Rutte-IV: klimaatrechtvaardigheid blijft olifant in de kamer

In de gepresenteerde kabinetsplannen van Rutte-IV lijkt er een kleine kentering waarneembaar richting het serieuzer nemen van de klimaatcrisis. Maar deze neoliberale en technische oplossingen komen niet in de buurt van wat nodig is voor een klimaatrechtvaardige transitie. De effecten van de huidige klimaatcrisis worden dubbel doorgeschoven naar toekomstige generaties. De klimaatbeweging bekijkt het regeerakkoord met argusogen en bereidt daarom acties voor in 2022.

Levensbedreigende nepoplossingen Tijdens de speech van Mark Rutte in de Tweede Kamer rolden XR-rebellen een spandoek uit met een roze klimaatolifant. Het kabinet streeft naar ‘net zero’ in 2050 in plaats van naar het werkelijk terugbrengen van de uitstoot. Net zero betekent gegoochel met uitstootcijfers, landgrabbing in het Globale Zuiden en stuurt niet aan op reductie. Het jaartal 2050 betekent een doodvonnis voor miljoenen mensen en een ongekende toekomst voor jongeren wereldwijd, evenals een bevestiging dat het wereldwijd gestelde maximum van 1,5 graad Celsius definitief uit het zicht is.

Dit nieuwe ‘groene’ kabinet komt, in plaats van harde maatregelen en begrenzingen voor bedrijven, met vrijblijvend overleg. De regie komt op dit cruciale punt bij de multinationals te liggen. Rutte-IV stelt de uitfasering van fossiele brandstoffen uit met vage beloften, terwijl op 6 november de grootste klimaatdemonstratie helder zo’n directe uitfasering eiste. Ook trekken het kabinet 5 miljard (!) uit voor onderzoek naar en voorbereiding tot de bouw van twee nieuwe kerncentrales. Kernenergie is heel duur en de bouw van een centrale duurt zeker twintig jaar – tijd die we niet hebben. Daarnaast zitten we dan honderden jaren opgescheept met radioactief afval. Dat is levensgevaarlijk, zeker als delen van Nederland steeds vaker geraakt zullen worden door toenemende overstromingen, waar Limburg eerder dit jaar nog maar een voorproefje van kreeg.

Burger betaalt met geld en gezondheid Ondertussen zien consumenten de prijzen stijgen. Het isoleren van huizen en socialiseren van energiebedrijven zou de oplossing moeten zijn, niet het subsidiëren van winsten voor aandeelhouders. In plaats van investeren in openbaar vervoer en fietsinfrastructuur, kiest Rutte-IV voor elektrische auto’s en rekeningrijden, wat vooral de armen zwaarder zal belasten. Schiphol moet blijven groeien, Lelystad Airport blijft een optie, alle geluidsoverlast en luchtvervuiling ten spijt. De stikstofcrisis wordt niet hard genoeg aangepakt, inkrimping van de veestapel blijft onbesproken. Hervormingen van het handels- en landbouwbeleid zouden voor meer Europese zelfvoorziening kunnen zorgen, met eerlijke prijzen en minder dieren per boer tot gevolg.

Acties gaan door Dat het nieuwe kabinet zich zo groen voor wil doen en op een aantal vlakken minder slecht is dan voorheen, is een teken van de groeiende invloed van de klimaat- en natuurbeweging. Rutte en andere machthebbers kunnen niet meer om ons heen. Maar het is niet genoeg. Dat betekent dat we in de komende periode doorgaan met grootschalige protesten. Ook willen we de verbinding aangaan met andere actiegroepen, zoals die rond de wooncrisis. Een leefbare situatie vergt zowel degelijke huisvesting als een bewoonbare planeet.

Fridays for Future zet alvast de toon: ‘Nederland leeft nog steeds in het sprookje dat we grote vervuilers nodig hebben, omdat die “goed voor onze economie” zijn. Maar deze bedrijven steken hun grote winsten in eigen zak, en maken ook nog de aarde kapot. Wij zullen pas rusten als we een leefbare & rechtvaardige wereld hebben, voor IEDEREEN!’