Quest zet Gordon neer als voorstander extreem racistische humor

Het Meertens-instituut ‘voor onderzoek en documentatie van de Nederlandse taal en cultuur’ heeft een online test gelanceerd waarin de zanger Gordon wordt neergezet als een extreme racist. De test, waarbij gebruikers moeten aangeven of ze een ‘grap’ wel of niet aanvaardbaar vinden, wordt uitgevoerd in samenwerking met de populaire-wetenschapsuitgave Quest.

In de test ‘Hoe scoor jij op de Schaal van Gordon?’  krijgen bezoekers een reeks aan ‘moppen’ voorgelegd rond stereotypen, nationaliteiten, sekse en etniciteit. “Quest vraagt zich af waar jij de grenzen van een grap legt. Wat vind jij nog leuk en wat niet? Hoe scoor jij op de Schaal van Gordon?,” stelt de site. Voordat de online keuzetest aanvang neemt staat er nog een waarschuwing:

Het is mogelijk dat je sommige moppen als kwetsend ervaart. Als je daar liever niet aan wordt blootgesteld, dan kun je de test beter niet doen. Daarnaast raden we kinderen onder de 18 jaar af om de test te doen, ook al omdat het representatieve onderzoek waarmee je je kunt vergelijken alleen is uitgevoerd bij volwassenen.

Vervolgens volgt een hele reeks al ‘moppen’ waarvan sommige extreem racistisch van aard, zoals over het ‘doodrijden van negers in Amsterdam’ en over luie Surinamers met stelende Marokkanen. Na elke vraag moet de deelnemer antwoorden of deze de grap ‘hilarisch, leuk, neutraal, niet leuk of afschuwelijk’ vindt. Vervolgens moet aangegeven worden of de ‘mop’ publiekelijk verteld kan worden: ‘Ja, zeker; Ja, moet kunnen; Neutraal; Nee, beter van niet; Nee, dat is te pijnlijk.’

Wie op alle ‘grappen’ antwoordt dat ze ‘hilarisch’ zijn en ‘zeker’ in het openbaar verteld moeten kunnen worden, krijgt als uitslag:

Je bént Gordon

Je maakt er geen geheim van: stiekem zou je best Gordon willen zijn. Je zit te schateren voor de buis wanneer hij weer eens een Chinees, een bejaarde of een andere bevolkingsgroep afzeikt. In het café probeer je je idool te imiteren, tot plezier van je vrienden die ook best Gordon zouden willen zijn. Bij de afhaalchinees maak je gewoon luidkeels grappen over afhaalchinezen. Leuk toch? Nou dan! WHOEHAHAHAAA!

Je scoorde 5 van 5 op de Schaal van Gordon

Wie op alle grappen negatief antwoordt wordt medegedeeld geen gevoel voor humor te hebben: “Eigenlijk heb je een hekel aan moppen in het algemeen. Je lacht er zelden om en vertelt ze zelf nooit.”

De op een na laagste score maakt de deelnemer ook al meteen medeplichtig aan racistische humor:

Je hebt niks met Gordon, maar onwillekeurig moet je wel eens grinniken om zijn foute grappen. Zelf zou je ze nooit maken: daar zijn ze te hard en te kwetsend voor. Je probeert wel eens een mop te vertellen, maar die is dan meestal zo braaf dat niemand erom lacht.

Theo Meder, senior onderzoeker Orale Cultuur bij het Meertensinstiituut verklaart tegenover Joop dat het onderzoek tot doel heeft in kaart te brengen of grappen steeds sneller als ‘pijnlijk’ worden ervaren. 

Vroeger konden grappen veel botter zijn maar onder invloed van de feminisering van de maatschappij lijken dit soort opmerkingen nu veel sneller als pijnlijk te worden ervaren. Dat willen we onderzoeken, in hoeverre we opschuiven.

Wat het ijkpunt is ter vergelijking ‘met vroeger’ kan Meder niet zeggen. Op de vraag of het verstandig is dergelijke racistische grappen als onderzoeksinstituut verder te verspreiden wijst de onderzoeker er op dat de test vooraf gegaan wordt door een waarschuwing. De online test is op basis van gegevens van het instituut opgezet door Quest. 

Maar ik moet even kijken hoe ze dat precies gedaan hebben want nu lijkt het alsof je Gordon al erg snel leuk vindt, merkte ik zelf tijdens het uitvoeren van de test. Terwijl ik niks van die humor moet hebben.

De vraag of het te rechtvaardigen is om Gordon neer te zetten als een exponent van extreem racisme roept twijfels op bij Meder. “Ik weet niet of je het etiket zo aan één persoon mag ophangen. Dat is ook meer Janmaat dan Gordon.” Hij kondigde aan te zullen overleggen met Quest.

Gordon was dinsdagochtend niet voor commentaar bereikbaar. Eind vorig jaar nam de zanger publiekelijk afstand van zijn lollig bedoelde maar racistische opmerking over Chinezen. Ik zou die grap nu niet meer maken, verklaarde hij tegenover het AD. Hij zei bij die gelegenheid ook het heel erg te vinden dat het woord ‘racist’ opduikt als zijn naam wordt gegoogled.

cc-foto: Wikimedia