Red je eigen huid

We zijn er inmiddels aan gewend geraakt om via de media en het internet bestraffend te worden toegesproken. Daarbij brengen de autoriteiten en de medemens dezelfde boodschap: hamster niet maar houd wel afstand. Wie zich anders opstelt, moet leren normaal te doen.

In plaats van thuis te blijven gaat menig Nederlander naar park, bos en veld om daar vast te stellen hoe anderen op een kluitje bij elkaar staan en aldus het virus verspreiden. Zij zelf dragen door hun aanwezigheid daaraan uiteraard niet bij. Ook in de supermarkt blijven de anderen de goedwillenden verdringen in hun wilde jacht op wc-papier en pasta.

Dit schiet niet op. Eind verleden week werd de toon hoger: wie niet horen wil, moet voelen. Als zoveel mensen zo onverantwoordelijk blijven, is een totale lockdown onvermijdelijk. Dat ook in Frankrijk, Spanje en Italië het virus als een razende om zich heen grijpt, is daarbij geen argument. Zaterdagavond heeft premier Conte alle niet-essentiële productiebedrijven in zijn land gesloten. Alleen supermarkten, de tabakswinkeltjes, de apotheken, de posterijen, de banken en het transport blijven functioneren. De rest is dicht.

Te verwachten valt dat premier Rutte van zijn collega’s in andere landen steeds hardere verwijten krijgt: kan het niet afgelopen zijn met die laksheid? Dat de feitelijke situatie in Nederland steeds meer op de lockdown bij de buren begint te lijken, zal als tegenargument weinig indruk maken. Het is vreemd dat de knapste koppen uit de wereld van de reclame en communicatie nog niet zijn opgeroepen om onmiddellijk een bundel campagnes op te zetten over gewenst gedrag in coronatijd. Of dat ze zélf daartoe nog niet het initiatief hebben genomen.

Zij stuitten dan op het noodlottige frame van verleden week: wij moeten onze kwetsbaren beschermen door een muur van immuniteit om hen heen te bouwen. Ongeveer de helft tot zestig procent van de Nederlanders zal uiteindelijk toch besmet worden. De meesten komen er met milde klachten van af. Zo ontstaat groepsimmuniteit.

Dat is een weinig hoopgevende boodschap: je komt toch aan de beurt. Het enige wat we kunnen doen, is het tijdstip van de besmetting enigszins vooruit schuiven. Waarom we dan toch besloten hebben zoveel mogelijk kwetsbaren op een vroeg uur zoveel mogelijk in supermarkten bijeen te brengen, blijft een grote vraag. Dat komt door de misverstanden rond groepsidentiteit, door de premier zelf in omloop gebracht en de vele pogingen om dit recht te breien.

Het is tijd om een beroep te doen, niet op het burgerschap of de solidariteit of de naastenliefde van de mensen maar een veel diepere drijfveer, die bij alle levende wezens zich voordoet, de drang om in leven te blijven, om de eigen huid te redden.

Volgens de virologen krijgt uiteindelijk vijftig tot zestig procent van de bevolking het virus onder de leden. De rest dus niet. Het is nu zaak om aan de goede kant van de scheidslijn te staan, te horen tot de helft aan wie corona voorbij gaat. Zelf gezond te blijven.

Hoe doe je dat? Blijf thuis. Was je handen. Houd afstand. Je bent een rund als je met omhelzingen stunt. Aan jouw lijf geen polonaise. Dát is de basis. Thema van de campagne: Blijf bij Corona uit de buurt. Ga niet dood. Leef.

En dat hamsteren? Stel gewoon een aantal regels voor schaarse producten: maximaal twee verpakkingen wc-papier mee. Voor pasta en andere gewilde producten stellen de supermarkt limieten die er voor zorgen dat de voorraad niet door tuig met een dikke portemonnee wordt opgekocht. Dat zal tot onverkwikkelijke tonelen aan de kassa leiden. Welnu, er zitten op het moment genoeg potige bewakers en uitsmijters van de horeca thuis. Die weten precies hoe ze gewenst gedrag moeten afdwingen.

Noem het propaganda van de daad.