Seks tussen docenten en studenten: benoem een waarheidscommissie

In 1973 nam mijnheer Voskuil mij, na een kort gesprek, aan als docent geschiedenis en staatsinrichting op de Havo-top van de Gemeentelijke Pedagogische Academie in Rotterdam. Ik moest me vrijdag meteen laten doorlichten om het bewijs te krijgen dat ik TBC-vrij was. Dan kon ik maandag beginnen. “O ja”, zei hij, “als je in de pauze met meisjes praat, laat dan altijd de deur van het lokaal open staan, want het is haar woord tegen het jouwe.”

Ongewenste intimiteiten

Niet zo’n drama

Enge mannen

Het probleem van de ongewenste intimiteiten is aan het eind van de jaren zeventig door feministes voor het eerst aangekaart. Het duurde tot in de jaren negentig voor dit tot een cultuurverandering begon te leiden. Dat kwam voor een deel omdat de spraakmakende feministes van rond 1980 vaak heel radicaal waren en zulk gedrag uitlegden als een uitingsvorm van het patriarchaat en blijk van het feit dat alle mannen zonder uitzondering onderdrukkers waren. Alleen de intensiteit van de repressie verschilde. Daardoor verliet die kritiek het theoretisch vlak niet. Als je bezig bent met plannen om de wereld te veranderen, kom je vaak niet toe aan de wijziging van enkele gedragsregels op het werk.

In diezelfde tijd las je vaak dat jeugdleiders zonder fanfare, receptie, feestelijkheden en onderscheidingen in stilte van de ene op de andere dag afscheid namen. Dan wist je wel hoe laat het was. Tegenwoordig komen ze voor de rechter en zijn ze na het uitzitten van hun straf vogelvrij.

Affaire Dutroux

Koudvuur

Die docent beseft dat hij er nog mag zijn. Dat hij ondanks zijn buikje en het grijs om zijn slapen het hart kan winnen van deze jonge vrouw. Dat er een ongelooflijke zielsverwantschap tussen hen bestaat, die de generaties overstijgt en voor beiden een verrijking is. Hij stort de hele kolerezooi om zich heen in het ongeluk en sluit het meisje van zijn dromen in de armen.

Zij op haar beurt is geïmponeerd door de aandacht van deze belangrijke man. Zij verwart bewondering met liefde. Hij toont haar vergezichten die ze nog niet kende, want hij is een inspirerend leermeester. Hij voert haar werelden en milieus binnen, waar een studentje niet aan toekomt. Zo vertrekken ze samen naar hun eigen wolkenkoekoeksland. Meestal loopt het allemaal triest af, als het geïmponeerde meisje dat wonder van haar vaak genoeg in zijn onderbroek voor de wastafel heeft zien staan. Hij heeft ondertussen gemerkt dat een relatie met iemand die je dochter kan zijn, uitputtender is dan hij hoopte. Toch komen er ook uit zulke relaties  langdurige verbintenissen voort.

Tegenwoordig heb je alom bewonderde en gerespecteerde cougars . Ik weet niet of het daar ook zo mee gaat. Het zal vermoedelijk precies hetzelfde zijn.

Belazerd, bedrogen, misleid

Ook als het toen gewenste intimiteiten waren? Doet Karin Bloemen er goed aan door nu een kruistocht te ondernemen? Het antwoord op die vraag luidt zonder meer ‘ja’. Het zou me wat wezen als je oordeel over gebeurtenissen in het verleden niet aangepast mag worden op grond van nieuwe inzichten. De Nederlandse samenleving heeft een sterk taboe gelegd op gedwongen seks, op seks tussen ongelijke partners. Vandaar de volkswoede tegen pedofielen, de scherpe afwijzing van loverboys en het formele verbod van relaties tussen patienten en artsen of docenten en studenten, baas en ondergeschikte. Zo wordt wat vroeger besmuikt werd aangeduid als de Gooise matras, een blijk van onacceptabele onderdrukking.

Zondebokken

Bij grote kwesties als deze benoem je een waarheidscommissie. Dat is het beste instrument om de lucht te zuiveren en een eind te maken aan de misbruiken van het verleden. Blaas de mist die het uitzicht op het verleden weg. Laat iedereen, de aanklagers en de beschuldigden, onverbloemd hun verhaal vertellen. Alleen de waarheid zuivert. Alle terechte wraakgevoelens ten spijt.

Ik ben benieuwd naar de waarnemingen van lezers uit hun omgeving. 

Beluister dit opiniestuk hier 

Volg Han ook op Twitter

Het nieuwste boek van Han is De Mooiste Jaren van Nederland (1950-2000)