Rechter maakt denkfout over Baudet

Het CIDI betoogde in de rechtszaak dat Baudet de Holocaust bagatelliseerde. Daarmee zou hij onnodige grief veroorzaken en het recht op privéleven van de Holocaustoverlevenden schenden. Maar dit is een drogreden en de rechter trapte daarin.

Hier het rechterlijke argument: Baudet gebruikte een foto van een kind in het getto Łódź, tweette over concentratiekamp Buchenwald, noemde de ongevaccineerden ‘de nieuwe joden’, heeft twee foto’s naast elkaar geplaatst: aan de linkerkant een kind in Pieten-kostuum dat door een hek kijkt, aan de rechterkant een kind met een Jodenster op de kleding dat eveneens door een hek kijkt. In de ene schaal staat Baudets vrijheid van meningsuiting. In de andere schaal staan: het recht van de Holocaustoverlevenden op bescherming van identiteit en privéleven; hun recht op bescherming van de persoonlijke integriteit en menselijke waardigheid; en de rechten van de Joden in het algemeen.

Volgens de rechter maakt Baudet een één-op-één vergelijking tussen het coronabeleid en de Holocaust. Hiermee bagatelliseert hij het onrecht en het leed dat door de Holocaust is veroorzaakt. De vergelijkingen met de Holocaust vallen in beginsel onder de vrijheid van meningsuiting, maar Baudet ‘instrumentaliseert’ het menselijk leed en de herinnering daaraan. Hij heeft zich hiermee onnodig grievend en onrechtmatig uitgelaten jegens Holocaustoverlevenden en nabestaanden van de Holocaustslachtoffers. Tot hier het argument van de rechter.

Echter, de rechter maakt een denkfout. Want een analogie is niet automatisch een bagatellisering. Als ik zeg dat een wolk op een mens lijkt, zeg ik niet dat mensen op wolken lijken. Als een student op kamers zegt ‘welkom in mijn kasteel’ en ik zie daarna een kasteel, zal ik niet denken ‘wat een mooie studentenkamer’. Als iemand zegt dat een mug op een olifant lijkt, zal ik niet met olifanten vechten, met de gedachte dat ze klein zijn. Wie van een mug een olifant maakt, verkleint geen olifant.

In haar nieuwsbrief, mailde de Jewish Virtual Library (JVL) me twee aan elkaar geplakte foto’s, zoals Baudet. Boven de eerste foto met twee nazi’s stond de tekst: ‘Zo zag de joden-boycot er in 1933 uit’. Boven de tweede foto met BDS-demonstranten, stond de tekst: ‘Zo ziet de joden-boycot er vandaag uit’. Ook het CIDI vergelijkt (in een boek) de BDS-beweging met de NSDAP en schrijft dat een boycot van Israël tot een Holocaust kan leiden. Dus JVL en CIDI, als kenners van Joodse sensibiliteiten, geloven niet dat hun vergelijkingen onnodige grief veroorzaken, noch dat ze de Holocaust bagatelliseren.

De prominente geleerden Francisca Snoeck Henkemans, Frans van Eemeren en Rob Grootendorst geven in hun ‘Handboek argumentatietheorie’ het volgende voorbeeld van een hellend vlak drogreden: ‘Als we beginnen met het legaliseren van euthanasie, eindigen we met gaskamers à la nazi-Duitsland … De hellend vlak drogreden houdt in dat er ten onrechte wordt uitgegaan dat als je eenmaal aan de voorgestelde maatregel begint van kwaad tot erger vervalt.’ Precies. JVL, CIDI en Baudet doen een hellend vlak. Maar drogredenen zijn niet wettelijk verboden.

Wie met een hellend vlak van een mug een olifant maakt, verkleint geen olifant, noch poogt hij de olifant te verkleinen. Wie de hellend vlak drogreden maakt, zegt dat je een lawine zal starten als je een sneeuwbal van een helling rolt. Maar daarmee zegt hij niet dat de lawine zo klein is als de sneeuwbal.

Rechters kennen argumentatieleer, dus ook zij had moeten weten dat Baudet een hellend vlak maakt, geen verkleinende vergelijking. En zonder minderende vergelijking, bestaat er geen bagatellisering, noch een schending van rechten. De rechter veroordeelde een onschuldige.