Platenmaatschappij claimt eigendom artiestenstemmen vanwege oprukken AI-technieken
Muziekconcern Universal Music wil het eigendom claimen op de stemmen van artiesten, ook als ze overleden zijn. Daarmee moet voorkomen worden dat er (door anderen) met behulp van kunstmatige intelligentie nieuwe muziek wordt gemaakt. De techniek maakt het mogelijk om bijvoorbeeld de 20 jaar geleden overleden Johnny Cash nieuwe nummers te laten zingen.
Met AI kunnen mensen vrij gemakkelijk deepfakeliedjes maken: de computer bootst dan geloofwaardig de stem, tekst of melodieën van een artiest na. Het YouTube-account There I Ruined It heeft al tientallen van dit soort video’s gemaakt; Johnny Cash die post mortem de Aquahit Barbie Girl zingt op de melodie van Folsom Prison Blues, bijvoorbeeld. Met de stem van Drake, onder contract bij Universal Music, werd zonder zijn toestemming het rapnummer Heart On My Sleeve gemaakt. Het werd online tientallen miljoenen keren beluisterd, voordat het wegens auteursrechtschending offline werd gehaald (inmiddels staat het wel op verschillende andere sociale media). Niet alleen het nummer, maar vooral de betekenis ervan werd wereldnieuws: kijk, als we niets doen, gaan mensen zomaar met de stem van artiesten aan de haal.
Overigens is het niet zo dat nu zonder toestemming de stem van een artiest gebruikt kan worden, ook die valt onder het bestaande auteursrecht. Door het licentiëren van de stemmen legt de platenmaatschappij de nadruk op het voorkomen van misbruik van derden. Volgens critici sturen ze het publieke debat daarmee bewust een richting op terwijl de problematiek veel breder is en ook in het voordeel van muziekexploitanten kan werken.
Ook gaat de publieke discussie nu grotendeels over het beschermen van de artiesten en platenlabels tegen hobbyisten. Het is koffiedik kijken, maar door de stem van artiesten in contracten los te weken van de artiest, is Universal Music zelf mogelijk óók in staat om daar AI op los te laten. “Wat een enorme winstmachine zou dat zijn”, zegt Belder. ‘Dat je met de stem van een artiest een oneindige hoeveelheid nummers kunt produceren. Op dit moment worden veel hits al op een bijna wetenschappelijke manier gemaakt: deze beat, hier een bruggetje – ze weten precies wat werkt.’
Volgens Lucky Belder, universitair docent economisch publiekrecht, ontstaat het beeld dat platenmaatschappijen niet meer op zoek hoeven naar nieuw talent omdat eenmaal gecontracteerde populaire stemmen eindeloos uitgemolken kunnen worden. Geheel in lijn met het ouder worden van de fans kan er theoretisch straks een kerstalbum van bijvoorbeeld de in 1994 overleden Kurt Cobain uitgebracht worden, met knusse liedjes die hij nooit gezongen heeft.
cc-foto: jpellgen