Veel mensen met een arbeidsbeperking overleven op 70% van het wettelijk minimumloon, dat is ongeveer 1006 euro per maand
Geachte fractievoorzitters van de Tweede Kamer,
Ik schrijf deze brief, omdat ik zie en merk dat het VN-Verdrag Handicap nog niet goed wordt uitgevoerd in Nederland. Er moet nu echt werk van gemaakt worden, zeker omdat Nederland ook vergrijst. Het leren leven met een beperking hoort bij het leven en de leeftijd. De een start met een beperking. De ander loopt hem gedurende zijn leven op. Iedereen kan hiermee te maken krijgen, we moeten niet wegkijken, maar er werk van maken en we hebben daarbij hulp van u nodig.
Bijna drie jaar geleden schreef ik een brief aan premier Rutte en sindsdien ben ik bezig met actievoeren voor de rechten van mensen met een (arbeids)beperking, samen met onder andere de FNV, LCR, Iederin. Participatie is voor deze groep mensen nog steeds niet vanzelfsprekend.
Ik wil het met u hebben over de volgende punten:
Overleven met een uitkering en werken
Recht op een behoorlijke levensstandaard
De kostendelersnorm en de partnertoets
Waar begint het participeren?
Overleven met een uitkering en werken Veel mensen met een arbeidsbeperking overleven op 70% van het wettelijk minimumloon, dat is ongeveer 1006 euro per maand. Dat is het absolute bestaansminimum. Er is heel weinig aandacht voor de koopkracht van mensen met een arbeidsbeperking. Vaak hebben zij hogere zorgkosten dan een gezond persoon. Veel mensen denken dat zij wel extra compensatie krijgen vanwege hun beperking, maar dat is helemaal niet zo. Soms krijgen ze een tegemoetkoming in de kosten voor chronisch zieken, maar dat is maar een bedrag van rond de 200 euro per jaar. Dit staat in geen verhouding tot de werkelijke kosten. Ook als men niet fulltime kan werken moet men overleven van 70% van het wettelijk minimumloon en krijgt men met verrekeningen van inkomsten te maken, omdat men loon uit de uitkering krijgt en loon uit werk.
Ik wil u erop wijzen dat het veel beter zou zijn als er duurzame banen komen. Men moet een voorziening van het UWV kunnen behouden als men de baan kwijt raakt, op deze manier kan men sneller weer aan een andere baan komen, om volwaardig mee te kunnen doen. We hebben recht op een behoorlijke levensstandaard en dat is in mijn ogen niet het bestaansminimum, maar tenminste het wettelijk minimumloon.
Verder wil ik ook vragen of u kunt onderzoeken wat er gedaan kan worden aan de enorme administratieve lasten die bij een uitkering komen kijken. Veel mensen in een uitkering hebben enorm veel stress en waardoor er geregeld iets fout kan gaan in de administratie en daar kan men op afgestraft worden, uitkeringsgerechtigden moeten namelijk alles doorgeven als er iets verandert in hun situatie.
Recht op een behoorlijke levensstandaard Mensen met een arbeidsbeperking kunnen in veel gevallen niet (fulltime) werken, omdat ze door hun beperking niet voldoende energie hebben om fulltime te kunnen werken, daardoor kunnen ze vaak ook niet voldoende uren maken om het wettelijk minimumloon verdienen. Maar ook zij hebben recht op een behoorlijke levensstandaard stelt het VN-verdrag Handicap. (Artikel 28 VN-verdrag Handicap.) Soms is er een aanpassing nodig om tot gelijke behandeling te kunnen komen. Er moet voor mensen met een arbeidsbeperking een aanvulling komen tot het wettelijk minimumloon, want dan kunnen zij pas echt een volwaardig leven leiden. De inclusietoeslag is zo’n instrument, wat de FNV en LCR hebben voorgesteld. Dit verdient serieuze discussie in een nieuw kabinet.
De Kostendelersnorm en partnertoets De kostendelersnorm en de partnertoets zijn voor mensen met een beperking, maar eigenlijk voor alle uitkeringsgerechtigden, een groot obstakel. Deze regels maken mensen afhankelijk en het zorgt voor een toenemende dakloosheid en leidt tot woningnood.
Gemeenten hebben beleidsvrijheid als het gaat om de kostendelersnorm, maar maken vaak geen gebruik van deze vrijheid. De partnertoets en de kostendelersnorm weerhoudt mensen om samen te wonen, omdat men dan ook financieel afhankelijk is van de partner of huisgenoten, terwijl men al zo vaak afhankelijk is van anderen. Daarom zou de partnertoets en de kostendelersnorm afgeschaft moeten worden voor mensen met een (arbeids)beperking. Immers mocht iemand met een beperking gaan samenwonen, dan treedt de partner vaak ook op als gedeeltelijke mantelzorger, waar voorheen sprake was van een professional. In plaats van dit te stimuleren en te bevorderen, krijgt men als beloning voor deze informele arbeid ook nog een korting op de uitkering. Woningen blijven bezet door alleenstaanden en prijzen lopen op, omdat er geen woning meer is te krijgen. Voor jongeren is het onmogelijk om zelfstandig te wonen als gevolg van deze druk op de woningmarkt.
Waar begint het participeren? Participeren begint bij voldoende geld hebben om te kunnen participeren, als men te weinig geld heeft leidt dit tot sociale uitsluiting. Alleen door participatie kan men een volwaardig leven leiden.
Verder wil ik het hebben over de toegankelijkheid van Nederland, heel veel mensen denken dat Nederland goed toegankelijk is, maar dat is niet zo. Toegankelijkheid zou standaard opgenomen moeten worden bij nieuwbouw en het bouwbesluit en als voorwaarde moeten worden opgenomen bij bouwvergunningen. We kunnen bijvoorbeeld niet elk gebouw binnen of we kunnen er wel binnen maar dan is er bijvoorbeeld geen aangepast toilet aanwezig. Ook is niet elk gebouw drempelloos terwijl het makkelijk op te lossen is door een drempelhulp. Als ik kijk naar de actiepunten van onbeperkt meedoen van het ministerie van VWS zie ik een aantal punten staan, die echt anders zouden moeten. Onder het kopje participatie en toegankelijkheid staat bijvoorbeeld: ‘’Meer televisieprogramma’s krijgen ondertiteling’’ Waarom niet alle televisieprogramma’s, vraag ik me dan af.
Zoals eerder opgemerkt lopen veel mensen het risico om een beperking op te lopen. Dat is gek genoeg het gevolg van de toename van de effectiviteit van de gezondheidszorg. Met de leeftijd en de toename van de groep zeer hoogbejaarden neemt het aandeel mensen met een beperking toe. 25% van Nederland heeft een beperking of chronische ziekte en die groep wordt alleen maar groter. Ik wil dat we samen echt werk gaan maken van het VN-verdrag Handicap. De buitenwereld beperkt nu mensen met een beperking en dat kunnen we oplossen. Breng de inclusieve samenleving dichterbij!
Ik hoop dat u deze punten meeneemt bij het maken van uw keuzes in de Kamer.