middel om tijd te rekken, met een advies dat – als het er überhaupt komt – niet vóór het einde van het jaar wordt verwacht.
Waarom vinden onze universiteitsbesturen deze commissies überhaupt nodig? Moet iedere instelling eerst een rapport opstellen om te erkennen wat internationale instanties en mensenrechtenorganisaties al jaren onomstotelijk vaststellen? De feiten zijn publiekelijk, gedocumenteerd en onbetwist.
Dat is dan ook exact wat de Adviescommissie aan de Tilburg Universiteit concludeerde, resulterend in een advies om alle samenwerkingen op te schorten. Stel dat de adviescommissies van andere universiteiten over enkele maanden tot vergelijkbare conclusies komen. Wat gebeurt er dan? Zoals bij Tilburg, blijft het besluit om actie te ondernemen bij het CvB, dat geen enkele verplichting heeft om het advies op te volgen.
Dit benadrukt de leegte van dit hele proces: het is een constructie zonder bindende verplichtingen, ontworpen om kritiek te sussen en tijd te winnen. Tegelijkertijd worden studenten en medewerkers die zich tegen deze ontwikkelingen uitspreken met repressie benaderd, en hun zorgen terzijde geschoven. Universiteitsbesturen verkiezen winst boven wetenschappelijke waarden, controle boven dialoog. Deze week nog, werden in Nijmegen mensen onrechtmatig geprofileerd en gearresteerd, in Groningen staan al weken camera’s voor universiteitsgebouwen geposteerd.
En dit gaat niet alleen over Palestina – het is een symptoom van een bredere verschuiving in het hoger onderwijs. Een recent rapport van de Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie (AWTI) pleit bijvoorbeeld voor een ‘mentale en culturele omslag’ in het hoger onderwijs: onderzoek en onderwijs moeten zich laten leiden door de belangen van de defensie-industrie.
We moeten ons afvragen wat voor universiteiten we willen zijn. Willen we instellingen zijn waar ethiek en academische vrijheid centraal staan, of laten we economische en geopolitieke belangen onze koers bepalen?
De staking aan de UvA is een herinnering aan wat actie kan betekenen.. Het herinnert ons eraan dat verandering nooit van bovenaf komt, dat echte verandering alleen plaatsvindt wanneer gemeenschappen in verzet komen. Van de anti-apartheidsbeweging die universiteiten dwong banden met Zuid-Afrika te verbreken tot stakingen tegen de vermarkting van onderwijs: het is collectieve actie die bestuurders dwingt verantwoording af te leggen.
De vraag is niet langer óf we ons moeten verzetten, maar hoe. Studenten en medewerkers moeten opstaan en duidelijk maken dat er geen ruimte is voor moreel faillissement binnen de academische wereld. T ot nu toe hebben Nederlandse universiteitsbesturen geen gehoor gegeven aan de oproepen om de banden te verbreken, en het is tijd dat we aan onze universiteiten gaan toewerken naar een staking.
Daarom roep ik medewerkers en studenten op om in actie te komen. Samen hebben we de kracht en de middelen om niet alleen te strijden voor rechtvaardigheid, maar ook om die daadwerkelijk te realiseren.
UvA: Toetsingskader voor externe samenwerkingen naar medezeggenschap
.
‘Het vernieuwde, uitgebreide toetsingskader waarmee de UvA haar externe samenwerkingen kan beoordelen zit in een afrondende fase. Het kader moet voorkomen dat onderwijs en onderzoek kunnen bijdragen aan schending van mensenrechten, misbruik van kennis voor ongewenste militaire doeleinden of serieuze schade aan het milieu.’ [...]
‘Alle reacties en adviezen worden in januari verwerkt, waarna het toetsingskader kan worden vastgesteld door het College van Bestuur.’ [...]
‘Vanaf dat moment kunnen dan alle nieuwe samenwerkingen aan het nieuwe kader worden getoetst. Ook bestaande samenwerkingen die mogelijk controversieel zijn, krijgen een nieuwe beoordeling.’ [...]
‘Op dit moment worden er geen nieuwe onderzoeks- en onderwijssamenwerkingen aangegaan met landen in oorlogssituaties en landen waar mogelijk mensenrechtenschendingen plaatsvinden, totdat het toetsingskader is vastgesteld en kan worden toegepast.’ [...]
