Rutte vraagt om jongerenopstand

Voor het grootste gedeelte is het slechts een voortzetting van een trend die al een aantal jaren bezig is, en waaraan bijna alle politici in Den Haag schuldig zijn. Dit is -we kunnen het niet anders zeggen – het in het gezicht spugen van onze generatie. Het regeerakkoord bevat wederom een duidelijk boodschap aan de young professionals, studenten en scholieren van Nederland: “Wij hebben de buit, en jullie zoeken het maar uit.”

In de collectieve psyche van de jongeren van Nederland zit een vooruitgangsgeloof verankerd. Of liever gezegd: een ongeloof dat het voor onze generatie achteruit zou gaan. Het is altijd voor ons geregeld en het zal altijd wel voor ons geregeld worden. Misschien tonen we weinig sociaal engagement omdat we vertrouwen in de bureaucratische elite. De afgelopen jaren zijn we bijvoorbeeld keer op keer met de neus op de feiten gedrukt dat de vergrijzing zal lijden tot een situatie waarbij onze generatie alle lasten gaat dragen. De alarmerende toon van politici deed ons niet actiever worden, maar eerder achterover leunen in het besef dat er waarschijnlijk wel aan gewerkt wordt. Iemand is er in Den Haag vast mee bezig om het probleem op te lossen. Behalve ons vooruitgangsgeloof hebben wij een groot vertrouwen in het probleemoplossend vermogen van Den Haag. We gaan maar rustig slapen.

Dit vertrouwen is deze elite al een tijdje niet meer waard. Want er zijn een flink aantal problemen die op ons af komen, waar geen van de Haagse machthebbers z’n vingers aan durft branden. Omdat de oplossing van die problemen een klein beetje solidariteit vraagt van diegenen die ouder zijn dan 45 jaar. En daar durven politici en de coalitie-onderhandelaars niet om te vragen. Deze leeftijdsgroep is in de meerderheid en zwaait de scepter in ons land. En die durft niemand ze af te pakken.

Linkse politici hebben de mond vol met slogans over de sociale samenleving, waarvan de bekendste is dat ‘de zwaarse schouders zwaarste lasten tillen’. Een prachtig principe en een teken van beschaving. Maar deze retoriek staat in groot contrast met de maatregelen die ze nemen. De portemonnee van ouderen moet kosten wat kost gespaard worden. Ook als jongeren daarvoor opdraaien. Linkse politici hebben jarenlang geblokkeerd de AOW leeftijd te verhogen. Nu is het voorstel uitstel. Dat betekent dat de babyboomers snel kunnen stoppen en de verhoging voor rekening komt voor jongeren. Een veel grotere bedreiging voor jongeren is het pensioenstelsel. Linkse partijen hebben zich uitgeleverd aan verouderde vakbonden. Resultaat: jonge werknemers dragen verplicht ongeveer 20 procent van hun inkomen af aan pensioenvoorzieningen. Uitgesteld loon heet dat. Als er niets verandert, zal het in rap tempo veranderen in afgesteld loon. Jongeren doen geen duit in een spaarpot, maar betalen straks de pensioen van hun oudere collega’s. We betalen, we sparen, en we dragen bij. We zullen sterke schouders zijn, en we zullen de lasten dragen. Maar aan het eind van de rit is er voor ons niks meer over. Ook niet als onze schouders zwak zijn geworden van alle lasten die we hebben moeten dragen.

Het devies aan onze ouders luidt al jaren: pak wat je pakken kan. Dat er op die manier straks niets meer te halen is, wordt genegeerd. Hoe dan ook zal de last van ouderen zwaar drukken op de schouders van de jeugd. Daarom moet hun gestel versterkt worden. Investeringen in kennis zijn daarvoor de sleutel tot succes. Toch komt er ook de komende jaren geen cent bij op de onderwijsbegroting als het aan het nieuwe rechtse kabinet ligt. De keerzijde van die keuze valt in het voordeel uit van onze ouders: Het ontslagrecht blijft vooral oudere werknemers beschermen. Starters op de woningmarkt blijven meer betalen voor dezelfde hypotheek als hun rijkere en oudere buren. De immer steigende zorgkosten van de AWBZ worden zonder pardon afgewenteld op werknemers van nu, maar vooral op hun toekomstige collega’s. Zodra mijn generatie ziet wat er gebeurt, zal de bom barsten.

Rechtse politici doen ook hun duit in het zakje. Zij steken ook hun kop in het zand, vooral als het de leefbaarheid van onze wereld betreft. Door te blijven investeren in wegen die over vijf jaar weer vol zitten met auto’s, door enkel en alleen de markt verantwoordelijk te stellen voor duurzaamheid en minder CO2-uitstoot, gedragen rechtse politici zich eveneens asociaal tegen de volgende generatie. Klimaatverandering is het grootste morele, economische en veiligheidsuitdaging van de komende eeuw en met dit beleid redden we het niet. Ook al is het zo klaar als een klontje dat we minder CO2 moeten uitstoten, de huidige generatie politici zegt; ‘Stik er maar in. Jullie zoeken het maar uit als het water je aan de lippen staat.’

Wat het meest verontrustende is aan alle problemen, is dat ze alleen maar grote zullen worden voor ons als er niet ingegrepen wordt. De dekking van pensioenfondsen wordt lager, de onbetaalbaarheid van de zorg wordt hoger en het klimaat steeds onzekerder. Elk jaar dat we wachten met deze problemen op te lossen, worden de problemen groter, waardoor het weer moeilijker wordt om ze op te lossen. Maar het lijkt alsof het de oudere generatie niks kan schelen, ze durven het beetje pijn niet aan. Maar doordat ze de speldenprikken nu vermijden, krijgt onze generatie zometeen te maken met een regelrechte aanval op onze lijf en leden.

Links, rechts, het lijkt wel een irrelevante tegenstelling geworden. Allemaal te laf om de problemen aan te pakken. De Haagse cultuur is doordrenkt met een instelling: na ons de zondvloed. Wie dan leeft, die dan zorgt. Daarmee zal de relevante politieke tegenstelling van de komende jaren niet die tussen links en rechts worden, maar die tussen oud en jong. Dit is niet een tegenstelling die onze generatie heeft opgezocht. Wij hebben niet om deze situatie gevraagd. Maar we kunnen niet blijven zitten en wachten tot alles wat de babyboom-generatie heeft opgebouwd ook weer zorgvuldig door ze wordt afgebroken. We moeten ingrijpen.

Wij willen graag bijdragen, Wij willen best zorgen. Wij willen ook best een stukje van de zondvloed opdweilen. Wij vragen niet om meer rechten dan de oudere generatie. We vragen slechts een eerlijk deel van de lasten. Als ons deel niet behapbaar is, zullen we terugbijten. Ook Rutte-1 kan de toekomstige generaties wederom negeren. Maar uiteindelijk is het slechts een kwestie van tijd totdat wij de scepter zwaaien op het binnenhof.