Slotervaart en IJsselmeer zijn het slachtoffer van een systeemfout

Het Slotervaartziekenhuis is blijkbaar geen systeembank. Anders had de overheid wel ingegrepen om een plotseling faillissement te voorkomen. Nu heeft Den Haag zich beperkt tot enig hoog gejammer maar de patiënten moeten er met een dag uit zijn. De ziekenhuizen in de omgeving voeren spoedoverleg om een en ander in zo min mogelijk schadelijke banen te leiden. Bij de IJsselmeerziekenhuizen – ook op de fles –  kan de ontmanteling in een wat trager tempo geschieden. Misschien is er zelfs kans op een doorstart.

In beide gevallen speelt Het Zilveren Kruis een rol. Dat was voor de privatisering een bedrijf van de gezamenlijke ziekenfondsen die daarmee ook verzekeringen konden verkopen aan de zogenaamde particulieren. Tegenwoordig is het een merk van Achmea.

Achmea? Van de woekerpolissen? Ja, dat Achmea. Het bedrijf is een voortbrengsel van de privatiseringsgolven die destijds door de betreurde Ruud Lubbers en de betreurde Wim Kok op gang werden gebracht. Het is zelf een fusieproduct van in het bijzonder coöperatieve bedrijven die ooit een ideële inslag hadden maar die tradities zijn door de juichtonen van het neoliberalisme overstemd. Achmea is een gewoon commercieel bedrijf waar je niets van moet ondertekenen tenzij je heel goed de kleine lettertjes hebt gelezen, getuige ook die woekerpolisaffaire.

Dat Achmea heeft nu de stekker getrokken uit twee ziekenhuizen die als een bedrijf met winstoogmerk werden gerund door de ondernemers Loek de Winter en Willem de Boer. Zij moesten de handdoek in de ring gooien vanwege een cash flow probleem. Achmea, pardon het Zilveren Kruis, was niet van plan hen met een miljoenenvoorschot uit hun acute financiële nood te helpen.

Wie is hiervoor verantwoordelijk?  Wie heeft het gedaan? Hoe is het begonnen? Waren dat de wurgcontracten van Achmea. Zijn die De Winter en De Boer gewoon slechte ondernemers die de ondergang van verdienen? Het publiekelijk over de straat rollen van de betrokkenen is nu al begonnen. Ze zoeken het maar uit. Ze slepen elkaar maar voor de rechter. Ze maken elkaar maar voor rotte vis uit in de media.

Een ding staat als een paal boven water.

Een ziekenhuis gaat over gezondheid, het kostbaarste wat een mens bezit. Een ziekenhuis hoort niet failliet te gaan. Het mag niet voorkomen dat patiënten binnen 24 uur moeten verkassen. Dat staat een beschaafde en wel georganiseerde samenleving niet toe. Als de regering een bank kan nationaliseren, dan kan dat met een ziekenhuis ook. Natuurlijk, dat kost miljarden van U, meneer, mevrouw belastingbetalert maar dat was destijds bij die banken ook geen probleem. Nu blijkbaar wel. Hieruit leren wij waar de prioriteiten van de boven ons gestelden liggen.

De tegenwerping luidt aldus: “Overdrijf niet zo. Die patiënten worden helemaal niet in de steek gelaten. Zij krijgen hun zorg gewoon elders. V&D ging destijds ook gewoon failliet. Het is een nare hobbel maar de gevolgen zijn overkomelijk. Het is ook een heel goede waarschuwing aan andere ziekenhuizen om hun zaakjes financieel op orde te houden”.

Toch gaat die vlieger niet op. De Nederlandse ziekenhuizen hebben in feite maar een paar klanten, dat zijn de verzekeringsgiganten bij wie de burgers verplicht zijn om een polis af te sluiten. Ziekenhuisdirecties moeten om te blijven bestaan niet de patiënten tevreden stellen maar die grote financiële ondernemingen. Zij stellen de normen. Het is hun klanttevredenheid die voorop staat. Dat is een zieke vorm van marktwerking. Dat is een systeemfout. Niet de klant is koning maar een oligopolie van een beperkt aantal  bedrijven met winstoogmerk, die zelf weer hun aandeelhouders tevreden moeten stellen. Op zo’n manier kun je als ziekenhuisdirectie niet echt ondernemen en op een markt opereren. Op dezelfde manier moeten bedrijven in het openbaar vervoer niet de passagiers tevreden stellen maar de concessieverleners. Dat is een vergelijkbare systeemfout.

Helaas zijn onze regeerders er alleen als de kippen bij om een systeembank te redden, niet om een systeemfout te herstellen.