.
https://www.uva.nl/content/nieuws/nieuwsberichten/2024/12/toetsingskader-voor-externe-samenwerkingen-naar-medezeggenschap.html?origin=C7qo0vSuQiCeMfPYaosIew&cb
als je als universiteit (linkse) politiek gaat bedrijven moet je niet gaan klagen als ze de wetenschappelijke resultaten van deze universiteit niet meer vertrouwen.
@de passie preker
.
Dus 'ze' vertrouwen de wetenschappelijke resultaten niet meer van universiteiten die samenwerken met Israëlische universiteiten, instellingen en bedrijven die betrokken zijn bij schendingen van de mensenrechten en het internationaal recht? En dan om te beginnen de wetenschappelijke resultaten van Israëlische universiteiten al helemaal niet, neem ik aan? Reden te meer voor Nederlandse universiteiten om die samenwerking subiet te staken, vindt u niet? Overigens, wie zijn 'ze'?
lopez: als universiteiten zich als politieke actievoerders gaan opstellen (ongeacht of het een good or bad cause is) komt de academische vrijheid en de academische geloofwaardigheid in het geding. Zowel voor andere academici maar zeker ook voor het grote publiek. En van het grote publiek is er nu al een groot deel die geen vertrouwen in de wetenschap heeft.
@de passie preker
.
U vindt dat universiteiten geen 'politiek moeten bedrijven'. Maar het aangaan en onderhouden van samenwerkingsbanden met instellingen, bedrijven en overheden die betrokken zijn bij grove en langdurige schendingen van de mensenrechten en het internationaal recht is bij uitstek politiek. Alle Israëlische universiteiten zijn nauw verweven met het Israëlische militair complex en het leger, dat in Gaza alle Palestijnse universiteiten en (hoge)scholen met de grond gelijk heeft gemaakt en elders in bezet gebied regelmatig scholen en universiteiten binnenvalt en docenten en studenten mishandelt en oppakt.
.
Ik neem aan dat u vindt dat de Nederlandse universiteiten, hogescholen en medische centra ook moeten blijven samenwerken met hun Russische en Belarussische collega-instellingen, en zij de banden onterecht hebben bevroren?
.
En wat betreft de academische vrijheid: op individueel niveau kunnen wetenschappers, als zij dat willen, contact blijven onderhouden en blijven samenwerken, ook als de institutionele samenwerking wordt gestaakt.
We mogen verwachten dat universiteiten het internationaal recht en de universele mensenrechten respecteren, en niet in zee gaan met instellingen die betrokken zijn bij schendingen daarvan. In de praktijk blijken ze echter nog altijd allerlei banden te onderhouden met Israëlische universiteiten en andere instellingen, die tot over hun oren betrokken zijn bij zulke schendingen – men leze Towers of Ivory and Steel van Maya Wind. Het is vanzelfsprekend en belangrijk om hier actie tegen te (blijven) voeren.
.
Een paar dagen geleden werd bekend dat ook de EU zulke banden blijft koesteren. Ze subsidieert niet alleen Israëlische universiteiten die tot over de oren in de 'defensie'-industrie zitten, maar zelfs Elbit en andere notoire Israëlische wapenfabrikanten, met gigantische bedragen.
.
Zie
https://www.aljazeera.com/news/2024/12/18/eu-horizon-funding-israel
en
https://www.middleeastmonitor.com/20241219-the-eu-continues-to-protect-israel-and-its-genocide-of-the-palestinians/
Gelukkig zijn ze op andere universiteiten wel wijzer, zoals op de nabijgelegen VU. Bijzonder dat niemand wat van de recente UvA staking heeft gemerkt. Wel positief dat er niet weer voor miljoenen is gesloopt.
En als je het dan over 'moreel failliet' wil hebben, dan is het wel het gebrek aan wetenschappelijk debat over de oorlog tussen terroristen van Hamas en Israel.
Gelukkig bepaalt u niet wat wel of niet redelijk is.
---
Daarnaast is er decennia aan wetenschappelijk en juridische discussie over het conflict.
@ Oosterlijker
.
[het gebrek aan wetenschappelijk debat ]
.
Het is inderdaad bizar hoeveel debatten door Nederlandse universiteiten zijn verboden, vrijwel altijd onder het mom dat een paar 'Joodse of Israëlische studenten' zich daar 'onveilig' bij zouden voelen.
