PVV-ministers ontdekken dat ze niet veel kunnen klaarmaken

Ze verzuipen in de onoverzichtelijkheid.

De ministers van de PVV zijn nu een dikke maand aan de slag en zij beginnen al te ontdekken dat ze tot niet meer in staat zijn dan het beheren van langzaam falende systemen. Fleur Agema ervoer dit donderdag bij een bezoek aan het Zuyderland Ziekenhuis in Heerlen. Daar wordt de spoedeisende hulp gesloten zodat mensen die snel hulp nodig hebben twintig kilometer verder vervoerd moeten worden naar Geleen. De hele stad en de dorpen in de omgeving voeren actie tegen dit besluit.

Fleur Agema maakte zich in de Tweede Kamer tot woordvoerder van het protest. Langdurige en herhaaldelijk. Nu zei zij tegen het Journaal het volgende: "je kon nog steeds met een gebroken been in het Zuyderland terecht en dat je voor gecompliceerder zaken naar Geleen moest, was misschien maar beter" In Frankrijk zeiden ze al twee en een halve eeuw geleden "Un Jacobin ministre n'est pas un ministre Jacobin". Daar is in overdrachtelijke zin geen woord Frans bij. Je hoeft die taal ook niet te spreken om te begrijpen welk inzicht hier naar voren wordt gebracht.

Met minister Marjolein Faber is het niet veel anders. Ze loopt tegen allerlei grenzen aan. Ze komt niet verder dan de bestendig gebruikelijke praktijk. Om dit te bedekken legt zij bezoeken af bij handhavers. Kijk mevrouw eens glunderen in de gangen van een Rotterdams cellencomplex. Ze gnuift bij de gedachte dat de Raad van State het uitzetten van de elfjarige in Nederland geboren Mikael toestaat maar hem ook te pakken krijgen is een andere zaak. Hij verblijft met zijn moeder nu al op een geheim adres. Onderduiken noemden ze dat vroeger. Ondertussen blijft de minister de publiciteit zoeken, omringd door handhavers om althans de indruk te wekken dat er met haar niet te spotten valt.

Datzelfde deed premier Schoof toen hij een tour maakte langs de sociale problemen van Doetinchem, te beginnen met de daklozen. Hij liet zich vergezellen door geüniformeerde agenten. Het gaat om het plaatje, om het beeld. Om de eer. Om de krachtige taal. Daden lopen vast op de onwillige werkelijkheid die weinig te maken heeft met de populistische schema's die de PVV-ministers voor hun ogen in duigen zien vallen. Ze verzuipen in de onoverzichtelijkheid.

Daarom moet menig minister zich voelen als iemand die kort na het behalen van rijbewijs A achter het roer van een supertanker is geplaatst.

Wij zien hoe door personeelsgebrek, slijtage en onvoldoende financiering maatschappelijke diensten slechter gaan functioneren terwijl men erin de vorige eeuw nog op kon rekenen. Dit terwijl de pretenties recht overeind blijven. De burgers verdwalen in een woud van regels en instanties die hun beloftes steeds minder  waar maken. Reddingslijnen zijn versleten en breken af. Denk bijvoorbeeld aan de pensioenfondsen die bezig zijn met ïnvaren¨ zonder dat zij precies weten wat dit inhoudt en wat de gevolgen zullen zijn.  En als dan iemand in staat lijkt de regels en procedures te doorbreken die de compensatie aan de slachtoffers van het toeslagenschandaal voorkomen, dan wordt die persoon juist vanuit kringen  rond de regering kaltgestellt. Althans, daar ziet het naar uit. Ondertussen moet de premier zelf vaststellen dat zijn hele veiligheidsapparaat niet bij machte is de staatsgeheimen en alles wat daar aan computers bijhoort op een snelle en veilige manier uit het Torentje  te verhuizen.

Het is bijna veertig jaar geleden de film at Brazil in première ging, de kijk van Monty Python-protagonist Terry Gilliam op een parallelle wereld. Nu zien we het profetische in deze zo half en half functionerende controlemaatschappij, waar iedereen redding zoekt in technologische oplossingen. Vooral slachtoffers van het toeslagenschandaal zullen veel in herkennen van wat er gebeurt als een vlieg een naamsverwisseling tot stand brengt in de apparatuur. Veertig jaar na dato blijkt Brazil een hoogst actuele waarschuwing over de wending die de dingen kunnen nemen.

Bekijk de trailer van Brazil hier:

Neem de tijd voor de hele film.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin ook al is de laatste put nu dicht. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: hoe oorlogen beginnen