Rekenkamer rekent af met onbezonnen bezuinigingsgelul van kabinet

Het kabinet rekent op bezuinigingen waarvan nog maar zeer de vraag is of het deze kan doorvoeren. Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in reactie op de begrotingen voor volgend jaar. Zo heeft het kabinet-Wilders de bezuiniging op het ambtenarenapparaat al opgevoerd als kostenbesparing, zonder dat er überhaupt sprake is van een concreet plan. Ook de Raad van State wees er eerder al op dat bezuinigen op ambtenaren in de praktijk doorgaans weinig oplevert.

Ook als het gaat om de asielopvang gaat het kabinet uit van een "een scherpe daling van de begrote uitgaven", aldus de Rekenkamer. De uitgaven groeiden de afgelopen jaren steeds en vielen steevast hoger uit dan verwacht. In 2021 ging nog minder dan 1 miljard euro naar de asielopvang, in 2026 is dat naar verwachting 4,4 miljard euro. Daarna verwacht het kabinet ineens een enorme daling, vermoedelijk omdat ze blind varen op de afschrikwekkende werking die uitgaat van Marjolein Faber. Het kabinet raamt de kosten in 2027 plots op 900 miljoen euro komen en in de jaren erna op 600 miljoen. De Rekenkamer wijst er juist op "dat vanaf 2024 tot en met 2028 naar verwachting sprake is van een hoog aantal asielzoekers in de opvang".

De Rekenkamer wijst daarnaast op eigen onderzoek dat in 2023 aanwees "dat de uitgaven aan asielopvang in 23 jaar maar liefst 21 keer te laag waren begroot. Het gevolg hiervan was dat het COA in een crisis terechtkwam".

Anders dan eerder aangegeven, blijven uitvoeringsorganisaties niet buiten schot bij de bezuinigingen op ambtenaren. Verschillende uitvoerders moeten bezuinigen, blijkt uit de begroting. Minister van Financiën Eelco Heinen zei eerder al dat hij bewindspersonen de ruimte heeft gegeven om de bezuiniging van 22 procent op ambtenaren op hun eigen manier in te vullen. Dat betekent dat ze er in plaats daarvan voor mogen kiezen om bijvoorbeeld bepaalde subsidies stop te zetten. Ze mogen daarnaast snijden in uitvoeringsorganisaties als daar relatief makkelijk bespaard kan worden. Maar, benadrukt de Rekenkamer, de uitvoering van wetten en regels loopt ook zonder bezuinigingen al vaak spaak.

Ook de nieuwe plannen van het kabinet lopen mogelijk tegen nieuwe problemen in de uitvoering aan. De Algemene Rekenkamer noemt als voorbeeld het afschaffen van het verlaagde btw-tarief op hotelovernachtingen en bepaalde culturele activiteiten. De Belastingdienst zelf en de Raad van State waarschuwden al voor problemen die de vele voorgestelde uitzonderingen in het verlaagde btw-tarief mogelijk gaan veroorzaken.

Bron: ANP