Rutte is niet verslagen door de BBB van Caroline van der Plas , hij kan zijn karwei af maken

De zege van de BBB oogt groot maar heeft kenmerken van een Phyrrusoverwinning. Het kabinet kan in de Eerste Kamer nog steeds met behulp van links meerderheden construeren. De zetels van Groen Links en de PvdA zijn daarvoor genoeg maar in een aantal gevallen zullen ook Volt en de Partij voor de Dieren willen meewerken. Dan is de positie van Rutte IV zelfs riant. In de zijlijn hebben we dan de SP die wellicht nu en dan een snoepje aanneemt van Rutte ook al weten ze bij die partij nog zo goed dat dit de vreemde meneer is waar ze altijd zo voor gewaarschuwd worden.

Het kabinet kan met gerust hart proberen de stikstofregelingen en de spreidingswet door de oude Eerste Kamer te krijgen. De nieuwe zal zich ook wel laten temmen. De beproefde technieken liggen klaar. De zetelverdeling geeft daar ondanks de schijn van het tegendeel alle aanleiding toe. Je zult zien dat er net als tijdens Rutte II ineens weer sprake is van een ´constructieve oppositie´.

De BBB zit vol voormalige VVD- en CDA-bestuurders. Die zullen de neiging hebben compromissen te sluiten om in het Provinciehuis op het kussen te komen, bijvoorbeeld als zij daarmee de toepassing van stikstofregelingen wat kunnen verzachten. Dat leidt dan tot interne ruzies en misschien wel afsplitsingen. Rutte hoopt daar uiteraard op. Dat is dan een reden temeer om het bestaande kabinetsbeleid op de oude voet voort te zetten. Tijd winnen is nu in zijn belang. Ook hebben we nog altijd het gezegde: "Kom tijd, komt raad".

De VVD heeft zich opmerkelijk goed gehandhaafd. Caroline van der Plas is er juist niet in geslaagd die partij leeg te eten. Van de coalitiepartijen Van de coalitiepartijen was het vooral het CDA dat op de koffie kwam. De ChristenUnie en D66 moesten maar een klein verlies incasseren. Rutte zal D66 tevreden moeten stellen door meerderheden op links te zoeken voor plannen die de BBB en aanverwante partijen juist verfoeien. Maar wel zo dat hij het CDA binnenboord houdt. Daar zit altijd het risico in dat een geitenpaadje toch naar het ravijn leidt.

Ondertussen kan Caroline van de Plas niet veel meer doen dan mopperen in de zijlijn. Daar begon ze al mee tegen het eind van de uitslagenavond toen een NPO-verslaggever haar dit scenario voorlegde. Ze leek wel iemand die in de politieke carrousel steeds misgreep als de pluim voor een gratis rit voor haar neus werd gehouden. Steeds trekt de spullenbaas hem vlug de hoogte in.

Wie de uitslagen vergelijkt met die van de laatste Kamerverkiezingen komt tot een andere conclusie. Vergeleken daarmee hebben alle coalitiepartijen – ook de VVD – een vernietigende nederlaag geleden maar dat vertaalt zich niet in machtsverhoudingen. Het is een reden te meer voor VVD, D66, CDA en CU om zich aan elkaar vast te blijven houden.

Gedurende de uitslagenavond kwam de electoraal geograaf Josse de Voogd met interessante analyses. Hij stelde vast dat veertig procent van de kiezers thuis was gebleven. Je kunt er volgens hem geredelijk van uit gaan dat hun opvattingen veel gemeen hebben van die met de stemmers op rechts populistische partijen. Zo bezien heeft een grote meerderheid van de bevolking zich van de regerende partijen afgekeerd. Zo lang zich dit niet vertaalt in verzet, is er echter voor Rutte en de zijnen weinig aan de hand. Koelbloedigheid is het devies als ze het tot de Kamerverkiezingen van over twee jaar willen volhouden.

Dit is een eerste appreciatie in de nacht van woensdag op donderdag. Het zou mooi zijn als ik ongelijk kreeg. Voor hetzelfde geld raakt een sleutelfiguur in paniek. Wobke Hoekstra bijvoorbeeld. Dan gooit hij ineens zijn politieke aandelen op de markt net zoals de speculanten dat dinsdag deden met die van Credit Suisse.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: alle verhalen over streng asielbeleid zijn leugenpraat en propaganda. 

Naschrift: Coalitie is een vrouwelijk woord en het lijflied van de komende maanden wordt 'Embrace me my sweet embraceable you'. Dit is het plan voor de Eerste Kamer: