Politici zijn onbetrouwbaar, toch?

Deze week gaf ik een cursusdag over politieke en bestuurlijke sensitiviteit voor medewerkers van gemeentelijke en regionale gezondheidsdiensten. Het doel van de dag was om medewerkers van de GGD-en een dagje te scholen over hoe politiek werkt en hoe je in een politieke omgeving als inhoudsdeskundig ambtenaar zo goed mogelijke resultaten kunt bereiken. Mijn uitgangspunt daarbij is dat je als ambtenaar beter gaat functioneren als je snapt hoe politiek werkt en, als het even kan, politiek leuk gaat vinden.

Ik had een zeer ervaren oud-ambtenaar van de GGD gevraagd bij deze dag aanwezig te zijn om vanuit zijn lange en brede ervaring bij te dragen in de discussie. Ik ben immers oud-politicus, geen oud-ambtenaar en ook niet inhoudelijk goed op de hoogte van hetgeen zich afspeelt in het werkveld van de GGD.

Het was een leuke dag, tot het moment dat de oud-ambtenaar de cursisten meegaf dat politici onbetrouwbaar zijn, en dat je als ambtenaar je dus continu bewust moet zijn van dit gegeven. Ik was, en ben het daar zeer mee oneens en vind dat je jonge mensen die aan het begin van hun ambtelijke carriere staan, niet met die boodschap weg moet sturen. Mijn betoog die middag, tegen de oud-ambtenaar in, ging over mijn ervaringen in de bijna 12 jaar politieke ervaring. De kern is dat ik heb gewerkt met collega’s die zich oprecht inzetten voor een betere wereld, op basis van hun idealen. Maar dat ook zij te maken hebben met diverse belangen, afwegingen die gemaakt moeten worden, compromissen die gesloten moeten worden en verwarrende  beelden die daaruit voort kunnen komen. Beelden die er op kunnen lijken dat politici onbetrouwbaar zijn omdat zij niet (helemaal) hebben kunnen waarmaken wat zij hebben beloofd. Dat maakt een politicus niet onbetrouwbaar, dat is hoe politiek werkt en in een democratie ook hoort te werken.

Toch zijn er in de samenleving grote groepen mensen van overtuigd dat politici onbetrouwbaar zijn. Mede gevoed door grapjes in de media, zoals deze week weer. Het is bijna kerstmis en er komt geen kerststal in de Eerste en Tweede Kamer. Waarom niet? Het lukt niet om 3 wijzen te vinden. En by the way, ezels zijn er genoeg. Leuk hoor! Net zo leuk als die oude grap over ambtenaren die in de ochtend maar 2 kopjes koffie krijgen omdat ze anders in de middag niet kunnen slapen. Die kwam deze week ook weer langs. Ontzettend flauw, ook nergens op gebaseerd maar eigenlijk best leuk...