Populair peperduur kankermedicijn plots 99 procent goedkoper nu octrooi is vervallen

Nederlandse ziekenhuizen betaalden de afgelopen jaren honderden miljoenen voor het kankermedicijn Revlimid, een middel dat onder meer wordt ingezet tegen multipel myeloom, een vorm van kanker die woekert in het beenmerg. In 2019 werd nog 136 miljoen euro neergeteld voor het peperdure medicijn van de Amerikaanse farmareus Bristol-Myers Squibb.

Nu het octrooi is verlopen is de prijs met duizelingwekkende omvang gedaald. In plaats van 218 euro per pil kost het nu ineens nog maar 90 cent per pil. De prijs voor een strip van 21 tabletten daalde van 4500 euro naar 20 euro. Dat onthult NRC Handelsblad.

De Amerikaanse eigenaren van het octrooi verdienden de afgelopen jaren 75 miljard euro aan het medicijn. De kosten om het medicijn te maken zijn te verwaarlozen. Deskundigen vonden het al langer vreemd dat de farmaceut zo'n astronomisch hoge prijs rekende.

NRC schrijft:

„Het is duidelijk dat lenalidomide een enorme moneymaker is geweest voor de farmaceut”, zegt Pieter Sonneveld, internist-hematoloog in het Erasmus MC Kanker Instituut. „Dat het ineens zoveel goedkoper kan, roept natuurlijk vragen op over de oude prijs”, zegt Carin Uyl-de Groot, professor gezondheidseconomie aan de Erasmus Universiteit. „Tegelijkertijd is deze besparing hard nodig, want de behandelingen voor multipel myeloom zijn stuk voor stuk duur. Vanwege deze en nog duurdere behandelingen kost een patiënt tussen de 700.000 en 1 miljoen euro per jaar.”

De farmaceut verhoogde de prijs de afgelopen jaren 22 keer zonder dat daar aanleiding voor was, van 217 dollar in 2005 naar 763 dollar nu. Uit onderzoek van het Amerikaanse Congres werd duidelijk dat het bedrijf op die manier hoge winsten kon uitkeren aan de aandeelhouders en de top van het bedrijf daar weer voor beloond werd. In Nederland is het octrooi vervallen en kan het nu tegen spotprijzen door anderen gemaakt worden. In de VS beschermt het octrooirecht de woekerwinstgevende praktijken nog tot 2026. Het bedrijf laat in een reactie aan NRC weten dat het middel veel 'waarde' heeft voor patiënten en dat er miljarden worden geïnvesteerd in nieuwe middelen.

Het middel kostte in de VS bij introductie in 2005 zo’n 215 dollar per pil. Dankzij een ‘waaier van octrooien’ kon het bedrijf de prijs in de loop van de tijd verhogen naar ruim 763 dollar per pil, zestienduizend dollar voor een strip. De fabrikant heeft in de VS nog tot 2026 octrooibescherming op lenalidomide. Vanwege strengere regelgeving mag het bedrijf in Nederland zulke prijsverhogingen niet doorvoeren.

Nu het octrooi in Nederland is verlopen, blijkt hoe goedkoop lenalidomide te produceren is. Concurrerende farmaceuten hebben ziekenhuizen dan ook extreem hoge besparingen van 99 procent aangeboden. Enkele ziekenhuizen melden zelfs besparingen die oplopen tot 99,5 of 99,75 procent. BMS is daardoor in Nederland vrijwel zijn gehele marktaandeel kwijt, zeggen bronnen tegen deze krant.

BMS schrijft in een reactie op vragen van NRC dat prijs gezien moet worden in het licht van de ‘waarde’ voor patiënten en de maatschappij. Daarnaast wil het bedrijf erop wijzen dat het in 2020 alleen al bijna 10 miljard dollar heeft uitgegeven aan onderzoek en ontwikkeling.

Meer bij NRC

cc-foto: Diverse Stock Photos