Scharrelen in de mist kenmerkt de kabinetten Rutte

Het consumentenprogramma Radar heeft aan de hand van de affaire met de verzekeringsmaatschappij Conservatrix een aanschouwelijk voorbeeld gegeven van hoe het kabinet altijd maar weer in de mist opereert. Het jast belangrijke voorstellen door het parlement terwijl de Kamerleden hun aandacht verdoen aan onderwerpen waarmee zij op de Bühne hun moment of fame kunnen verkrijgen.

Toen minister Wopke Hoekstra voorstelde de verzekeringsbranche te verlossen van de Opvangregeling voor Levensverzekeraars , kreeg hij  in een vloek en een zucht zijn zin. Daaruit werden polishouders gecompenseerd, mocht hun maatschappij failliet gaan. Dat had het boze Europa helaas verboden, aldus Hoekstra, want ongeoorloofde staatssteun mocht nu eenmaal niet. Van die toelichting klopte geen hout. Alle andere lidstaten hebben gewoon een dergelijke opvangregeling ter bescherming van polishouders. Brussel heeft er dan ook niets tegen maar de Kamerleden slikten het ministeriële bakerpraatje voor zoete koek.

De verzekeringsmaatschappijen konden in hun handen wrijven want zij moesten de kosten voor de opvangregeling gezamenlijk delen. Het scheelde een miniem slokje op hun gigantische borrel maar wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd.

De polishouders zijn daarentegen de klos. Als hun maatschappij over de kop gaat, dan verliezen ze een behoorlijk deel van hun inleg – vaak bedoeld als pensioen. Wellicht om hen niet ongerust te maken, werd maar geen ruchtbaarheid gegeven aan deze zaak.

De eerste slachtoffers zijn de klanten van de kleine levensverzekeraar Conservatrix, die ondanks of misschien wel dankzij het toezicht van de Nederlandsche Bank failliet ging. Radar zocht de hele trieste geschiedenis uit waarin de inmiddels bejaarde daders van de Baarnse moordzaak een dragende rol speelden. Dat was een berucht staaltje van klassenjustitie uit 1960 waar de speelfilm Bloedbroeders over is gemaakt. Ook Gerard Cox maakte er een toespeling op in zijn vroege hit Een broekje in de Branding. Let op dat “ welgestelde delinquent met zeilverlof ”.

Niet te zeer op dreef raken nu. Ter zake. Het eind van het liedje was dat de Nederlandsche Bank Conservatrix onteigende en vervolgens voor één euro verkocht aan de Amerikaanse financieel goochelaar Greg Lindberg die pas nog zeven jaar lik wegens fraude kreeg. Door dit staaltje van maatschappelijk verantwoord ondernemen dreef de Nederlandsche Bank Conservatrix rechtstreeks het bankroet in.

De polishouders hebben nu het nakijken. Minister Hoekstra schreef deze gedupeerden een brief waarin hij hen meedeelde dat ze het lazarus kunnen krijgen. Natuurlijk formuleert hij dat enigszins anders:

En dan als heel klein likje zalf op de wonde:

Het is trouwens niet eens een brief die door Hoekstra zelf is getekend. Namens hem doet dat de directeur Financiële Markten op zijn ministerie J.H. Smits.

Dit is kenmerkend voor een ander aspect van de politieke cultuur van het kabinet, waarnaar de lijsttrekker van het CDA zich blijkbaar zonder moeite heeft gevoegd: geen enkele aandacht voor de gevolgen van de zegeningen die vanuit de Trèveszaal steeds weer over de burgers worden uitgestort en vooral niet voor de effecten op afzonderlijke burgers.

Het is net zo tekenend voor de onzorgvuldigheid waarmee parlementariërs hun post lezen. Alleen incidenten die de volkstoorn opwekken, trekken hun aandacht. Zij kunnen dan voor de camera verklaren dat ze het spuugzat zijn en dat er aangepakt moet worden en tot de laatste cent teruggevorderd en zo. Ondertussen smokkelen ministers wezenlijke zaken onder de ophef door. Ook in deze kwestie is overigens Pieter Omtzigt samen met Henk Nijboer een van de weinige uitzonderingen die deze regel bevestigen.

Deze werkwijze, dat scharrelen in de mist is kenmerkend voor de kabinetten Rutte en een Kamermeerderheid schept daartoe de voorwaarden. Alle tien eindeloze jaren lang.

Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen.

Update: ook minister Hugo de Jonge heeft zich de geest van het kabinet volledig eigen gemaakt. De GGD’s hebben een contract afgesloten met het call center bedrijf Teleperformance, dat een groot deel van de afspraken voor de teststraten verzorgt. Dit staat bekend om zijn slechte arbeidsvoorwaarden, die RTL Nieuws opsomde. Zo worden plaspauzes niet betaald. Teleperformance registreert die met spyware want de meeste medewerkers zitten thuis. Van pensioenopbouw is evenmin sprake. De FNG is dan ook woedend over dit contract van de overheid met de uitbuiters van Teleperformance. Hier zijn al Kamervragen over gesteld. Wat zegt Hugo de Jonge? Die treedt niet in de afspraken tussen werknemers en werkgevers. Net als in het voorbeeld van Wopke Hoekstra is er voor deze minister geen rol.