Slowaken komen in opstand tegen plan van populistische regering om publieke omroep te ontmantelen

Demonstranten in Slowakije hebben deze week massaal actie gevoerd tegen plannen van de rechts-populistische regering om de publieke omroep te ontmantelen. Woensdag vormden de demonstrantren een menselijke keten rond het omroepgebouw. De regering van Poetin-loyalist Robert Fico heeft de strijd aangebonden met kritische media

Minister van Cultuur Martina Šimkovičová, van de ultranationalistische Slowaakse Nationale Partij, heeft een plan opgesteld waarbij de publieke omroep in staatshanden moet komen. Šimkovičováheeft komt zelf uit de mediawereld en werkte voorheen voor een internetkanaal dat bekend staat om het verspreiden van desinformatie.

Het voorstel kan rekenen op hevige kritiek van zowel president Zuzana Čaputová, als oppositiepartijen, lokale journalisten, internationale mediaorganisaties, de Europese Commissie en anderen die waarschuwen dat de Fico-regering de volledige controle over de publieke omroep wil overnemen. Slowaakse journalisten noemen het plan een aanval op alle vrije media.

Er wordt al langere tijd geprotesteerd tegen het beleid van premier Robert Fico, die bekendstaat om zijn tirades tegen journalisten. Zijn critici zijn bang dat Slowakije onder hem de pro-westerse koers zal verruile voor de richting die ook Hongarije is ongeslagen onder premier Viktor Orbán, een die meer gericht is op het Kremlin.

Šimkovičová heeft gezegd dat de overname van de publieke media nodig is omdat volgens haar dat de huidige omroep niet neutraal is en alleen ruimte geeft aan mainstream-opvattingen en de rest censureert. Kritiek die vaker te horen is bij (rechts-)populistische partijen die een broertje dood hebben aan grondrechten. In Nederland wil bijvoorbeeld de PVV de publieke omroep opdoeken, in Italië heeft de neofascistische Italiaanse premier Meloni inmiddels de RAI naar haar hand weten te zetten.

Volgens het plan van Šimkovičová moet de huidige publieke omroep RTVS, worden vervangen door een nieuwe organisatie. Aan het hoofd daarvan moet een zevenkoppige raad komen te staan waarvan de leden door de zittende politiek worden gekozen. Die stellen op hun beurt weer de omroepdirecteur aan en krijgen het recht deze ook weer te ontslaan zonder daarvoor een reden hoeft te worden opgegeven.

De honderden demonstranten onthulden een spandoek met de tekst “HANDS OFF RTVS!” en zong tegen lokale journalisten: ‘Wij staan aan uw zijde.’ Duizenden mensen kwamen eerder deze maand bijeen voor een soortgelijk protest. Fico kwam vorig jaar voor de vierde keer aan de macht nadat zijn partij Smer (Richting) de parlementsverkiezingen had gewonnen op een pro-Russisch, anti-Amerikaans platform.