Politiek telkens door de knieën voor boeren

Half oktober zwichtten vier provinciebesturen voor het stikstofprotest van de boeren. Drenthe, Friesland, Gelderland en Overijssel. Dat kwam niet zozeer doordat de betreffende gedeputeerden slappe knieën hadden, het was meer een automatisme. In deze vier provinciecolleges zijn de partijen voor ondernemers en boeren namelijk zo machtig dat D66, GroenLinks en PvdA de rol van bijwagentje vervullen (en dat kennelijk accepteren!).

Onderschat ook de rol van ambtenaren niet, clubs als LTO hebben even hechte relaties met de provinciale bureaucratie als met de bestuurders en vaak veel langer. Dus dit soort gedeputeerden en ambtenaren weet exact wat er onder de boerenorganisaties leeft, inclusief de details van hun actieprogramma’s. Een bezoek van boze boeren aan een Gelders provinciehuis is dus… inderdaad, theater.

Boerenklimaatontkenners Landelijk is dit helaas ook het geval. Nederlandse kabinetten blijken agrariërs en vissers op alle terreinen ter wille. Door niet te handhaven en door in Brussel voor hen te lobbyen.

Nederland ligt al jaren in Brussel dwars tegen een – zeer afgezwakte – EU-beperking van pesticiden. Boerenklimaatontkenners zijn immers vaak ook ontkenners van het sterven van bijen, vlinders en andere nuttige insecten, alsmede van de vogels en andere dieren die zich met deze insecten voederen.

De regering heeft sinds 2012 actief glastuinbouwbedrijven geholpen zich te onttrekken aan de Europese emissiehandelssysteem ETS, waardoor die naar schatting enkele tientallen miljoenen euro’s minder ETS-gelden afgedragen. Maar die schadelijke emissie gaat gewoon door.

PFAS En dan schrijft de Volkskrant dat het ministerie van Landbouw meerdere signalen links liet liggen die erop wezen dat het systeem van het Programma Aanpak Stikstof (PAS), op instorten stond, ruim een jaar voordat de Raad van State er in mei een streep door zette. Doordat de landbouwpolitici en –ambtenaren met deze uitspraak geen rekening hielden, is er een jaar verspeeld waarin het ministerie zich had kunnen voorbereiden op een nieuw stikstofbeleid. Bijvoorbeeld door te inventariseren welke stikstof-uitstotende projecten paradoxaal genoeg een verbetering zijn. Vervuilende bedrijven uit de bebouwde kom verplaatsen, bijvoorbeeld. Rondwegen die dorpskernen ontlasten. Rotondes die kruisingen veiliger maken. Aparte paden voor fietsers en voetgangers.

Daarom lijkt de verontwaardiging in de bouwsector, die aanstaande woensdag tegen de stikstofregels demonstreert, iets minder een kwestie van de vermoorde onschuld spelen dan bij de boeren. Maar net als de agro-industrie met haar pesticiden en andere giffen, heeft de bouw zijn poly- en perfluoralkylstoffen. Zesduizend maar liefst, waarvan een kwart kankerverwekkend. Een aannemer die grond verplaatst, weet al lang dat die moet worden getest op de eventuele aanwezigheid van deze PFAS-stoffen. Maar dat kost geld. Dus neemt de bouwsector deze ‘misstand’ woensdag ook mee.

Strafbare feiten De bouwsector begint ‘publieksvriendelijk’, maar dreigt bij monde van Grond in Verzet dat wanneer het kabinet op 13 november niet aan hun eisen is tegemoetgekomen, de actievoerders wel met grote machines naar Den Haag komen. Arm, nog lang niet hersteld Malieveld. Arme automobilisten die voor hun werk op de rijkswegen moeten rijden, met al die betonmolens, bouwketen en hoogwerkers.

Kennelijk worden de bouwers geïnspireerd door de boeren of vooral, waarmee die wegkwamen. Strafbare feiten. Intimidatie. Racisme jegens DENK-politici. Jesse Klaver als pop ophangen. Nepfoto’s verspreiden van de rotzooi die een klimaatdemonstratie op het Malieveld zou hebben achtergelaten naast een eigen foto van een clean veld na de trekkersactie. Overigens verwoestten de boeren zelf twee weken later het Malieveld – illegaal betreden – op een schaal die Staatsbosbeheer nooit eerder had gezien.

Beklodderde gevel Het grootste theater echter is niet dat van de boeren of de bouwwereld, maar dat van onze regering. Haar klimaatakkoord dat geen gebouw is, maar de beklodderde gevel van een filmdecor. Waarachter, zoals we weten, niets dan wat dunne steunbalkjes.

De traditionele partijen honoreren namelijk gedachteloos alle lobby’s van het bedrijfsleven – inclusief die van Schiphol en Lelystad. Maar het moet ergens vandaan komen, dus dwingen ze individuele burgers om het leeuwendeel van de energietransitie via hun woningen te bekostigen. Warmtepompen, driedubbelglas, isolatie van muren en vloeren – overigens niet onaanbevelenswaardig – in plaats van minder Schiphol en minder megastallen.

Wij burgers worden bovendien getroffen door ‘oplossingen’ die zeer controversieel zijn: kolen vervangen door biomassa, het grootschalig plaatsen van lelijke reuzenwindmolens naast cultuur- en natuurlandschappen en het vullen van weilanden met zonneparken. Terwijl de afgelopen jaren langs wegen als de A1 en A50 reusachtige blokkendozen als paddenstoelen de grond uitrezen. Met platte daken, geknipt dus voor zonnepanelen. Win-win.

De overheid weigert echter bedrijven te dwingen tot zo’n dakpark. Dat is immers niet neoliberaal.