Mij interesseert het mateloos.
https://www.filosofie.nl/filosofie-betekenis/#:~:text=Zo%20ook%20de%20betekenis%20van,naar%20of%20houden%20van%20wijsheid.
De studierichting filosofie.
Zie hoe oud deze is.
Zie hoe de definitie luidt.
Zie wanneer de bekende Griekse filosofen leefden.
Voor de geboorte van Jezus en de profeet Mohammed.
Er is een wijsheid van ervoor en erna. En het gaat om “kennis” ervooren erna.
Ga daar eens over filosoferen….
Wie hebben belangen bij de samenwerking?
Waarom juist met universiteiten in Israël?
Zijn zij wellicht veel verder gevorderd in allerlei technische technologieën, die juist nu nodig worden?
Een wereld in oorlog.
Wij worden bedreigd zeker in de on line wereld.
@ Gerygrr
Jij schrijft: Wie hebben belangen bij de samenwerking?
De Israelische universiteiten en de bedrijven. En de Israelische soldaten de studenten. Die zaken lopen daar nogal door elkaar heen. En de samenwerking legitimeert (fungeert dus als excuus) om de genocide in Gaza niet te veroordelen.
En: Waarom juist met universiteiten in Israël?
Omdat de samenwerking met Rusland al beëindigd is. Om vergelijkbare redenen. Je spant je in voor mensen rechten of niet. Maar kennelijk zijn rechten van Palestijnen geen mensenrechten voor jou.
En: Zijn zij wellicht veel verder gevorderd in allerlei technische technologieën, die juist nu nodig worden?
Zij kunnen inderdaad heel efficiënt mensen vermoorden en hebben ook systemen waarmee mensen op uiterlijke kenmerken herkent kunnen worden. Jij wil hier ook de privacy van burgers aantasten?
En: Wij worden bedreigd zeker in de on line wereld.
Inderdaad maar niet door de Palestijnen. Echter de Nederlandse overheid gebruikt wel Israelische systemen om hier burgers te volgen. Ook jou.
De uitwisseling van studenten is wel gestopt. Het overzicht van de UU geeft een idee over wat voor soort samenwerking het kan gaan.
https://www.uu.nl/nieuws/overzicht-israelische-samenwerkingen
Daan, lees wat ik vraag.
Ik vraag.
Op grond van observaties.
Geen enkel volk mag door een ander volk uitgemoord worden.
Ik weet van andere volkerenmoorden.
Waar blijft onze verontwaardiging daarover?
Dezelfde opzet:
Noem hun organisaties terroristisch en je mag ze vernietigen….
Ik wil elke volkerenmoord veroordeeld zien.
Beatrice de Graaf in Buitenhof.
Mooi verhaal.
Daniëlle, dank.
Dat kan gestopt, dat doen ze dus.
Waar onze eigen belangen in het geding komen gaat dat niet snel gebeuren.
We hebben de technologie nodig.
Kunnen we zonder Trump?
Ook zo’n probleem dat er aan komt.
Wij zijn arrogant individualistisch daarbij.
Gevaarlijke combinatie van eigenschappen.
“Bescheidenheid siert de mens”.
Mooi motto.
Ook in de wetenschap worden samenwerkingprojecten opgezet die voordelen bieden aan alle betrokkenen.
@Gerygrr
.
[Wie hebben belangen bij de samenwerking?]
Zoals Daan al schreef hebben i.i.g. de Israëlische universiteiten, andere instellingen, bedrijven en overheid belang bij de samenwerking, materieel (mede vanwege de hoge Europese subsidies) en qua imago: niet alleen staan Nederlandse universiteiten veel hoger aangeschreven dan Israëlische, ook houdt samenwerking een vorm van witwassen in die de betrokkenheid van de Israëlische instellingen bij het militaire complex (zoals hierboven gezegd: lees Maya Wind) en bij 57 jaar illegale Israëlische bezetting, kolonisering en apartheid aan het oog onttrekt.
.
[Waarom juist met universiteiten in Israël?]
Hoe bedoelt u? Er is regelmatig ophef over samenwerking met buitenlandse instellingen en bedrijven, o.a. een paar jeer geleden over samenwerking met China.
.
[Ik weet van andere volkerenmoorden. Waar blijft onze verontwaardiging daarover?]
