Drie ontvangers van een koninklijke onderscheiding hebben hun decoraties teruggestuurd omdat ze boos zijn over de benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau van Mitchell Esajas. De antropoloog is onder meer oprichter van The Black Archives, cultuurhistorisch archief over het koloniaal verleden, slavernij en racisme. Esajas geeft ook leiding aan Kick Out Zwarte Piet, de vreedzame actiegroep die de afgelopen jaren in verschillende plaatsen met grof geweld werd belaagd door racisten.
De Kanselarij, die een belangrijke rol speelt bij de toekenning van onderscheidingen, verklaart tegenover NRC dat het voor het eerst is dat er sprake is van dergelijke acties. Zes anderen hebben bezwaren geuit en gedreigd hun decoratie terug te sturen. Het protest tegen de toekenning werd onder meer aangejaagd door het wegens haatzaaien veroordeelde Tweede Kamerlid Geert Wilders.
Zo is er de 78-jarige Winand Schrooten uit Landgraaf (Limburg), onderscheiden vanwege zijn inzet voor de fanfaremuziek, die hoog van de toren blaast en zegt het lintje te zullen retourneren. Hij beschuldigt in een ingezonden brief in De Limburger Esajas ervan de Nederlandse cultuur te willen vernietigen, door het aan de kaak stellen van de racistische aspecten van Zwarte Piet.
Ik wil niet geassocieerd worden met activist Mitchell Esajas van Kick Out Zwarte Piet, die in Amsterdam onderscheiden werd. Esajas wil onze Nederlandse tradities vernietigen.Een lintje voor zo’n opruiend persoon vind ik voor allen, die in het verleden een koninklijke onderscheiding hebben gekregen, onacceptabel en een belediging.
Die racistische verklaring roept kritiek op van onder meer een andere brievenschrijver die stelt dat de klager kennelijk niet weet wat Esasjas werkelijk heeft gedaan want dat deze er juist voor zorgt dat het Sinterklaasfeest een toekomst heeft:
Mitchell Esajas schreef een onthutsend voorwoord bij de dikke pil Zwart op wit: Twee eeuwen blackface in Nederland. Na het lezen daarvan kun je je alleen maar schamen over onze Zwarte-Piet-dikkoppigheid. Onwetendheid en gevoelloosheid liggen achter ons. Behalve bij wie zichzelf belachelijk willen maken door lintjes terug te sturen.
Esajas verklaart zelf tegenover NRC het "zorgwekkend en problematisch" te vinen "dat mensen die zich hebben ingezet voor de maatschappij het gevoel hebben dat ik en anderen erop uit zijn de Nederlandse cultuur te vernietigen. Als mensen meer historisch besef hadden en kennis van de koloniale geschiedenis, dan zouden ze denk ik meer openstaan voor andere geluiden en perspectieven.”