Schaarste vergroot de tweedeling tussen arm en rijk

Nederland kampt al een tijd met schaarste op vele economisch belangrijke gebieden. Schaarste op de arbeidsmarkt, de energiemarkt en de woningmarkt. Maar ook schaarste aan geld dat de overheid kan uitgeven om de gevolgen van inflatie te compenseren als zij zich gaat houden aan Europees overeengekomen begrotingsnormen en -afspraken over toelaatbare staatsschulden.

Schaarste lost zich altijd voor bepaalde groepen in een samenleving wel op in een markteconomie. Geld is daarvoor de leidende en sturende factor. Werkgevers die zich kunnen permitteren de hoogste lonen te betalen zullen nimmer een tekort aan personeel hebben. Evenmin zullen rijke burgers nimmer een probleem hebben met exorbitant hoge energierekeningen of torenhoge huren of prijzen van koopwoningen.

Vanuit sociaal oogpunt kan schaarste een samenleving dan ook behoorlijk ontwrichten. Zeker als een steeds groter deel van de bevolking slachtoffer wordt van de gevolgen van voornoemde schaarste. Deze gevolgen kunnen economisch en sociaal immens zijn. Zoals de uitstroom van slecht betaalde arbeidskrachten in de toch al geplaagde sectoren zorg, onderwijs, politie en andere overheidssectoren, naar werkgevers die betere arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden bieden. Waardoor het reeds bestaande tekort in die gebieden vaak nog groter wordt. Met gevolg dat de kwaliteit in die sectoren nog verder achteruit holt, zonder uitzicht op een verbetering.

Schaarste vergroot de tweedeling tussen arm en rijk in een samenleving. Waarbij rijken een extra prikkel krijgen om hun eigen oplossingen te zoeken voor hun schaarste problemen waar zij ook last van ondervinden. Met geld als smeermiddel is immers in een markteconomie veel te regelen. In alle stadia van het leven kan je als particulier met geld voor bijna elke privé-voorziening terecht. Kinderopvang, onderwijs, huisvesting en zorg. 

Door de vergrijzing zullen we moeten leren leven met schaarste en de nadelige effecten ervan. Innovatie en technologie kan schaarste weliswaar beperken, maar nooit geheel oplossen vanwege de noodzakelijke menselijke maatin veel van onze publieke voorzieningen. De toeslagenaffaire heeft ons dat wel duidelijk gemaakt. 

Dat vraagt van onze overheid dat zij scherp en alert moet blijven in het beperken van een verdere tweedeling in onze samenleving tussen rijk en arm als gevolg van een blijvende schaarste op vele gebieden in onze participatiesamenleving.