Rot op met je prijsverhoging! Houd het openbaar vervoer betaalbaar

Vorig jaar besloot het kabinet Rutte III het btw-tarief voor het openbaar vervoer te verhogen. Door deze btw-verhoging was de Amsterdamse reiziger in 2019 bijna 6% duurder uit dan in 2018. Je zou daarom denken dat de prijsverhogingen wel een keertje klaar zijn. Niets is minder waar.

In november werd bekend dat de ov-prijzen in Amsterdam en omgeving verder worden verhoogd in 2020. Kostte een metroritje van Venserpolder in Zuidoost naar Waterlooplein in 2019 nog 1 euro en 84 cent, in 2020 kost diezelfde rit je 12 cent meer.

Op het eerste gezicht lijkt deze prijsstijging in twee jaar te rechtvaardigen als je denkt aan hogere brandstofprijzen, stijgend elektriciteitsverbruik en personeelskosten. Maar wanneer je er iets langer over nadenkt, is de voortdenderende prijsstijging absurd en onuitlegbaar. Amsterdam is als stad druk bezig alle zeilen bij te zetten om de luchtkwaliteit te verbeteren en om klimaatdoelstellingen te halen. Wanneer we deze ambities serieus nemen en waarom zouden we dat niet doen – iedereen heeft immers recht op schone lucht – dan is het toch niet uit te leggen dat de ritprijzen voor openbaar vervoer wéér zijn verhoogd? We moeten mensen toch juist stimuleren de bus te nemen en de auto te laten staan? Wat is de meerwaarde van een elektrische bus wanneer ov-reizigers de auto ingejaagd worden?

De Amsterdamse gemeenteraad heeft geen directe zeggenschap over de prijzen in het ov. Besluiten over het ov en tarieven worden genomen door de zogeheten Vervoerregio. Dit is een samenwerkingsverband van gemeenten in de regio, waarin raadsleden besluiten nemen over verkeerszaken. Het voorstel om de ov-tarieven te verhogen is echter nooit voorgelegd aan de Vervoerregio, maar eenzijdig genomen door het Dagelijks Bestuur. Om het op zijn Amsterdams te zeggen: ‘de prijsverhoging is ons door de strot geduwd.’ Pogingen van de SP om de prijsverhoging terug te draaien zijn weggestemd.

Het Dagelijks Bestuur van de Vervoerregio heeft besloten om de kilometerprijs te verhogen. Vooral voor Amsterdammers met een ov-chipkaart zonder kortingsabonnement is dit een hard gelag. Ook het basistarief, het bedrag dat je betaalt ongeacht het aantal kilometers, gaat omhoog. Dit is een besluit van de regering in Den Haag. Alles bij elkaar betekenen deze maatregelen dat Amsterdammers die op saldo reizen een flinke verhoging voor hun kiezen krijgen. Dit valt extra nadelig uit voor mensen uit Zuidoost, Nieuw-West en Noord die vaak de grootste afstand moeten afleggen. In het besluit van het Dagelijks Bestuur valt zelfs te lezen dat deze verhoging voor de saldo-reiziger bij een rit van gemiddeld vijf kilometer, gemiddeld 3,4% bedraagt! Om de verhoging in perspectief te plaatsen, het Centraal Plan Bureau verwacht voor 2020 een inflatie van rond de 1,5 %. Deze verhoging gaat dus alle perken te buiten. Ga maar na wat dit straks betekent voor de schoonmakers, beveiligers en cateraars die in Noord of Zuidoost wonen en iedere dag naar Schiphol op en neer reizen.

Er is nog een wereld te winnen voor degene die van het ov een basisvoorziening wil maken. Denk aan het afschaffen van de marktwerking die voorschrijft dat vervoerders zich door winst en concurrentie moeten laten leiden, of het volledig gratis maken van het openbaar vervoer. Maar laten we om te beginnen een einde maken aan de hoge kilometerprijs in en rond Amsterdam. Rot op met je prijsverhoging om het maar eens onparlementair te zeggen. Ook de bizarre prijsverhoging van bijna 6% ingevoerd door Rutte III moet van tafel. Wanneer we miljonairs met meer dan een miljoen euro aan vermogen op de bank over dit vermogen 2% extra belasting laten betalen, kan de btw-verhoging op het openbaar vervoer probleemloos worden afgeschaft. Houd het openbaar vervoer betaalbaar voor alle Amsterdammers.

SP-raadslid Tiers Bakker