Zoals Daan schreef werden de banden met Russische instellingen en bedrijven direct verbroken na de invasie van Oekraïne. Er zijn soortgelijke sancties van kracht tegen allerlei regimes – denk aan Myanmar, om een voorbeeld te noemen (sancties die overigens met name door Israël ontdoken worden). Israël is juist de grote uitzondering als het gaat om Nederlandse en Europese sancties. En wat betreft verontwaardiging staat het u volstrekt vrij die op ieder moment te uiten en tot demonstraties of boycots op te roepen.
.
[We hebben de technologie nodig.]
Waar heeft u het over?
Zo heeft de Universiteit van Groningen een onderwijsproject met China gestaakt vanwege politieke inmengin van de Chinese overheid.
https://www.rug.nl/news/2019/07/ug-permanently-closes-yantai-project
Waar ik het over heb?
Nou simpel, over de hedendaagse bedreigingen, waar de Israëliërs veel verder mee zijn dan wij.
Beveiliging van veilige telefoons kraken en de pieperaanval.
Ook qua wetenschappelijke kennis en onderzoek tijdens corona waren ze verder en beter dan wij, of elders in de wereld.
@Gerygrr
[Beveiliging van veilige telefoons kraken en de pieperaanval]
Volgt u het nieuws? In het kraken van ‘veilige telefoons’ lopen Nederland en andere landen voorop, niet Israël. Waarin Israël wel vooroploopt is het illegaal installeren van spionagesoftware op o.a. telefoons. De afgelopen jaren komt het ene na het andere schandaal aan het licht, o.a. rond de Israëlische Pegasus-software waarmee Israël en andere ongure regimes hun ‘vijanden’ (politieke opposanten, mensenrechtenactivisten) bespioneren. Eergisteren nog werd de Israëlische firma NSO in de VS schuldig bevonden aan het installeren van spionagesoftware in WhatsApp.
.
Ieder land dat de tijd (vele jaren) en het geld investeert om een ‘pieperaanval’ te plegen kan dat. Maar gelukkig staan zulke criminele projecten (want dat zijn het) bij veel landen niet op het programma.
.
[Ook qua wetenschappelijke kennis en onderzoek tijdens corona waren ze verder en beter dan wij, of elders in de wereld.]
.
Welnee. Israël beweerde dat het een vaccin had ontwikkeld dat de wereld bescherming zou bieden, een bewering die in Nederland zoals gewoonlijk jubelend werd ondersteund door de bekende kanalen van de Israël-lobby (CIDI, CJO, NIW enz.), maar die zoals gewoonlijk al snel nergens op bleek te zijn gebaseerd. Israël was net als wij aangewezen op de vaccins van firma’s als Pfizer, en was relatief laat met de aanschaf daarvan en het implementeren van vaccinatieprogramma’s.
”onderzoek en onderwijs moeten zich laten leiden door de belangen van de defensie-industrie.”
Brrr, heel eng dit. Alles in teken van oorlog.
Als er juist niet heel sterk wordt ingezet op het voorkomen en bijeindigen van oorlog, zijn vele positieve innovaties niets meer dan een druppel op de gloeiende plaat.
Er leuk hoor wanneer we eindelijk weten hoe we een huis duurzaam moeten bouwen en uitstootvrij verwarmen en koelen, maar wanneer je elders op de wereld telkens de huizen kapot bombardeert en weer moet opbouwen, bereik je nogal weinig.
Wij zijn geen middelpunt van de macht.
Wij zijn een heel klein radertje in geopolitiek opzicht….
Verwaarloosbaar voor Poetin, Chi en Musk.
Heel goed! Als er genocide gepleegd wordt moet alles on hold gezet worden en moeten alle middelen aangewend worden om dit te stoppen. De normalisatie hiervan door de Nederlandse autoriteiten en instituten is misselijkmakend.
Wat het gedogen van de genocide door NL vooral voedt is schuldgevoel over de nazi-genocide.
Daar moeten we juist uit leren dat genocide altijd verkeerd is, ook als Joden daders zijn ipv slachtoffers.
Het gaat om universele waarden, niet alleen Joden verdienen bescherming en zijn gelijkwaardig, ook Palestijnen!
Koerden, Armeniërs, inheemse volkeren.
