Slob doet een greep naar de macht bij de omroepen

Het Binnenhof bereidt de zoveelste aanval voor op de Nederlandse publieke omroep. Anders vallen de nieuwste plannen van minister Slob (ChristenUnie nota bene) niet te definiëren. Natuurlijk: het wordt allemaal fraai verpakt. De regionale tv-verslaggeving – met dat ongekende hoge niveau – krijgt nu een kans op Nederland 3. De omroep wordt tot acht uur reclamevrij gemaakt en – zul je zien – dat is nog maar een eerste stap. Straks verdwijnt de STER vierentwintig uur van het toneel. Dan is het net de BBC. Dat scheelt de NPO uiteraard aan inkomsten maar dat verlies wordt door Den Haag gecompenseerd. Althans deels want het kan best nog wel een tandje minder in Hilversum, zeker nu Nederland 3 in feite ontmanteld wordt omdat men in Den Haag meent dat Limburgers reportages moeten zien over fierljeppen en Friezen over vogelschieten.

Tot aan het eind van de vorige eeuw werd de publieke omroep voor een belangrijk gedeelte betaald uit kijk- en luistergelden die apart geheven werden. In beschaafde landen zoals het Verenigd Koninkrijk en Duitsland is dat nog zo. De politiek kon op de besteding van deze gelden geen invloed uitoefenen. Vlak voor 2000 is deze dam tussen overheid en publieke omroepen afgegraven. De omroep krijgt gewoon subsidie uit de belastingpot en sindsdien doen politici pogingen om greep te krijgen op de NPO. Het duidelijkste voorbeeld van deze bemoeienis zijn de door Rutte 2 afgedwongen door niemand in Hilversum gewilde omroepfusies en het verbod om amusement te brengen omwille van het amusement.

Dankzij de STER – een fenomeen uit de jaren zestig – had de omroep nog een forse onafhankelijke inkomstenbron waardoor haar onderhandelingspositie tegenover de Haagse bemoeials wordt versterkt. Die wordt nu stevig afgeknepen zodat de NPO nog meer afhankelijk wordt van de Haagse subsidies. En wie betaalt, bepaalt. Ongetwijfeld zal Den Haag binnenkort vaststellen dat het wel heel erg goed bevalt, die reclamevrije omroep tot 20.00 uur en dat het naar meer smaakt.

Als de STER verdwijnt, is de publieke omroep helemaal machteloos. Dan is zij volstrekt afhankelijk van de Haagse goedgunstigheid. Dan krijgen wij in feite  een staatsomroep die zich moet bewegen binnen de inhoudelijke ruimte die de politiek haar laat.

De komende weken zal Slob er alles aan doen om het Nederlandse publiek wijs te maken dat zijn plannen een nieuwe kwaliteitsslag betekenen. Laat je niet bedotten door zijn vrome praatjes. Hij is een Machiavelli met de bijbel in de hand. Het is een machtsgreep. Puur en simpel.