Protesteer niet tegen de rol van president Herzog bij de opening van het Holocaust Museum

Het is het verkeerde moment en de verkeerde plek

De Israëlische president Yitzhak Herzog komt zondag naar de opening van het Holocaust Museum. Dit heeft tot woede geleid in pro-Palestijnse kring. Het ooit mede door Dries van Agt opgerichte The Rights Forum schrijft dat een demonstratie wordt voorbereid door “de joodse  organisatie Erev Rav”. Die zou ook vinden dat Herzog wegens oorlogsmisdaden moet worden gearresteerd, dit in navolging van verscheidene Palestijnse organisaties. Men baseert zich daarbij op een uitspraak die de president op 12 oktober zes dagen na  Hamas´ pogrom van 7 december deed. The Rights Forum citeert:

“It’s an entire nation out there that is responsible. This rhetoric about civilians not aware, not involved – it’s absolutely not true. […] and we will fight until we break their backbone.”

Een en ander komt  voor in de aanklacht van Zuid-Afrika tegen Israël bij het Internationaal Hof van Justitie. Herzog zelf vindt dat zijn woorden zijn verdraaid.

In een nadere toelichting zei hij:

“There are also innocent Palestinians in Gaza. I am deeply sorry for the tragedy they are going through.”

Hij voegde er echter meteen aan toe:

“The reality cannot be ignored, a reality which we all saw with our own eyes as published by Hamas on that cursed day, and that was the involvement of many residents of Gaza in the slaughter, in the looting, and in the riots of October 7. How the crowds in Gaza cheered at the sight of Israelis being slaughtered and their bodies mutilated. At the sight of hostages - God knows what they did to them - wounded and bleeding being dragged through the streets.”

Op 12 oktober 2023 bezocht Herzog president Biden. Tegenover de Amerikaanse media verklaarde hij:

“We are very cautious in the way we operate. The IDF uses all the means at its disposal in order to reduce harm to the population. For example, many resources are invested in gathering intelligence to locate the enemy separately from civilian population, in evacuating the civilian population from the centre of the battle, warning citizens, and monitoring humanitarian situation. But Israel will defend its people and do whatever it takes with an iron fist to change the reality.”

Voor de Knesset hem met grote meerderheid tot president verkoos, gaf Yitzhak Herzog leiding aan de Arbeiderspartij, de Israëlische tegenhanger van de PvdA. Hij stamt uit een oude sociaaldemocratische familie. Zijn vader Chaim bracht het ook al tot president van Israël. Met de Arbeiderspartij valt over een twee staten oplossing te praten. De legitimiteit en het bestaansrecht van de staat Israël staat daarbij buiten kijf.

Dit over de achtergrond van president Herzog. Het is altijd goed iets meer gegevens over een persoon te kennen dan één enkel citaat. Toch zou het heel voorstelbaar zijn als pro-Palestijnse activisten een demonstratie organiseerden als hij een normaal staatsbezoek bracht aan Nederland. Wie Israël uitmaakt voor een apartheidsstaat en een koloniaal project wil misschien juist niet praten met een sociaaldemocraat die niet zoals Netanyahu past in het gedemoniseerde beeld van de tegenstander. Dan kom je met je vlaggen en je leuzen, je verwijten en je eisen.

Het zou van grote politieke domheid en gebrek aan gevoel voor public relations getuigen als zulke betogingen plaatsvinden bij de opening van het Holocaust Museum in Amsterdam. Die plechtigheid maakt komende zondag zéér beladen. Het doel van dat museum is de ontmenselijkte slachtoffers van de Holocaust hun mens zijn en hun individualiteit terug te geven. Ook zullen de bezoekers zien hoe tijdens de bezetting de joden – Februaristaking of niet – apart werden gezet en uitgestoten. Hoe dit kon vanwege de voortreffelijk werkende Nederlandse instanties en hoe het allergrootste deel van de toenmalige Nederlanders er bij stonden en er liever niet naar keken. Dáár gaat het zondag over

De dramaserie die de EO over de Joodsche Raad heeft gemaakt, zal een en ander onderstrepen. Dit is het verhaal van een grootschalig Nederlands falen, dat tot veel introspectie en discussie aanleiding zal geven. De tragedie van de Joodsche Raad geeft aanleiding tot discussie over hoe te handelen niet alleen bij grote maar ook bij kleine kwesties die alleen het welzijn van een enkel individu raken. Daarbij gaat het op alle niveaus over  de vraag wat je moet doen tegenover een overmachtige vijand: meewerken om erger te voorkomen of sabotage en verzet? Moet je mee lachen met je pesters of juist niet? Is het geraden om de mishandelende levenspartner zo weinig mogelijk aanleiding te geven tot uitbarstingen van woede? Plaats je ruitertjes boven de steekkaarten van bepaalde burgers, als hogerhand daarom vraagt of steek je het bevolkingsregister in brand? Moderner gezegd: maak je de bestanden toegankelijker of stuur je een virus uit dat ze wist voor ze  misbruikt kunnen worden? Pas op: dit soort vragen kunnen niet met een eenvoudig “ja” of “nee” worden beantwoord. Wel is zonneklaar dat gehoorzaamheid en het volgen van regels en voorschriften onder bepaalde omstandigheden een misdadig karakter krijgen. En ook dat de lessen die je uit dit pijnlijke verleden trekt – willen ze zinnig zijn – samen moeten hangen met handelingsperspectieven in het hier en nu, niet met veroordelingen.

Dan zal zeker naar voren komen dat er gelijkenissen bestaan tussen de houding van de burgers van toen en die van nu: bijvoorbeeld desinteresse voor wat er in de Middellandse Zee plaats vindt. Dan zullen zich vele gelegenheden voordoen om ook het conflict tussen Israël en de Palestijnen aan de orde te stellen.

Een actie tegen de aanwezigheid van de Israëlische president zal dit proces verstoren. Die oogst alleen maar woede en afkeer en dient daardoor de zaak van de Palestijnen niet. Integendeel. Die maakt de  argumenten van de Palestijnen onbespreekbaar. Dan gaan de luiken overal dicht en blijft een heilloze polarisatie over. Daardoor worden juist Netanyahu en zijn bondgenoten aan de extreme rechterzijde in de kaart gespeeld.

Wie de opening van het Holocaust Museum aangrijpt om tegen president Herzog te demonsteren, kiest het verkeerde moment en de verkeerde plek.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: waarom blanken zo schrikken van wat ze “woke-waanzin” noemen.