Slaapproblemen leiden tot grote maatschappelijke kosten

Hoe je het ook wendt of keert: ieder lichamelijk probleem is altijd ook psychisch. Dat zal ook niemand ontkennen, maar in de praktijk houden we er weinig rekening mee: kanker hoort bij de oncoloog en een gebroken been bij de chirurg. Of deze specialisten ook de psyche betrekken in hun werk is eerst en vooral een kwestie van persoonlijke smaak. Zeer gewaardeerd als ze het wel doen, maar het hoeft niet. Het is een cadeau, geen harde eis.

Voor steeds meer gezondheidsklachten geldt dat ze niet duidelijk het domein van een bepaalde expert betreffen, maar dat ze een ‘multidisciplinaire’ aanpak behoeven. Zo zijn er nu slaapexperts met uiteenlopende achtergronden, hoorde ik onlangs op de radio. Een somnoloog, zo heet het dan, vertelde enthousiast dat psychische complicaties van slaapstoornissen wellicht beter te voorkomen zouden zijn. Zoals een depressie. Maar ik heb juist geleerd dat slecht slapen een symptoom is van depressie, en dat doeltreffende depressiebehandeling leidt tot betere slaap.

Door mijn cerebellaire ataxie , waarvan na negen maanden nog steeds niet duidelijk is wat de oorzaak is, slaap ik al maanden heel slecht. Ik word altijd eerder wakker dan ik zou willen, en ook als ik de tijd heb voor de ooit vertrouwde acht uur eindigt het meestal na zes uur slaap. Dat er een verband is met een disfunctionerend cerebellum heb ik trouwens zelf moeten bedenken. Maar los daarvan: als reactie op emotionele gebeurtenissen slaap ik direct nog slechter. Maar dat zou ik ook gedaan hebben met een cerebellum in topvorm. Een hoeveel van mijn slaapgebrek aan wat ligt weet niemand, ook de experts niet.

Een van de belangrijkste remmers op een multidisciplinaire aanpak zijn de kosten: hoe meer experts, hoe duurder. Dan is er maar één oplossing: professionals leren om breed te kijken. Om niet alles door te verwijzen naar de expert aan de andere kant van de schutting, maar zelf ook eens over die schutting te kijken.

Ik ken een KNO-arts die vanwege de opbrengsten voor de maatschap een polispreekuur ‘tinnitus’ (oorsuizen) begon. Het liep vanaf het begin als een dolle, cijfermatig. Hoeveel mensen nu echt tevreden waren met de opbrengst in termen van minder klachten dan voor het polibezoek wist hij niet. Oneerbiedig noemde hij het tegen mij zijn ‘psychiatrisch spreekuur’ en dat lijkt me veelzeggend genoeg.

Toename Steeds meer mensen hebben problemen met slapen en de kosten die er door worden veroorzaakt nemen gestaag toe: medische consumptie uiteraard, maar ook arbeidsverzuim, onnodige ongelukken, etc. Je kunt doen wat je wilt, en sommige slaapproblemen worden uitstekend behandeld door bevlogen professionals, maar zolang je niet ziet dat de toename verband houdt met onze leefwijze is het dweilen met de kraan open. En aan wie adviseer je dat nu?