De overheid wist al in het najaar van 2016 dat er vaccins moesten worden aangeschaft tegen meningokokken, toch werd daar pas een beslissing over genomen in september 2017. Dat schrijft de Volkskrant vrijdag op basis van een e-mail van medicijnfabrikant GlaxoSmithKline (GSK). Volgens een van de fabrikanten is het trage handelen van het Rijk er debet aan dat er vanwege een tekort aan vaccins alleen baby’s van 14 maanden en 14-jarigen kunnen worden ingeënt. Dit jaar overleden al achttien mensen aan een meningokokkenbesmetting.
De mail van GSK dateert van september 2016 en is gericht aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). In de mail wordt gewezen op de sterke stijging van het aantal ziektegevallen door meningokokken-type W. Daarbij werd Engeland aangehaald als voorbeeld, waar begin 2015 de situatie werd bestempeld tot ‘medische noodtoestand’ nadat meerdere mensen waren overleden als gevolg van een besmetting met meningokokken. Op dat moment waarde volgens het hoofd vaccinatiezaken van GSK in Nederland dezelfde agressieve stam van de bacterie rond.
Het bleef niet bij waarschuwingen van de fabrikant. In november 2016 waarschuwde een epidemioloog van het RIVM, Mirjam Knol, ook voor de risico’s van meningokokken en vergeleek eveneens de Nederlandse situatie met die in Engeland. ‘We kunnen vaststellen dat we twee jaar achterlopen op, maar hier is sprake van een steilere toename,’ aldus Knol.
Deze week is het RIVM met een vaccinatiecampagne begonnen tegen de besmettelijke bacterie. Sinds mei van dit jaar krijgen baby’s van 14 maanden al een vaccin toegediend, vanaf oktober zijn 14-jarigen aan de beurt. Voor jongeren tussen de 14 en 18 is eveneens inenting nodig, maar door een tekort aan vaccins krijgen zij de oproep volgend jaar pas.
GSK wijt dat tekort aan de overheid die sneller had moeten beslissen. ‘Wij kunnen niet binnen een dag vaccins produceren,’ laat directeur vaccins Rolf Remorie weten:
"De vraag is: ben je bereid als overheid te anticiperen op het feit dat dit een ernstige, vermijdbare ziekte is en dat kinderen voor het leven getekend kunnen zijn, of blijf je bij het inzicht dat er eerst slachtoffers moeten vallen en onderneem je dan pas actie?"
Programma-manager Hans van Vliet van het Rijksvaccinatieprogramma betwist dat het Rijk sneller een beslissing had kunnen nemen: ‘Je kunt geen miljoenen uitgeven aan een schaars vaccin als je niet zeker weet wat er gaat gebeuren. Pas in de zomer van 2017 zagen we: hé, dit gaat niet weg.’