Pensioenwetgeving uit Brussel komt dichterbij

Een aanval op de AOW, dat zijn de Brusselse pensioenplannen die dinsdag door een meerderheid van het Europees Parlement gesteund werden. Pensioenwetgeving uit Brussel komt daarmee weer een stap dichterbij.

Het Europarlement stemde dinsdag in Straatsburg vóór plannen om eerstepijlerpensioenen als de AOW afhankelijk te maken van het aantal gewerkte jaren. Ook de AOW-leeftijd zou “in lijn moeten worden gebracht met de stijgende levensverwachting” aldus een rapport van Europarlementariër Ria Oomen (CDA). Brussel wil dat we langer doorwerken.

Als braafste jongetje van de klas, heeft Nederland al een begin gemaakt met het verhogen van de AOW-leeftijd. Wie dit jaar 65 wordt, moet het de eerste maand zonder AOW-uitkering doen. Dit levert een “structurele besparing van 15 miljoen euro per jaar op” jubelde het CBS deze week bij de bekendmaking van het aantal verstrekte AOW-uitkeringen in 2013.

Wie gelooft dat de Nederlandse schatkist daarmee ook daadwerkelijk 15 miljoen euro bespaart, is kortzichtig. Slechts de helft van alle Nederlanders tussen 55 en 65 jaar geniet inkomen uit werk of een eigen zaak. De andere helft moet leven van het inkomen van zijn partner, van spaargeld óf doet een beroep op een andere sociale voorziening dan de AOW; vanaf dit jaar één maand langer dan gebruikelijk, vanaf 2014 twee maanden langer. Het “bespaarde” bedrag van 15 miljoen euro valt daarmee een stuk lager uit.

Terug naar Brussel. Want, los van dat het naar mijn mening een slecht plan is om in tijden van crisis meer mensen op de arbeidsmarkt te laten, is het niet aan de EU om te bepalen hoe lang we in Nederland doorwerken. De EU mág zich niet mengen in fiscale bepalingen en in rechten en belangen van werknemers, zo valt te lezen in artikel 114 van het Verdrag van Lissabon. Zowel voorstellen over eerstepijlerpensioenen, als geplande EU-wetgeving voor pensioenfondsen, zijn daarmee in strijd met het Verdrag.

Het Europarlement had de Europese Commissie daarom zonder pardon moeten terugfluiten, maar liet dat –zeker wat betreft eerstepijlerpensioenen – na. Als er steeds achterdeuren worden gezocht om in te grijpen in nationale bevoegdheden, dan heeft het geen enkel nut om in verdragen af te spreken wat in Brussel en wat in Den Haag wordt geregeld.

Wie overigens denkt dat de gevolgen voor Nederland wel mee zullen vallen, vergist zich. Hoewel Nederland al is begonnen met de AOW-hervorming, heeft het Europarlement deze week in principe groen licht gegeven voor politieke druk op lidstaten die hun begrotingstekort niet onder de 3 procent weten te houden. De kans dat er ooit Europese druk op Nederland wordt gezet om meer of sneller op de AOW te bezuinigen, is reëel.

EU-plannen die ook de tweede Nederlandse pensioenpijler bedreigen, kunnen voorlopig gelukkig rekenen op meer verzet vanuit het Europarlement. Een voorstel om onze pensioenfondsen aan dezelfde eisen te laten voldoen als private verzekeraars, werd resoluut afgewezen. Terecht, want dit zou bedrijfspensioenen in gevaar brengen en pensioenpremies doen stijgen.

Eurocommissaris Michel Barnier bekijkt op dit moment hoe en wanneer hij zijn definitieve voorstel voor EU-pensioenwetgeving presenteert. Eén ding is echter zeker: zowel het Europees Parlement als Nederland zullen meer tegengas moeten geven om de Commissaris te laten inzien dat pensioenen geen zaak zijn van de EU, maar van de lidstaten zelf.