Pensioenfonds ABP negeert dierenwelzijn

Slachthuismisstanden, stalbranden, stikstof: de vleesindustrie is niet uit het nieuws weg te slaan omdat ethische en ecologische grenzen worden overschreden. Maatschappelijke steun voor het verbeteren van dierenwelzijn is historisch groot. Het kabinet heeft het internationaal verbeteren van dierenwelzijn zelfs als doelstelling in het regeerakkoord opgenomen. Alleen pensioenfonds ABP lijkt nog in de twintigste eeuw te leven toen bedrijven meenden dierenwelzijn te kunnen negeren: in het op 3 februari gepubliceerde duurzaamheidsbeleid schitteren de dieren door afwezigheid.

Veertienduizend woorden telt het nieuwe ‘Beleid Duurzaam en Verantwoord Beleggen’ dat het grootste pensioenfonds van Nederland wereldkundig maakte. Maar het woord ‘dierenwelzijn’ of ‘dieren’ komt er zegge en schrijve nul keer in voor. Dat is om meerdere redenen wonderlijk, waarvan ik er twee wil uitlichten.

Uit recent onderzoek (september 2019) van de Eerlijke Pensioenwijzer blijkt dat het ABP grootschalig belegt in bedrijven die geen of zeer lage standaarden hanteren op het gebied van dierenwelzijn. Zo investeerde ABP in totaal 1,7 miljard euro in 17 van de 28 onderzochte hoog-risico-bedrijven, waaronder in controversiële plofkipgiganten als Tyson Foods en JBS en in de grootste producent van kooivarkens, de Chinese WH Group. Geen van deze bedrijven heeft een dierenwelzijnsbeleid dat voldoet aan de Europese wettelijke dierenwelzijnsnormen. Dat het ABP het pensioenfonds is van de Nederlandse overheid maakt dit overigens extra navrant.

Als het ABP, zoals in het nieuwe beleid is vastgelegd, via de beleggingsportefeuille wil streven naar een duurzame en verantwoorde voedselproductie en –consumptie, dan kán dat niet anders dan dat het pensioenfonds ook dierenwelzijnscriteria gaat meenemen in de screening van de beleggingsportefeuille, in de gesprekken die het pensioenfonds met bedrijven gaat voeren om verbeteringen door te voeren en in het stemgedrag op aandeelhoudersvergaderingen. Om daarover dan helemaal niets in het beleid te zeggen, is onbegrijpelijk. Het roept de vraag op of het het ABP wel menens is om die duurzame en verantwoorde voedselproductie dichterbij te brengen. Die vraag knelt des te meer omdat er met geen woord wordt gerept over het stimuleren van de eiwittransitie, het verminderen van de productie en consumptie dierlijke ten faveure van meer plantaardige eiwitten. Om klimaatverandering tegen te gaan een essentiële component van elk duurzaamheidsbeleid, door het ABP volledig gemist.

De tweede reden wordt gevormd door de voorkeuren van deelnemers. Ga je in dienst bij de overheid, dan spaar je voor je pensioen bij het ABP – of je dat nu leuk vindt of niet. Dat schept de dure plicht voor het pensioenfonds om goed naar de wensen van de deelnemers te luisteren. Welnu, onderzoeksbureau I&O Research deed afgelopen najaar onderzoek naar de pensioendeelnemers van ABP. Wat bleek? Een torenhoge 87% van de ABP-deelnemers wil niet dat hun geld wordt belegd in bedrijven die plofkippen en kooivarkens gebruiken. Sterker nog, een duidelijke meerderheid toont bereidheid daar zelfs geld voor in te leveren. 56% is ‘zeker’ of ‘waarschijnlijk’ bereid om maandelijks tien euro minder pensioen te ontvangen als hun geld in ruil daarvoor diervriendelijk wordt belegd (uitgaande van het hypothetische geval dat diervriendelijke beleggingen minder zouden renderen dan dieronvriendelijke). Die bereidheid is aanmerkelijk hoger dan bij het uitsluiten van tabak (38%) of de winning van fossiele brandstoffen (34%). Fun fact: ABP hééft tabak al uitgesloten.

Het zou ABP sieren als het als de wiedeweerga het beleid up to date brengt door dierenwelzijn op een betekenisvolle, volwassen wijze te integreren. Tot die tijd ligt er een belangrijke taak voor bewindslieden om het ABP op te roepen om op zijn minst het gat te dichten tussen waar de overheid voor staat en wat het ABP uitricht. En voor ambtenaren, leerkrachten en andere ABP-deelnemers om hun pensioenfonds op deze merkwaardige omissie aan te spreken.