Bosniërs ook.
Kunt u uitleggen, wat er anders is met die volkeren die werden uitgemoord?
In de tijd dat ik student en promovendus was had ik niet mit dit soort dilemma's te maken. Misschien concentreren universiteiten zich tegenwoordig te weinig op wetenschap.
HOORT een universiteit dan niet betrokken te zijn? Nee, die moet neutral blijven, al was het maar als betrouwbare bron van wetenschappelijke informatie.
Volgens mij is er juist te veel focus op wetenschap en te weinig op de morele context ervan. Wetenschap is niet waardenvrij. Als je doet alsof dat wel zo is dreigt het gevaar van een morele scheve schaats.
Toen Nederlandse universiteiten op 4 maart 2022 de samenwerking met Russische en Belarussische universiteiten bevroor sprong u ook op de bres op het voor de betreffende samenwerkingen op te nemen?
Of is de Russische invasie en bezetting anders dan de Israëlische bezetting en genocide?
Wetenschap uit onsympathieke bron negeren is struisvogelpolitiek, al was het maar omdat je ook moet bijhouden waar de vijand mee bezig is. "De stand van de wetenschap" is per definitie internationaal.
Ik mag hier herinneren aan de Rotterdamse virusgeleerde Fouchier die al lang voor de coronacrisis uitermate nuttig werk deed, maar toch een verbod kreeg de resultaten van zijn onderzoek te publiceren omdat die "dual use" zouden zijn, namelijk ook voor bioterrorisme zouden kunnen worden gebruikt. Fouchier is heel persoonlijk heel hard aangepakt, alsof hij zelf een terrorist was, of tenminste een soort dr. Frankenstein, een wereldvreemde geleerde gespeend van ieder verantwoordelijkheidsgevoel.
Atoomgeleerden is ook verweten te hebben bijgedragen aan de atoombom, maar op zeker moment hangen ontdekkingen in de lucht en is het min of meer toevallig wie de laatste stap zet.
De bouw van een atoombom is trouwens ook een technisch vraagstuk en dat is wel 100% militair.
@JaapBo: het is een geliefd links thema om te roepen dat wetenschap niet waardenvrij is.
Voor de natuurwetenschap is dat in elk geval een lastige stelling, omdat die zich langzaam ontwikkeld, vaak in de loop van eeuwen.
Is Einstein iets te verwijten toen hij vaststelde dat E = m c²?
Tussen atoomkernen zijn er massaverschillen (de m staat voor massa) die met energie corresponderen na vermenigvuldiging met het kwadraat van de lichtsnelheid, c². Licht gaat snel, dus dat is een enorm getal.
Dat enkele decennia later de mogelijkheid werd ontwikkeld om die energie ook te winnen kon Einstein nog niet voorzien.
Het is vaak niet te voorzien waar (natuur-)wetenschap toe kan leiden. Daar is het nou ook juist wetenschap voor.
@Frits
U tuigt stropoppen op.
Het gaat niet om het wel of niet accepteren van wetenschappelijke kennis uit Israël.
@Frits Jansen
.
Van allerlei Israëlische universiteiten is bekend dat ze tot over de oren betrokken zijn bij schendingen van de mensenrechten en het internationaal recht. Datzelfde geldt voor de Israëlische ministeries waarmee de UU samenwerkt, volgens het door Daniëlle hierboven genoemde overzicht.
.
Ik verwacht van Nederlandse universiteiten (en andere instellingen, en bedrijven en de overheid) dat zij de internationale rechtsorde respecteren. Dat zou geen punt van discussie mogen zijn. Ik vind het al jaren ontluisterend hoe hiermee de hand wordt gelicht als het om Israël gaat.
.
U schrijft dat universiteiten ‘neutraal moeten blijven’, maar lijkt de samenwerking met de besmette Israëlische universiteiten en instellingen, waardoor zij zich medeplichtig maken aan schendingen, te billijken. Ik vind uw opvatting onnavolgbaar.
Ligitiem schrijft:
Of is de Russische invasie en bezetting anders dan de Israëlische bezetting en genocide?
Antwoord : ja. en diep in je hart weet je precies waarom.
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
Artikel met aandacht voor de universiteiten:
https://rightsforum.org/genocide-eu-geeft-israel-238-miljoen-euro-voor-onderzoek-en-innovatie/