Profclubs en KNVB moeten zich schamen

Wat scheidsrechter Serdar Gözübüyük vorige week deed in de Eredivisiewedstrijd tussen FC Groningen en VVV-Venlo, was licht pathetisch. Toen Groningen-trainer Robert Maaskant langs de zijlijn kritiek had op de leiding, toonde de arbiter een armbandje met het woord ‘respect’. Wellicht had Gözübüyük het kunnen laten bij een verbale terechtwijzing.

Door het inmiddels veelbesproken bandje kreeg het moment een dramatische lading die niet helemaal paste. Toch was het Maaskant die op die avond zwaar de fout inging. Blijkbaar is bij een professionele organisatie als FC Groningen intern nooit serieus gesproken over hoe naar buiten te treden na de tragische dood van amateurgrensrechter Richard Nieuwenhuizen. En Groningen is niet de enige.

Meer respect Gözübüyük had ook wel een punt toen hij het bandje uit de broekzak haalde. Hoewel het trieste voorval op de velden van S.C. Buitenboys vooral een maatschappelijk probleem blootlegde, trok voetballend Nederland tijdens een weekend van bezinning duidelijke conclusies. Scheidsrechter en assistenten verdienen meer respect, wat betekent dat niet elke frustratie van spelers, trainers en publiek over een arbitraal besluit verbaal geuit hoeft te worden. Meer respect betekent in dit geval simpelweg meer acceptatie dat de scheidsrechter, bij goede én foute beoordelingen, het laatste woord heeft.

Dat waren Groningen en Maaskant een week later al vergeten. Een communicatieadviseur of persvoorlichter had de technische staf toch in een half uurtje kunnen uitleggen dat het zo kort na een tragisch voorval als in Almere, niet verstandig is op landelijke tv de scheidsrechter uitgebreid uit te foeteren. Dat gesprek heeft in Groningen klaarblijkelijk niet plaatsgevonden.

Maaskant, toch al niet bepaald cameraschuw aan de zijlijn, reageerde emotioneel, trok fel van leer en deed dat in een interview na de wedstrijd nog eens dunnetjes over. Terwijl het juist op dat moment zo slim was geweest om te zeggen: “Hoewel ik de handelwijze van de scheidsrechter betreur, had ik mijn mond moeten houden. Zo geef ik niet het juiste voorbeeld.” Dan was het vast niet tot Kamervragen gekomen over dit akkefietje en was FC Groningen er ook nog positief uitgesprongen.

Verbeek Overigens overtrof Maaskant met zijn uitlatingen bij lange na niet de ondoordachte woorden van AZ-coach Gertjan Verbeek van een week eerder. Slechts enkele dagen na de dood van Richard Nieuwenhuizen noemde Verbeek het besluit van de KNVB om alle amateurwedstrijden in het weekeinde van 8 en 9 december af te gelasten, een vorm van symboolpolitiek. “Het vreselijke voorval met de grensrechter is geen voetbalprobleem, maar een maatschappelijk probleem”, aldus Verbeek. “Dit probleem verhelp je niet door afgelasting of een minuut stilte, hoe netjes dat ook is richting de betrokkenen. Dinsdag gaat iedereen vrolijk verder.” Dat zo kort na het drama bij Buitenboys juist medeleven met de nabestaanden gepast was en alle andere discussies even konden wachten, voelde Verbeek niet aan. Het is te hopen dat ook de clubleiding van AZ de woorden van Verbeek met gekromde tenen heeft aangehoord.

KNVB De KNVB hield er zelf ook een merkwaardige werkwijze op na toen de ernst van na het drama in Almere duidelijk werd. De bond vergat in de eerste 24 uur na het voorval contact te zoeken met Buitenboys en moest vervolgens publiekelijk diep door het stof. En dat ook bij de bond kopstukken zonder goed overleg de media zoeken als het hen uitkomt, bleek afgelopen week maar weer eens.

Directeur betaald voetbal Bert van Oostveen liet na het vertrek van bondscoach Bert van Marwijk onderzoek doen naar de fitheid van het Nederlands Elftal tijdens het laatste EK en riep vervolgens in een interview in VI dat zijn vermoeden bevestigd was: de spelers waren niet fit. Deze onthulling had veel weg van een trap na richting Van Marwijk. Dat kan toch niet het beeld zijn dat de KNVB wil oproepen nu het bijna dagelijks meer onderling respect op de voetbalvelden propageert. 

Beschamend En toen was er het inmiddels veelbesproken handvest van de KNVB. In het document dat aan alle profclubs werd verstuurd, verscherpt de bond de regels omtrent protesteren tegen scheidsrechterlijke beslissingen. Het komt er kortweg op neer dat alleen de aanvoerder zijn zegje mag doen tegen de scheidsrechter en dat elke andere speler bij protest een gele prent krijgt.

Je kunt discussiëren over de effectiviteit van het handvest, maar het was in ieder geval een poging om één front te vormen tegen het gebrek aan respect voor scheids- en grensrechters. In dat opzicht is het plan van de KNVB echter al mislukt. Het was nauwelijks een verrassing dat de twee eerdergenoemde trainers in de eerste de beste microfoon die hen voor de neus werd gehouden, riepen het handvest niet te willen tekenen.

Het is tijd dat de KNVB een communicatiespecialist op dit project zet. Iemand die de partijen kan uitleggen dat ze zich anders moeten opstellen als ze werkelijk voorop willen gaan in de strijd tegen agressie op de velden. Die rol vereist dat de clubs en de bond veel overleg voeren en met één mond over de kwestie spreken in de media. Alleen dan kunnen ze een verandering teweeg brengen die reikt tot de amateurvelden in uithoeken van het land. Momenteel gaan trainers en bondsdirecteuren rollebollend over straat. Dat is, slechts drie weken na de dood van Richard Nieuwenhuizen, beschamend.