Dat Rusland momenteel zware verliezen lijdt in de annexatieoorlog tegen Oekraïne, weerhoudt het land er niet van Finland en Zweden opnieuw te bedreigen. Het Kremlin waarschuwt beide landen vooral niet toe te treden tot de NAVO, omdat dit ‘verregaande gevolgen’ zou hebben. Volgens Moskou moeten Finland en Zweden ‘vooral niet denken dat we niet zullen reageren’.
Zondag bevestigde Finland een aanvraag te doen voor het NAVO-lidmaatschap. Zweden liet tegelijkertijd weten officieel niet meer te willen vasthouden aan de traditionele neutraliteit, wat vermoedelijk betekent dat een lidmaatschapsaanvraag een dezer dagen volgt. De twee landen waren sinds de Tweede Wereldoorlog neutraal, maar als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne werd de afgelopen periode al gesproken over toetreding tot de NAVO.
Ruslands onderminister van Buitenlandse Zaken Sergei Ryabkov reageerde maandag op het voornemen: ‘Het is duidelijk dat de veiligheid van Finland en Zweden hierdoor niet versterkt wordt’. Ook zei hij dat de beide landen ‘niet de illusie moeten koesteren dat we hier zomaar mee akkoord gaan’ en dat ‘de militaire spanningen zullen toenemen’. Volgens het Kremlin is Rusland nu genoodzaakt ‘de militaire verhoudingen recht te zetten’ door zijn aanwezigheid in de Baltische regio te versterken. Dat zou onder andere inhouden dat Rusland atoomwapens in de regio positioneert.
Secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg heeft laten weten dat Finland en Zweden welkom zijn in de alliantie en dat een toelatingsprocedure snel kan verlopen. Turkije dreigt nog wel roet in het eten te gooien door een toetreding te blokkeren. In het geval van Zweden heeft Ankara er problemen mee dat Zweden de Koerdische groepering PKK niet op de terreurlijst heeft gezet, in tegenstelling tot de Europese Unie en de Verenigde Staten. Zweden heeft laten weten een delegatie van diplomaten naar Turkije te sturen voor onderhandelingen.