Populisme als verdienmodel in de media

“Stem PVV”, zo eindigde het meest recente ‘kunstwerkje’ van Wierd Duk. In een video doet een ex-moslima haar verhaal. Bij de laatste scène had ik het geluk dat ik op een stoel zat, anders was mijn broek afgezakt. Duk, die tegenwoordig actief is als propagandist, ik bedoel journalist bij het Algemeen Dadblad, krijgt het wederom voor elkaar om zijn one-issue artikelen de ether in te knallen. Roderick Veelo schreef in zijn column dat we de racistische drek van Thierry Baudet niet mochten benoemen, dat wordt afgedaan als ‘linkse onverdraagzaamheid’. Voor de goede orde, wie is Roderick Veelo om te bepalen hoe wij ‘homeopathisch verdunnen van het Nederlandse volk’ (Baudet) gaan interpreteren? Sinds wanneer is het ‘linkse onverdraagzaamheid’ om zoiets volstrekt belachelijks aan de kaak te stellen? Los van politieke kleur zou je dit moeten verwerpen, dat heet fatsoen.

Verder schrijft een boze, witte meneer in Elsevier dat hij bang is dat hij – door de islam natuurlijk – geen paaseieren meer kan kopen bij de Albert Heijn. Het Paasfeest staat onder druk. Wie meegaat in de hysterie visualiseert een horde moslims die binnen afzienbare tijd door de Nederlandse straten marcheren, om eenieder die een chocoladepaashaas in huis heeft, te berechten volgens de Sharia. Geobsedeerd door de islam heeft ook Syp Wynia de verleiding niet kunnen weerstaan om zulke teksten op papier te kalken.

Gemakshalve laat ik de columns van onder andere Elma Drayer en Ephimenco buiten beschouwing. Zij vallen met hun lelieblanke huid nu wel heel erg op in hun natuurlijke habitat.

Wie in één week de pseudojournalistiek van Wierd Duk, Roderick Veelo en Syp Wynia onder de loep heeft genomen, ziet dat het verdienmodel rondom integratie- en islamvraagstukken groot is geworden. De kwaliteitsmedia faciliteren, zonder ‘factchecks’, ongefundeerde onderbuikgevoelens van de boze, witte man. Sensationeel nieuws verkoopt, zolang je het maar verbindt aan moslims, vluchtelingen of (etnische) minderheden. Daarmee hebben media zichzelf neergezet als ordinaire nieuwsfabrieken. Verlengstukken om de partijprogramma’s van de PVV en Forum van Democratie te verpakken in artikeltjes. Waarin het argument dat de boze, witte burger niet gehoord wordt steevast naar voren komt. Het tegendeel is immers waar, wie schreeuwt komt op televisie, krant of radio.

Je kunt stellen dat het medeverantwoordelijk is voor de negatieve stemming in het land. Redacties moeten op den duur hierin een keuze maken. Of zij kiezen ervoor om het in stand te houden of men wijzigt de koers en stelt duidelijke spelregels.

Ik wil duidelijk vermeld hebben dat het niet bedoeld is om mensen als Duk, Veelo en Wynia monddood te maken. Er zijn absoluut problemen omtrent maatschappelijke thema’s. Je mag op zijn minst verwachten dat er gedegen onderzoek is gedaan. Zo dienen bronnen duidelijk vermeld te worden, zodat de lezer zelf research kan doen. De journalistiek loopt anders de kans te verworden tot een simpel doorgeefluik. Oplettende lezers, en met name hoogopgeleide jongeren die ik spreek, met een migratieachtergrond, zijn niet op hun achterhoofd gevallen en zien een negatieve trend. Hierdoor valt het vertrouwen in de gevestigde media weg, terwijl dezelfde media ‘ons’ probeert te lokken met diversiteitsklasjes. Hier kan ik over meepraten omdat ik dit jaar was uitgekozen voor de Masterclass Journalistiek, waaronder de NRC, Trouw, De Correspondent, De Volkskrant etc. hun bijdragen leverden.

Op het moment dat je het publiek serieus acht, kwaliteit waarborgt en je maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt voor het polariserende karakter in het land (door het faciliteren van nepnieuws), kunnen we gezamenlijk een stap vooruit gaan zetten. Dat we op de inhoud elkaar beslechten of verbinden, met af en toe een scherpe sneer, maar wel met verifieerbare bronnen en gedegen onderzoek.

Uiteindelijk ben ik positief verrast dat ik bij Trouw de kans krijg om me te ontwikkelen als schrijvend journalist. Of dat komt door mijn migratieachtergrond? Ik mag hopen van niet, daar let ik zelf scherp op. Mochten jullie – daarmee bedoel ik niet de laffe, anonieme haattrollen – me ooit betrappen op foutieve berichten, dan verneem ik dat graag via de mail. Ik ben altijd bereid om te leren. Heeft Wierd Duk dezelfde instelling? Wat denkt u?