Sociale huur is geen derderangs huisvesting

De oplettende luisteraar of lezer was het waarschijnlijk al opgevallen, er rust een enorm stigma op sociale huur. Wanneer het over huur gaat hoor je opvallend vaak zinnen zoals: ‘je hebt in ieder geval iets’. Huren is uitgegroeid tot iets voor minderbedeelden, voor de ‘onderkant’ van de samenleving. Het lijkt wel of iedereen dit neoliberale cliché heeft omarmd, zelfs linkse partijen.

In een ideale wereld is sociale huur een prachtig voorbeeld van collectieve en flexibele huisvesting. Huren zijn laag omdat je niet investeert in bezit, zoals wel het geval is bij koophuizen. De woningbouwcorporatie gebruikt deze inkomsten voor diensten, het onderhoud en de bouw van nieuwe woningen. Omdat je niet investeert in bezit ben je flexibel, je kan verhuizen wanneer je dat wilt.

Helaas vind je in de realiteit erg weinig terug van dit ideaal. De huren zijn veel te hoog, er zijn praktisch geen sociale huurwoningen meer te krijgen, woningbouwcorporaties doen zo goed als niks meer aan hun woningen en de bouw van nieuwe huizen is een zeldzaamheid. 

Het probleem is bekend. De sociale huur is door de politiek de nek om gedraaid, eerst door het privatiseren van corporaties en later door de verhuurdersheffing. Daarnaast gingen veel huurwoningen in de uitverkoop. Koop en particuliere huur moesten worden bevoordeeld. Het gevolg is een gigantische woningnood, met de banken en huisjesmelkers als lachende derden.

Inmiddels heeft de maatschappij het idee omarmd dat het kopen van huis een doel is en huren slechts een tussenfase. Dit is een probleem. We gaan namelijk niks bereiken met het ”bouwen, bouwen, bouwen” van te grote en dure (koop)huizen. Wie werkelijk de woningnood wil oplossen moet de sociale huur herwaarderen. Dat begint door te breken met de gedachte dat sociale huur iets voor minderbedeelden is. Het idiote neoliberale begrip ‘scheefhuurders’ en de daar aan gekoppelde regeling moeten direct verdwijnen. Net als de vele financiële voordelen op koophuizen, daarnaast moet particuliere huur sterk aan banden worden gelegd.

Zelfs linkse partijen gaan mee in de gedachte van het ‘te veel kunnen verdienen voor een sociale huurwoning’. De middenklasse wordt wederom vergeten. Ze worden uit hun sociale huurwoningen gedreven en worden geacht op te schuiven naar een ’middenhuurwoningen’, een type huurwoning waar weinig ‘midden’ aan is. Wanneer je niet genoeg geld hebt om een hypotheek te krijgen, zit je gedwongen aan een veel te hoge huur vast. Een veel te hoge huur, die je volgens het Rijk zonder toeslagen zal kunnen betalen. Maar ook een huur die in veel gevallen hoger is dan de hypotheeklast die je volgens de bank niet zou kunnen dragen. Daarbovenop investeer je met een koophuis in bezit, stenen die met de huidige trend steeds meer waard worden. Het is niet gek dat iedereen een koophuis wil. 

Het hele systeem moet op de schop. We moeten terug naar hetgeen waar het allemaal om draait: huizen voor mensen, niet voor winst.