#spokenword

Begin mei. Twee dagen denken en nadenken over vrijheid
Ademloos luisteren naar verhalen van de laatste overlevenden van de Tweede Wereldoorlog
Vol overgave vrijheid vieren.
Want iedereen viert… niemand mag achterblijven
Ma vrijheid moet je voelen, ervaren en beleven, me kind… alleen praten is niet genoeg.

Herdenken. Het verzet tegen de Duitsers. Helden. Zwart-wit foto’s van een platgebombardeerd Rotterdam.
De Bevrijding. Wittebrood en chocolade van de Yankees… eh, neen, de Canadezen.
Nederland heeft de gruwelen overleefd. Net als het Koningshuis dat vluchtte naar London.
Ze zouden het anders niet overleefd hebben, zei Bernhard. Ja.
De Hongerwinter. Bloembollen die tot pap werden gekookt.
Wederopbouw.
Sterke schouders die de lasten van dit verleden dragen

Het is een mooi verhaal. Dat Bevrijdingsverhaal. Die Duitse fietsendieven die brutaal werden weggejaagd door tante Mien. En tussen al die verhalen door blijft recht overeind staan dat in Nederland de meeste Joden, Sinti en Roma werden afgevoerd.
Die Amsterdams Kinkerbuurt, dat was eens een Joodse volksbuurt. Net als de Jordaan. De Scharensliep. De Schillenboer. De Groenteman. Als je goed luistert kun je de stem van ome Koos fluisterstil zijn waren horen aanprijzen op de Dappermarkt: “Kom' dat sjien… kom' dat sjien”.
De Joodse Raad… zeg niets! Zeg maar niets!
Lijsten aanleveren. Davidssterren distribueren. Erop toezien dat iedereen die een Davidsster moest dragen, ook een Davidsster droeg.
Geen professoren. Geen dokters of denkers. Geen rijke diamantairs. Arme Joden. Het rifraf. Die gingen eerst. Die gingen eerst.

Gewone, nette Amsterdammers, die met wijdopen ogen stijf gesloten toekeken.
Neen, neen. Ze hadden hier niets mee te maken. Ellende genoeg in de wereld, nietwaar?
Ondertussen aten zij uit het buitgemaakte porseleinen servies van hun weggevoerde buren. Leeggehaalde huizen. Die Klimt aan de muur en die Gobelinstoelen. Gekocht van een familie die ze hielpen aan een onderduikadresje ergens in de provincie. Niets voor niets.
En na de oorlog benoemden zij zichzelf tot helden, en zochten ijverig naar de onderscheiding van Yad Vashem.

Verklikkers. Verraders en huichelaars. Net als hoererij, zo oud als de Wereld. Vraag aan Jezus. Al die Hosanna roepers, die later om het hardst Kruisigt Hem! brulden.
Tweede Wereldoorlog.
Lippendienst bewijzen aan Vrijheid terwijl
Hitler ondertussen in zovele gedaanten is gereïncarneerd.
Zijn gedachtengoed is springlevend. Mein Kampf hebben ze niet echt nodig.
Dat die goede Adolf zei dat Joden verfoeilijke wezens waren die men moest verdelgen als ratten? Kras het woord Joden door en schrijf: Tutsi. Kras het woord Joden door en schrijf: Rohingya… Kras het woord Joden door en schrijf: Oeigoeren. Kras het woord Joden door en schrijf… Oekraïners. 
Laat ons dan een conversatie voeren over haatzaaien en demonisering in dit koude kikkerlandje…
Dat op 5 mei zijn Bevrijding viert… zingen, dansen, braderie.
Zodra u stopt met dansen
Neem ik het woord. Ik wil praten over Thierry en Gideon en Arnold en al die mensen van omroep Ongehoord Nederland. En net wanneer u op die aftandse Huawei van u wil gaan ponsen dat ik abuis ben, begint mijn monoloog over discriminatie en intolerantie in Nederland.
“Nederlanders zijn tolerante mensen”, roept een heckler. 
Ik hoor die onzinnigheid even aan en ga verder met mijn verhaal:

