Poetin verklaart pro-Russische regio's Oekraïne onafhankelijk

Rusland erkent de Oost-Oekraïense regio’s Donetsk en Loehansk als autonome staten. Dat heeft president Vladimir Poetin maandagavond laten weten. In de gebieden zijn pro-Russische separatisten actief waarvan de leiders Poetin om steun hebben gevraagd. Eerder op de dag riep de Oekraïense president Volodymyr Zelensky de VN Veiligheidsraad met spoed bijeen.

De enige andere gebieden die de onafhankelijkheid van Donetsk en Loehansk erkennen, zijn die twee regio’s zelf en het Georgische Zuid-Ossetië, wat ook door verder geen enkel ander land dan Rusland wordt erkend. Net als in die laatste regio, maakt de erkenning van Donetsk en Loehansk de weg vrij voor Rusland om er een grote troepenmacht te stationeren. Een actie die op een stevige tegenreactie van het Westen kan leiden, in de vorm van sancties en een mogelijk militair conflict.

Eerder op de dag riep Poetin zijn belangrijkste veiligheidsadviseurs bijeen voor een “spontaan” overleg dat live op de staatstelevisie werd uitgezonden. Het leverde een bizar tafereel op waarbij Poetin achter een groot bureau zat, op grote afstand van de adviseurs die op grote afstand op een rijtje stoelen zaten. Het ongemak droop er vanaf, niet in de laatste plaats bij hoofd van de veiligheidsdiensten Sergey Naryshkin. Achter het spreekgestoelte kwam Naryshkin niet uit zijn woorden en werd al stotterend voortdurend door Poetin gecorrigeerd, die er schik in leek te hebben hem voor het oog van de natie te vernederen. Toen Poetin Naryshkin de vraag stelde of Donetsk en Loehansk als autonome gebieden erkend moeten worden, antwoordde Naryshkin voorstander te zijn van het inlijven van de regio’s bij Rusland. ‘Daar hebben we het nu niet over,’ beet Poetin hem toe, waarna Naryshkin zichzelf snel verbeterde.

De toespraak van Poetin zelf, die rond 19.00 uur Nederlandse tijd werd uitgezonden, was een combinatie van oorlogstaal en warrige retoriek. Zo noemde hij Oekraïne ‘niet alleen een buurland, maar ook deel van de geschiedenis van Rusland’. Volgens Poetin was Oekraïne zelfs gesticht door Rusland. In werkelijkheid is Oekraïne als natie ouder dan Rusland. Verder beschuldigde de Russische president Oekraïne ervan aan nucleaire wapens te werken en zei hij dat niet Rusland, maar wel VS en de NAVO Oekraïne tot een oorlogsgebied gemaakt hebben.

In de Tweede Kamer diende Caroline van der Plas (BBB) een motie in die het kabinet oproept onvoorwaardelijke steun uit te spreken voor de soevereiniteit van Oekraïne. Alle partijen stemden voor, met uitzondering van de extreemrechtse partijen die doorgaans het hoogst van de toren blazen over nationale soevereiniteit JA21, Forum voor Democratie en de PVV.

Update: De voorzitter van het Europees Parlement Roberta Metsola heeft het autonoom verklaren van de twee separatistische regio’s door Rusland stevig veroordeeld. ‘De erkenning van de twee separatistische gebieden in Oekraïne is een flagrante schending van het internationaal recht, de territoriale integriteit van Oekraïne en de Minsk-akkoorden,’ liet Metsola weten: ‘De EU en haar partners zullen eensgezind, vastberaden en vastberaden reageren in solidariteit met Oekraïne.’

Ook de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra veroordeelt de Russische actie. ‘De erkenning van de separatistische territoria in Oekraïne is een schaamteloze schending van het internationaal recht, aldus Hoekstra die ook zei dat Nederland samen met de EU en NAVO zal reageren. Hoe die reactie eruit ziet, zei hij niet.