Sioux in de Verenigde Staten slachtoffer van klimaatverandering

Er is een speciale relatie tussen indianen (ja, ik noem de oorspronkelijke inwoners van Amerika indianen omdat ze daar zelf de voorkeur aan geven) en het klimaat.

In de eerste plaats omdat indianen zichzelf zien als de hoeders van de schepping, van de aarde. Hun levensfilosofie is gebaseerd op gelijkwaardigheid met al het andere dat leeft, en dat betekent dat je zorgt voor je familieleden en er geen oliepijpleiding in graaft of chemisch afval stort.

Traditionele indianen leven in balans met de omgeving en noemen de aarde niet voor niets hun ‘moeder’. In dat licht maken ze zich druk om klimaatverandering; bij het klimaatakkoord in Parijs speelden ze een belangrijke rol en indianen zijn nu ook formeel opgenomen in de United Nations Framework Convention on Climate Change.

Europese ziekten De andere reden kwam recent naar voren in wetenschappelijk onderzoek: de vorige klimaatverandering, toen de aarde zo’n 400 jaar geleden een stuk kouder werd, was namelijk ook door mensen veroorzaakt. Die periode leeft in Nederland voort middels de mooie schilderijen die zijn gemaakt van schaatstaferelen op volledig dichtgevroren rivieren. Maar de reden was niet zo mooi: onze Europese ‘beschaving’ was namelijk verantwoordelijk voor de genocide op de oorspronkelijke bewoners van het net ‘ontdekte’ Amerika. Door Europese ziekten en slachtpartijen stierven in korte tijd tientallen miljoenen indianen. Deze ontvolking (en bijvoorbeeld overwoekering van akkers) zorgde voor lagere hoeveelheden CO2 in de atmosfeer.

Terug naar vandaag. Deze dagen wordt het midden van de Verenigde Staten namelijk getroffen door zware overstromingen. Hoewel president Trump nog niet is overtuigd, menen Amerikaanse wetenschappers (inclusief overheidsinstituten) dat de overstromingen samenhangen met de klimaatverandering en de toename van broeikasgassen in de atmosfeer.

Arm Het midden van de VS is ook het gebied waar diverse indiaanse volken hun reservaten hebben. Meest bekend zijn de Sioux of Lakota. Zij hebben zich teweer gesteld tegen de Amerikaanse kolonisatie, hetgeen eindigde in het beruchte bloedbad bij Wounded Knee en de deportatie naar afgelegen gebieden. Die gebieden behoren nu tot de armste van Noord-Amerika met een inkomensniveau dat op het Afrikaanse gemiddelde ligt en een bevolking waarvan de meerderheid werkloos is.

Ondanks de armoede zijn veel Lakota indianen trots op hun cultuur en levensvisie. Een van hen is Henry Red Cloud, achterkleinzoon van het beroemde opperhoofd Red Cloud. Hij ontwikkelt zonneboilers en zonnepanalen voor de Sioux-reservaten. “Hernieuwbare energie is een moderne manier om de traditionele manier te eren,” aldus Henry Red Cloud. Hij kreeg bezoek van mensen als Naomi Klein en was net een samenwerking met MIT gestart.

Door de huidige overstromingen is zijn zonne-energiecentrum op het reservaat onder water komen te staan. Vele andere Lakota indianen zijn afgesloten van de buitenwereld en zitten al dagen zonder voedsel en medicijnen. Doordat het Lakota land zo afgelegen is en door de slechte infrastructuur op het reservaat worden de indianen extra hard getroffen – en door de Amerikaanse overheid over het hoofd gezien.

Navelstaren Wij hier in Nederland kunnen discussiëren over de oorzaak van klimaatverandering, over een energierekening die met € 10 per maand stijgt en zelfs over onze ‘grootse’ beschaving. We kunnen ook wakker worden, stoppen met navelstaren en kijken wat er elders in de wereld gebeurt. Indianen die ons het goede voorbeeld geven worden weer slachtoffer van ons gedrag. We kunnen er iets tegen doen. In Nederland is de stichting NANAI een inzamelingsactie gestart voor Henry Red Cloud en de Lakota. Goed idee.

Cc-foto: Tony Webster