Rutte liberaal? Nou, ik weet het niet

“Hoe heet Rutte van voren?”

“Mark Liberaal, toch?”

“Weet jij het zeker?”

“Ja hoor! NRC kopte laatst oo k: ‘Liberaal Rutte heeft moeite met strenge rol in deze crisis’ … ‘Een liberaal die vindt dat de overheid geen grote rol in de levens van individuen kan spelen’, en nog meer van zulke. Als ik NRC niet kan geloven, wie dan wel?”

“Nou… Niet dat ik NRC in twijfel neem, maar sinds Marks bewind is de rol van de overheid alleen vergroot en versterkt. Ten nadele van mijn (keuze)vrijheid. Wellicht dat jij het beter hebt en jij voor de duurste variant van de zorgverzekering kon kiezen die je niet beperkt in je keuze voor een ziekenhuis bijvoorbeeld. Krijg ik een kwaal, dan moet ik naar een “gecontracteerde” zorgverlener. Kan ik, of zelfs jij ondanks je dure zorgverzekering daar niet terecht, vanwege wachtlijsten of omdat hun “budgetplatform” al op is, dan hebben we alle twee pech. Alternatief is een “vrijgevestigde” arts, bijvoorbeeld psychiater of misschien een psycholoog, wijkverpleging, etc. Weliswaar nog eventjes maar, want zelfs die (semi vrije) keuze wil minister De Jonge afschaffen. Nu is het zo, wil jij hulp van hen, als vrije of gedwongen keus, dan moet jij een kwart van de zorgkosten zelf betalen. Ooit, en zeker in overleg met de overheid besloten de zorgverzekeraars om “vrijgevestigde” zorg minder te waarderen, dus minder te betalen. Tot aan de Hoge Raad in 2014 is hierover geprocedeerd. ‘Sindsdien geldt als voorlopige praktijkregel dat een zorgverzekeraar ten minste 75 procent van het marktconforme tarief moet betalen op het moment dat een patiënt met een naturaverzekering naar een niet-gecontracteerde zorgaanbieder gaat.’ In een zaak van februari 2019 stelde de rechter dat: ‘de vaste kortingen van 25 procent die de zorgverzekeraars toepassen bij de vergoedingen van niet-gecontracteerde zorg, mogen niet.’  Zo gezegd, verder niks (mee) gedaan. Trouwens, weet jij of je een naturaverzekering hebt of een restitutiepolis? Als je ziek wordt, jij mentaal of fysiek (plots) instort, neem eerst even de tijd om je polissen goed door te lopen. Alsjeblieft. Weet of en bij welke zorgaanbieder je aanklopt. Ook als jij het beter hebt dan ik, kunnen de torenhoge rekeningen jou evenveel onaangenaam verassen. Althans ervan uitgaande dat je ooit weer beter wordt. Wie weet. Meer keus dan gokken en je laten slingeren door het zorglandschap heb je niet. De zorgverzekeraar beheert je gezondheid en bepaalt hoe het zal gaan. Vrij zij, jij niks, nada. Zo werkt de Mark(t).”

“Of neem de tandartsverzekering. En pak de rekenmachine. Hoeveel maandpremie betaal jij voor welk verzekerd bedrag? Besef je wel dat sommige behandelingen maar 70 procent vergoed worden? Bekostig jij ze zelf, vanuit je betaalde premie, of de zorgverzekeraar? Heb jij het wel door?”

“Of neem dat ‘eigen risico’. Van 385 euro per jaar. Ik kom regelmatig mensen tegen die (geestelijke) gezondheidszorg of medicijnen laten schieten omdat ze zich, boven hun dure maandelijkse zorgpremies, dat eigen risico niet kunnen permitteren. Wanneer je amper rondkomt, schrap je alle extra’s, ongewild. Dat het in het geval van gezondheidszorg geen sprake is van extra’s, maar substantiële noodzaak, ah. Zo werkt de Mark(t). Dan maar hopen dat je op straat niet in elkaar wordt geslagen of flauwvalt en met de ambulance niet naar de spoedhulp wordt afgevoerd. De rekening komt eraan.”

“Of neem de jeugdzorg. Jij moet de mazzel hebben dat je puber ontspoort in de gemeente die geen zorgcowboys gecontracteerd, of überhaupt een visie heeft. Voordat je het weet word jij een nummer, omringd door allerlei poppetjes met allerlei taken en (verregaande) bevoegdheden. Allemaal in dienst van de overheid en haar (keten)partners. Die het leven van jou en jouw puber volledig overnemen. Zeggenschap heb je op papier. Het geld rolt in golven om je heen.”

“Of neem je studerende kinderen. Jij hebt er twee. Jij verdient net boven de inkomstennorm die hen van de aanvullende beurs afscheidt. Basisbeurs is lenen, sowieso. Voor je kinderen wordt het vol lenen, anders geen studie. De overheid toetst jou als ouder. Op afstand. Met een brief laat DUO je weten hoeveel ouderbijdrage jij hoort te incasseren. Voor je twee studenten hebben zij het al berekend. Bijna een derde van je totale inkomsten. Zonder enig overleg meent de overheid je portemonnee goed te kennen en neemt een beslissing. Klaar is Kees. Hoe jij je huur/ hypotheek, je medicijnen of de gebroken kies nog moet betalen, ah. Zo werkt de Mark(t). Klagen heeft geen zin. Want…”

“Onze rechtspraak. Neem dat, alsjeblieft. Krijg je bonje met je buren, je baas of de overheid, dan moet je beurs flink open. Van griffierecht tot aan de kosten voor advocaat of getuigen, man, man, gauw zit je op duizenden euro’s die je (vaak) niet hebt. De vrijheid van meningsuiting is je wel gegund, maar de vrijheid om je recht te halen, heb je alleen als je rijk bent. Voor meesten van ons wordt het: Laat maar zitten.”

“Of neem ons onderwijs. Jouw tweeling is twaalf. Zij leren iets langzamer dan de overheid het graag ziet. De juf heeft veel begrip voor het tempo van je tweeling, zij ziet vele potenties in hen, de bloei moet nog (kunnen) komen, maar nee. De overheid heeft haar school de norm opgelegd: Nu! Het advies! Het schooladvies dat in feite een vonnis is, welk jij als ouder niet kan aanvechten. Je tweeling gaat vervolgens naar de scholen die het liefst de meest kansrijke kinderen in armen neemt. Immers deelt de overheid haar centjes uit conform de formule: successen tellen. Noodgedwongen volg jij en je tweeling die routes. Andere keus heb je niet. Slikken en stikken wordt het.”

“En toen kwam corona. Vaker gaf Rutte aan dat hij geen trek heeft in strengere maatregelen, of strakker toezicht op bijvoorbeeld de anderhalve meter afstand. „Ik ben geen dictator”, zei hij.”

“Weet je, die ‘dubbele boodschap van de premier’, is dat zijn geworstel met zijn ‘liberaal’ zijn, of beseft hij dondersgoed dat de handhaving op vrijwel geen (extra) maatregelen mogelijk is? Omdat politie en haar verwante apparaat sterk afgeslankt is. In menskracht en moraal. Wij doen het zeker goed als Nederland, maar steken laten vallen, dat ontglipt ons ook, op vele vlakken, zoals kinderarmoede bijvoorbeeld. De gevolgen van corona en dit tijdperk zullen zich pas in de toekomst openbaren. In hoeverre is onze overheid (en haar beleid) daarop voorbereid? En onze Mark Liberaal? Ik houd mijn hart vast.”