Schade avondklokrellen loopt zo nog verder op

De kosten van de avondklokrellen vallen nóg hoger uit dan gedacht. De oorzaak daarvan is het besluit van minister Grapperhaus om de schade zoveel mogelijk op de veroordeelden te verhalen. Hij vormt een overheidsfonds waar gedupeerde ondernemers terecht kunnen als ze onvoldoende tegen de gevolgen van geweld verzekerd zijn. Dat fonds schuift de rekening vervolgens door naar de veroordeelde relmakers. De daders krijgen een financiële molensteen om de nek waarvan ze zich onmogelijk kunnen bevrijden. Tenzij er leden van de Quote 500 bij waren natuurlijk, of vooraanstaande handelaren in wiet, coke en pillen.

Dan volgt er een uitermate kostbaar inningscircus waardoor de schulden niet gedelgd worden maar tot in het oneindige in stand blijven. De debiteuren blijven dubieus. Zij krijgen geen kans hun leven op een stevig fundament te plaatsen. Daardoor gaat het vergeefse maar kostbare innen door.

In een aantal gevallen leidt dat niet alleen tot de maatschappelijke ondergang van de dader maar ook van zijn gezin en als hij zeer minderjarig was van zijn ouders. Die worden dan mee gestraft terwijl ze part noch deel hadden aan de rellen. Ze raken niettemin in dezelfde problemen. Ze verliezen huis en haard. Ze gaan zwerven. Schoolopleidingen worden afgebroken. Vaak genoeg is bijvoorbeeld al voorgerekend hoeveel een dakloze de maatschappij kost terwijl hij van al die bemoeienis alleen maar dakloos blijft. Als je de kosten van de inning aftrekt van de daadwerkelijk opgebrachte bedragen, blijft er gegarandeerd een negatief getal over.

Dan zijn nog niet meegerekend de kosten van het feit dat zo’n relmaker nergens meer terecht kan behalve in het zwarte circuit en bij misdaadorganisaties, waar zoals bekend een gunstige verklaring omtrent het gedrag juist niet tot aanbeveling strekt.

Zo is de belastingbetaler uiteindelijk veel meer kwijt dan wanneer het schadefonds niet zou proberen de kosten op de daders te verhalen. Raar maar absoluut waar.

Het rechtvaardigheidsgevoel – dat bij velen nauwelijks verschilt van wraakzucht – eist natuurlijk dat de rekening voor de schade wordt gelegd bij degenen die haar hebben aangericht. Dat is buiten kijf. Toch is het nuttig om te weten dat daar een financieel en maatschappelijk prijskaartje aan hangt waarvan het je wit om de neus wordt. En dat er grote collateral damage wordt aangericht bij de nodige onschuldigen – partners, kinderen, ouders – waarvan de gevolgen de maatschappij extra op hoge kosten jagen.

Als de verontwaardiging en woede opwellen uit het hart, is het altoos verstandig de innerlijke boekhouder in je wakker te makken.

Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen.