Rutte-III gaat internationaal, of toch niet?

Dat derde kabinet Rutte komt er dan toch. Vorige week presenteerden de partijleiders van VVD, CDA, D66 en CU het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’. Een naslagwerk van zeventig pagina’s met veel aandacht voor internationale politiek. Rutte-III is van mening dat ‘Nederland gebaat is bij een welvarende en veilige wereld’. Daarbij komt dat buitenlandpolitiek steeds meer binnenlandpolitiek is geworden. Gaat het goed met hen, gaat het goed met ons.

Als we berichten in de media mogen geloven wordt fractievoorzitter Halbe Zijlstra van de VVD de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken. Een bijzondere combinatie, Zijlstra en Buitenlandse Zaken. De man heeft de afgelopen jaren in ieder geval erg zijn best gedaan om zijn interesse voor het buitenland te verbergen. Wel weten we dat hij een warm pleitbezorger is van de vluchtelingendeal met despoot Erdoĝan. Uit eigenbelang wel te verstaan. Gevolg is dat Europa zich laat gijzelen door een man die het niet zo nauw neemt met de mensenrechten. Maar goed, iedereen verdient een eerlijke kans, dus ook Zijlstra.

Terug naar het regeerakkoord, het vierde hoofdstuk ‘Nederland in de wereld’ beslaat maar liefst negen pagina’s! Om een indruk te krijgen: nog geen hele pagina gaat over buitenlands beleid, idem voor Defensie en Ontwikkelingssamenwerking. Europa krijgt met een hele pagina meer ruimte. Maar de meeste ruimte, met bijna vier pagina’s, krijgt het toekomstig migratiebeleid om te eindigen met een krappe pagina integratie.

Rutte’s buitenlandbeleid is vooral gericht op migratiebeperking door te focussen op ‘de ring van instabiliteit’ rondom Europa. Er moeten meer deals zoals de Turkijedeal worden gesloten, maar nu met Afrikaanse landen. Ontwikkelingsgeld wordt geconcentreerd ingezet in landen voor zoveel mogelijk opvang in de regio en het vluchtelingenverdrag wordt onderzocht op praktische en juridische haalbaarheid. Hoewel het kabinet vast goede bedoelingen heeft en echt wil zorgen voor betere opvang in de regio die uit z’n voegen barst, is er weinig oog voor de oorzaken.

De groeiende ongelijkheid, oneindige oorlogen tegen terrorisme, en klimaatverandering maken dat er meer dan 65 miljoen mensen op de vlucht zijn. Bouwen aan een Fort Europa of sluiten van deals, mogelijk ten koste van mensenrechten, zal deze problemen niet oplossen. Ook een beetje meer ontwikkelingsgeld naar opvang in de regio niet. Sterker, de slachtoffers van deze politiek zullen steeds verder in de knel raken door repressieve staten en militarisering van het vluchtelingenvraagstuk. Binnenlands wordt deze verdeel- en heerspolitiek ingezet om sociale rechten af te breken. Eigen belang, van wie?

Terwijl de dreiging van een nucleaire oorlog ongekend groot is, staat er niets in het regeerakkoord over tekenen van het kernwapenverdrag dat kernwapens verbiedt of de groeiende spanningen tussen de VS en Noord-Korea. Evenmin komt het succesvolle nucleaire akkoord met Iran, dat onlangs door president Trump naar de prullenmand is verwezen en waar Zijlstra eerder al eens uiterst kritisch op was, aan bod. Ook geen woord over de mislukte oorlog tegen het terrorisme in landen zoals in Irak, Afghanistan en Libië met honderdduizenden doden, miljoenen vluchtelingen en talloze bloederige aanslagen tot gevolg. Voor opvang in de regio en voorkomen dat mensen in nood raken, is stabiliteit en veiligheid in de regio voorwaarde. Stop de oorlog dus!

In plaats van meer effectieve maatregelen tegen belastingontwijking en leegplunderen van arme landen door multinationals, komt het kabinet met verlaging van de dividendbelasting. Tel daarbij op het ontbreken van effectieve maatregelen tegen klimaatverandering en het mogelijkerwijs verdwijnen van ontwikkelingshulp aan Afrika (die wordt gekoppeld aan migratiedeals), en je kunt concluderen dat Rutte-III niet per se zal uitblinken in internationale solidariteit.

Des te meer reden om (internationale) coalities te smeden en samen te strijden voor mensenrechten, vrede en internationale solidariteit. Alle hulp is daarbij welkom. Wil je helpen of op de hoogte gehouden worden van onze activiteiten? Mail dan naar internationaal@sp.nl