Qatar, we komen

Je kunt dat hypocriet vinden en dat is het ook. Maar is er in deze zaak ooit anders dan schijnheilig gereageerd?

Het kabinet is van plan volgende maand een ‘normale regeringsdelegatie’ naar het wereldkampioenschap voetbal in Qatar te sturen, heeft minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken aan de Tweede Kamer geschreven. Dat betekent dat een of meer ministers de wedstrijden van het Nederlands elftal zullen bijwonen. Mocht Oranje het ver schoppen dan zullen naar verwachting ook premier Mark Rutte en koning Willem-Alexander onze jongens komen aanmoedigen.

Waarschijnlijk zal de brief van Wopke niet met gejuich worden ontvangen door de Kamer. Een meerderheid was er namelijk tegen dat Nederland officieel aanwezig zou zijn in het Arabische land. Bij de bouw van stadions daar zijn door afgrijselijke wantoestanden namelijk duizenden doden gevallen, vooral buitenlandse gastarbeiders. Tegen deze vorm van moderne slavernij zou het kabinet een gebaar moeten maken, vond de Kamer in een motie. 

Ook de coalitiepartijen D66 en ChristenUnie steunden die. Je zou dan ook verwachten dat de bewindslieden van deze partijen zich tegen het afvaardigen van een Nederlandse delegatie zouden verzetten. Maar blijkbaar heeft hun houding niet de doorslag gegeven, want anders had Hoekstra zijn brief niet kunnen schrijven. Vicepremier Kaag en andere ministers van D66 en ChristenUnie zijn kennelijk door de knieën gegaan.

Staatsrechtelijk is dat zeker niet verboden. Ministers hoeven zich geenszins gebonden te achten aan de opinie van hun geestverwante Kamerleden. Het dualisme tussen Kamer en regering geldt zelfs als een groot goed. Alleen is daar doorgaans tamelijk weinig van te merken. In de praktijk denken ministers en Kamerleden van dezelfde partij precies gelijk. Ze zijn, om het wat onvriendelijker uit te drukken, één pot nat. Tot voor tamelijk kort werden kabinetsbesluiten zelfs in een gezamenlijk overleg ‘voorgekookt’.

Formeel staat onafhankelijkheid evenwel voorop. Ik ben dan ook benieuwd hoe bijvoorbeeld D66-fractievoorzitter Jan Paternotte zal reageren op de opstelling van zijn partijleider Kaag. Of met welke argumenten Carola Schouten, vicepremier van de ChristenUnie,  zich zal verweren tegen de ongetwijfeld messcherpe kritiek van haar partijleider Gert-Jan Segers.

Maar los daarvan gaat het allemaal precies zoals iedereen al vermoedde dat het zou gaan. Het Nederlands elftal gaat in Qatar voetballen en iedereen zal kijken. Misschien in het begin niet massaal, maar naarmate onze jongens de eindstrijd naderen zal het enthousiasme toenemen. Mochten ze de finale halen dan zullen Rutte en Willem-Alexander zeker op de eretribune plaatsnemen. Wie weet vallen ze elkaar wel snikkend in de armen als we winnen!

Je kunt dat hypocriet vinden en dat is het ook. Maar is er in deze zaak ooit anders dan schijnheilig gereageerd? Begin vorig jaar liet de nationale voetbalbond KNVB weten ‘nooit voorstander’ geweest te zijn van een WK in Qatar. De afgrijselijke manier waarop daar met gastarbeiders werd omgegaan stuitte de organisatie enorm tegen de borst. Maar ja, gelukkig pleitten tal van experts tegen een boycot, want de gastarbeiders in Qatar zouden daarmee echt niet geholpen zijn. Dus gaan we toch maar. We moeten eigenlijk wel.

Trouwens, sinds de Tweede Wereldoorlog is er nog nooit een WK-eindtoernooi om politieke redenen geboycot, meldde de KNVB verder. Wegblijven is, met andere woorden, ‘helemaal geen gangbaar middel’. En laten we het dan nu over iets belangrijks hebben. Wie staat er straks in de spits?