Al die roomblanke gasten die lijden aan het Zwarte-Pieten-syndroom.
Het interbellum! Een tijd toen politici naar zondebokken zochten voor die massale werkeloosheid en wurgende armoede. De uitzichtloosheid. Je kunt, historisch gezien, daar begrip voor hebben. Maar in 2016? Toen was de wereld toch anders? En toch stemden mensen massaal  op Thierry. Was dat omdat ze hand-verlegen waren en niet wisten wat ze met dat rode potloodje aanmoesten?
Die boosheid. Die verbolgenheid. “Al die asielzoekers die maar alles en alles krijgen, terwijl er voor de gewone Blanke Nederlanders niets overblijft…”
Ay, man. Dat gesnik en gejank van spuugzatte, verwende mensen
Thierry de grote teleurstelling. Die pianospelende idioot. Zijn zijn hersenspinsels over de Uyl van Minerva. Geert, de Minder-Minder man zei het duidelijker maar zijn boodschap is niet minder affreus.
We luisteren niet, dus horen wij niet hoe de haat en de afkeer tegen de anderen steeds luider klinkt.
Extreemrechtse Telegramgroepen die vooral jongeren aantrekken schreef een krant twee weken geleden.
Ma, ja wie leest tegenwoordig nog de krant
Homohaat. Vrouwenhaat. Haat. Haat. Haat. Haat.
De mannen van Veronica Inside.
Ma ja, wie hoort tegenwoordig nog wat al dit soort baarden allemaal niet uitkraaien? 

De Tweede Wereldoorlog.
Nooit meer. Nie Wieder! De Dodenherdenking is geplaveid met Goede Voornemens…
En toch:
De Jodenhaat kam wieder. Antisemitisme tiert welig. Onuitroeibaar. Als die Japanse Duizendknoop tussen de tulpen.
“Nederland alleen vir blanken”…
Ga ze vragen waarom… ga ze vragen waarom. Ze weten zelf niet eens waarom. 

Maar voor u gaat roepen en gillen dat het allemaal niet waar is. Voor u gaat opschrijven dat ik me opstel als een groot slachtoffer, steek ik mijn dikke middelvinger recht omhoog! En voor u mij gaat doxxen of mijn proefschrift probeert op te vragen, verwijs ik naar artikel 7 van de Grondwet. Vrijheid van meningsuiting. Vrijheid van expressie.

Verbale bommen en granaten.
De cultuuroorlog die zo hevig woedt. Die de democratie doet trillen op haar grondvesten.
Die omgekeerde blauw-wit-rood vlaggen. Ze hebben niet eens het fatsoen om op 4 en 5 mei de vlaggen te keren. Boeren Burger Beweging, die verongelijkte patriotten. Met hun Swietie (lieve) Caroline aan het roer, die grossiert in halve waarheden en verdraaide feiten. Geen fact checker die roept, “ma das nie waar, wat jij allemaal vertelt over stikstof enzo”.  Bang voor de toorn van de fangirls en de fanboys… of erger: lui die met fakkels voor je deur komen posten.
Die onredelijke woede over de excuses voor de slavernij.
“Want wij blanken, wij hebben niets fout gedaan. Je moet blij zijn dat ze je uit Afrika hebben weggehaald. Kijk hoe goed je leven nu is hier in Nederland.” 

De Eerste Wereldoorlog. De Japans-Russische oorlog. De Tweede Wereldoorlog en de atoombom op Hiroshima en Nagasaki.  
De oorlog in Korea. Vietnam. Laos. Cambodia. Iran-Irak. Koeweit. Irak. Afghanistan.  Oekraïne. Burgeroorlogen in Spanje, Biafra, Nicaragua, Guatemala, Suriname, Rwanda, Burundi, Kosovo, Bosnië, Syrië, Libië, Jemen en Soedan. Een open wond, die blijft bloeden, en decennia scharlakenrood kleurt.  
Destructie. Dood. Verderf.
Die herinneringen aan mortierinslagen zijn onuitwisbaar
Kanonnengebulder. Als een drilboor in mijn hoofd. Ik voel nog steeds mijn ouderlijk huis schudden onder mijn voeten. Het fundament onder mijn bestaan in een seconde helemaal kapotgeschoten. De Uzi’s van Desi Bouterse.
De lijken in die zwarte zakken. Gillende mensen. Schietende soldaten.
Ik luister naar Rozette Katz in Buitenhof van zondag 30 april 2023
En herken haar constante worsteling met problematische herinneringen.
Maar wat ze ook gedaan hebben – bijna haar hele familie uitgemoord – ze kregen haar niet kapot.
Neen. Haar Kregen ze Niet Klein. Ook al werd het emmertje onder haar buik veel te zwaar voor haar, ze bleef dragen…
En dat is Victorie
Dat is Vijf Mei.
De overwinning van het Goede op het Kwade
Die Boodschap. Die cruciale Boodschap.
Dat is de boodschap van Vijf Mei
Dat is waarom wij moeten Herdenken
De vrijheid koesteren… een kleinood
Tegen de stroom in strijden. Hardnekkig blijven strijden
Tegen de haat. Tegen Racisme. Tegen geweld. Tegen oorlog

Die vrijheid.