Rutte, betrek juist méér moslims bij strijd tegen IS

Laten we het eens anders bekijken. De komst van vluchtelingen in Europa, en in Nederland in het bijzonder, biedt kansen. Kansen op een betere relatie tussen Europa en de volkeren van het Midden-Oosten en meer mogelijkheden om de aantrekkingskracht van IS op jongeren te verminderen. Door het opnemen van met name vluchtelingen in Europa toont het westen zich eindelijk solidair met van de volkeren in het Midden-Oosten. Het meten met twee soorten maten van vrijheid (wel voor westerlingen, maar niet voor Arabische volkeren), dat een voedingsbodem is voor radicalisme lijkt tenminste tijdelijk opgeheven. Het is antireclame voor de wannabe islamitische staat.

Het valt te hopen dat de overheden zo verstandig zullen zijn aan te sturen op snelle integratie, zodat de ontvangende burgers beter kennis kunnen maken met deze Arabieren, die over het algemeen goed geschoold zijn. 

En er is nog een andere gunstige ontwikkeling: de migranten die op de vlucht zijn voor Assad en IS kunnen de overheid, maar ook Nederlandse moslims, informeren over de toestand in het Midden-Oosten. De overheid kan deze kennis benutten. De vluchtelingenstroom komt juist op een moment waaruit blijkt dat repressie van radicale moslimjongeren nauwelijks wat oplevert. In het monsterproces tegen de jihadisten komt bewijsvoering niet goed van de grond. Mijn advies: stap over van de politiek van repressie naar connectie en constructie. 

Laat ik dat verduidelijken. In korte tijd ben ik benaderd door drie vrouwenorganisaties om te komen praten over de geschiedenis van het Midden-Oosten, over het zogenaamde Kalifaat in het bijzonder en over hun angst dat hun kinderen radicaliseren. Zij zeiden mij dat juist de vrouwen het eerste opmerken dat hun kinderen extreme standpunten innemen als ze zich uitgesloten voelen. En zij vertelden dat ze zelf dat gevoel herkenden, omdat de overheid hooguit contact zoekt met bestuurders van moskeeën. Alleen de mannen natuurlijk. 

Die contacten wil de overheid vooral om radicale jongeren op te sporen, zeiden ze. Het handelt slechts repressief, uit lijfsbehoud, terwijl juist de motivatie van jongeren moet worden aangepakt. Radicalisering is het gevolg van vele factoren, waarvan een groot deel in het brandende Midden-Oosten ligt, maar een ander deel juist bij ons. Omdat wij hen het gevoel hebben gegeven dat ze niet een integraal deel uitmaken van deze maatschappij. Door discriminatie, op de arbeidsmarkt bijvoorbeeld, en door het gebrek aan bescherming van de regering tegen islamofobie.

IS is aantrekkelijk voor veel jongeren vanwege de succesvolle militaire opmars, door vertoon van macht en geweld. Het is een nieuw project, dat hoop biedt op een betere toekomst in het Midden-Oosten. En de totalitaire ideologie creëert een geheel nieuwe identiteit waar nationalisme, panarabisme, ba’athisme, socialisme en een eenvormige islam faalden.

Door de aanhoudende chaos in het Midden-Oosten wordt het steeds duidelijker dat terugkeer naar een status quo ante onmogelijk is. De natiestaten Irak en Syrië zoals gecreëerd na WOI en WOII zullen grotendeels niet meer bestaan in hun huidige vorm. En er zullen nieuwe landen bijkomen: Koerdistan, Palestina, mogelijk een sjiitisch grondgebied. Een nieuw Jemen wellicht.

Het is natuurlijk allereerst aan de Arabische volkeren zelf dit alternatief te ontwikkelen. Maar doordat er zoveel mensen op de vlucht zijn geslagen, bestaat er geen centrale plaats om te praten over de toekomst van hun landen en volkeren. Juist in het westen komen nu vluchtelingen, jongeren, mensen met dubbele nationaliteiten samen en hier zou een platform kunnen ontstaan om na te denken over de toekomst van het Midden-Oosten.

Omdat radicale jongeren ook een product zijn van het westen, en het Midden-Oosten een Europees probleem is geworden, moet de overheid ook verzoenend optreden. De regering zou allereerst vaker en duidelijker moeten verklaren dat moslims bij deze samenleving horen en veel meer compassie tonen voor de tragedie van de volkeren in het Midden-Oosten. De uitspraak van Rutte onlangs na het overlopen van een Nederlandse officier naar IS, dat dit een slag is voor de westerse vrijheid en de Nederlandse collega’s, sloot meteen uit dat er een gezamenlijke strijd is die ook de vrijheid van Arabieren betreft. In enkele zinnen worden zij gediskwalificeerd als ongelijkwaardig aan westerlingen.

Leg contacten met maatschappelijke organisaties buiten moskeeën. Creëer een denktank van Midden-Oostendeskundigen, vluchtelingen, moslims en niet-moslims, mensen met dubbele nationaliteiten van in Nederland wonende experts, die onderwijs, advies en voorlichting kunnen geven. Luister naar wensen over hoe het westen de volkeren kan helpen, in plaats van zelf een eenzijdige visie op te leggen. Schep meer ruimte voor een vrije discussie die vluchtelingen en jongeren hoop biedt op een Nieuw Midden Oosten dat zij vorm kunnen gaan geven. Tenslotte heeft het ontwerp hiervoor dat het westen zelf maakte na WOI en WOII volledig gefaald.