Samenwerking GroenLinks-PvdA levert energie op

In Trouw en andere dagbladen verschijnen koppen over de samenwerking GroenLinks-PvdA. Ik licht er enkele uit:

• “Samenwerking GL-PvdA lokaal geen voldongen feit”.
• “In grote steden is er twijfel bij GroenLinks en gevaar dat linkse kiezers uitwijken naar kleinere oppositiepartijen”.
• “Timmermans slaat de plank finaal mis met zijn nieuwe visie op migratie”.

In sommige steden schuurt het blijkbaar tussen GL en PvdA en daarover verschijnen allerlei kritische artikelen. De ene keer is de combinatie niet doortastend genoeg, de andere keer is ze te weinig democratisch of te groen of te rood.

Maar het is een feit dat GL en PvdA de sterkste ledengroei sinds jaren hebben, en dat PvdA en GL samen de meeste leden hebben van alle partijen. Ook is er sprake van verjonging van het ledenbestand. Hoewel bij een beperkte groep van leden bij GL en de PvdA sprake van enige weerstand is tegen veranderingen en het samengaan, blijkt dat wanneer het aan alle leden, ook op lokaal niveau, wordt gevraagd 80% voor het samenvoegen van de lijsten van GL en PvdA bij de gemeenteverkiezingen van maart 2026 is.

Tegelijkertijd is het te begrijpen dat als in een bepaalde gemeente GL twee keer zo groot is als de PvdA of omgekeerd, er enige onrust ontstaat over samenvoeging.

Als vicevoorzitter van de PvdA Noord-Brabant wil ik een inkijk geven in hoe het samenwerkingsproces in onze provincie verloopt. Op de provinciale Brabantdag en recent bij de algemene ledenvergadering, Brabant Bijeen, besteden GroenLinks en PvdA op partijbijeenkomsten veel aandacht aan de samenwerking. Er wordt dan een open discussie gevoerd over inhoud, ervaringen, vorm en tijdpad van samenwerking. Laatstelijk in Helmond werden Europarlementariër Mohamed Chahim, Eerste Kamerlid Roel van Gurp, de beide provinciale fractievoorzitters en gedeputeerden bevraagd over hun ervaringen met de samenwerking. Overall zijn de ervaringen positief en niet alleen omdat de brede samenwerking leidt tot versterking van het politieke handwerk en kwaliteit, maar ook door de energie die de samenwerking oplevert.

Vanuit de besturen van beide partijen is er een werkgroep in het leven geroepen die in kaart brengt hoe er op gemeenteniveau wordt samengewerkt. Het blijkt dat in 20 van de 56 gemeenten, meestal de kleinere gemeenten, de twee partijen al samen zijn. Er zijn zeker nog 15 plaatsen waar het proces van samenwerking in gang is gezet. Verder zijn er lokale progressieve samenwerkingen waarvan PvdA en GroenLinks deel uitmaken. Hier wordt het gesprek gevoerd over al dan niet samengaan van PvdA en GL als volgende stap in deze samenwerking. Dan zijn er nog gemeenten waar PvdA en GL geen zetels hebben, daar wordt gekeken of het mogelijk is om een nieuwe combinatie GL/PvdA aan de volgende verkiezingen deel te laten nemen. Uitdagender is om de samenwerking vormt te geven in gemeenten waar de ene partij deel uitmaakt van de coalitie, terwijl de andere in de oppositie zit.

Ons motto als werkgroep is, we dwingen niemand en we gaan op verzoek in gesprek. Ook al resulteert dit niet altijd in een gezamenlijke lijst, het leidt in elk geval tot respect voor elkaar. Al met al zie we dat ook in de meeste grotere Brabantse gemeenten GroenLinks en PvdA samen met één lijst de gemeenteraadsverkiezingen in gaan.

Samenvattend kunnen we zeggen dat we tevreden zijn over de wijze waarop we ons als sociaaldemocratische combinatie in het politieke veld profileren. In mijn ogen is dit een voorbeeld van hoe we in de lappendeken van partijen met enorme versplintering weer wat overzicht kunnen scheppen naar de kiezer. Om Nederland bestuurbaar te houden is het nodig om van onderop het politieke veld op te schonen en tot vorming van grotere partijen te komen met een duidelijk profiel. Voor ons is dat profiel een sociale en duurzame samenleving waar iedereen zich gezien en gehoord voelt het liefst met een zo breed mogelijk politiek draagvlak. Zonder rood geen groen, en zonder groen geen leven meer op deze aardbodem.