Schakers maken meer fouten als de lucht vervuild is met fijnstof en dat gevaar dreigt voor iedereen die denkwerk doet

Door de kwaliteit van schaakwedstrijden met behulp van computermodellen te analyseren hebben wetenschappers achterhaald dat schakers die blootgesteld worden aan met fijnstof vervuilde lucht meer fouten maken. De onderzoekers bestudeerden de prestaties van 121 schakers in drie toernooien in 2017, 2018 en 2019, bij elkaar goed voor zo'n 30.000 zetten. Tijdens de toernooien werd voortdurend luchtkwaliteit en temperatuur gemeten in de ruimtes waar de wedstrijden plaatsvonden. Omdat de toernooien elk drie weken duurden was er sprake van een grote variëteit in luchtkwaliteit.

De onderzoekers vergeleken de zetten van de spelers vervolgens met de optimale zetten die berekend werden door de schaaksoftware Stockfish. Zo ontdekten ze dat fijnstof, veelal afkomstig van de uitstoot van autoverkeer, kolencentrales en open haarden, van invloed is op de denkkracht van de spelers. "Bij hogere niveau's van vervuiling maken ze meer fouten en de fouten die ze maken worden ook ernstiger," verklaart onderzoeker Juan Palacios van het Massachusetts Institute of Technology tegenover The Guardian.

De onderzoekers keken ook naar historische gegevens van wedstrijden uit het verleden om na te gaan of het verband daar ook zichtbaar was en dat bleek het geval. "Het is puur de blootstelling aan luchtverontreiniging die de prestaties van deze mensen beïnvloedt." 

Schaakgrootmeesters houden de luchtkwaliteit zelf al langer in de gaten, bijvoorbeeld als ze vanuit huis aan toernooien deelnemen om zo de perfecte omstandigheden te scheppen. De onderzoekers wijzen er op dat de bevindingen niet alleen gelden voor schakers maar voor iedereen die zwaar denkwerk verricht in verontreinigde omgevingen. Het zou betekenen dat de luchtvervuiling nog meer economische schade aanricht dan nu bekend is.

cc-foto: Federació d'Escacs Valls d'Andorra