Pandemie van corona en racisme als begin voor hervoming

We kunnen op zoveel manieren kijken naar de gevolgen van het COVID-19 virus of naar de stroom van protesten over het structurele racisme in onze Westerse samenleving. Het brengt ons in ieder geval terug naar de kern, naar waar het ons als mensen in essentie omgaat.

Als we de pandemie van het virus, het structurele racisme in onze Westerse samenleving, maar natuurlijk ook de klimaatcrisis, in een breder perspectief plaatsen, zouden we kunnen stellen dat de grens is bereikt. De grens van de uitgangspunten, de mensvisie, waarop op mondiaal niveau onze samenleving is gebaseerd. Een mensvisie, waarbij geld centraal is komen te staan en we een door geld gestuurde werkelijkheid scheppen. We worden door ons onderwijs in hoge mate opgeleid tot een homo economicus.

Hierbij zijn menselijke waarden onderbelicht geraakt, weggedrukt en zijn we met z’n allen slaaf geworden, bewust of onbewust van een systeem. We gehoorzamen aan en systeem dat niet de mens dient, maar het geld, het kapitaal. De balans is weg. Geld is niet verkeerd, als middel, wel als doel.

Het COVID-19 virus, de klimaatcrisis en de protesten tegen het racisme biedt ons een gigantische kans. De kans om onze samenleving fundamenteel te hervormen, waarbij geld weer wordt teruggebracht tot zijn werkelijke, ondergeschikte positie en wij als mens weer de regie terugpakken over ons leven en onze samenleving. Waarbij menselijke waarden centraal komen te staan en leidend zijn voor het scheppen van onze werkelijkheid.

Het punt is dat we hier niet meer kunnen vertrouwen op de politiek als corrigerend instrument, omdat de politiek het kapitalistische systeem is gaan volgen dat leidend is in onze wereld. Het marktmechanisme is leidend en de politiek is hier dienstbaar aan. Dus ook onze democratie. Dat is schokkend, want ook al brengen we onze stem uit, het systeem functioneert zelfstandig en gaat zijn eigen weg. We hebben er geen invloed op.

Veel mensen zijn boos, omdat zij zich in het geld gestuurde systeem zoals we dat nu kennen, niet gezien voelen. Zij behoren niet tot wat het systeem als succesvol bestempelt, namelijk veel geld, een groot huis plus dito auto, veel vakanties per jaar, o ja en er ook nog mooi uitzien. Dit is het beeld dat wij hebben van succes. En als je daar niet aan voldoet, heb je je best niet gedaan, is het je eigen schuld.

Veel mensen voelen zich slachtoffer, omdat zij hun eigenwaarde laten bepalen door de waarden van dit geld gerichte systeem. Andere mensen hebben zich een positie in dit systeem verworven en zullen er alles aan doen om deze positie, deze macht te behouden. Dit gaat ten koste van andere mensen, veelal, dat is een feit, met een andere dan blanke huidskleur. Want ons systeem is een wit, mannensysteem, waarbij zowel vrouwen als mensen met een andere huidskleur niet gelijkwaardig, maar vanuit minderwaardige beelden worden bekeken. Bewust of onbewust. Dat zit in ons systeem, in de structuur van het systeem. Dus logisch dat er veel woede is, veel frustratie.

Al vaker in de geschiedenis is een falend systeem omvergeworpen door een ontevreden, woedende massa. En kwam er een nieuw systeem met machtshebbers en volgers, wat telkens weer leidde tot disbalans, tot winnaars en verliezers.

We staan nu voor een fundamentelere hervorming, namelijk die van de collectieve naar de individuele mens. Want dat is wat ik zie en wat me raakt in deze tijd. Mensen gaan staan voor hun menselijke individualiteit en komen op voor menselijke waarden zoals gelijkwaardigheid en naastenliefde. Mensen gaan staan en spreken zich uit, soms op een heel authentieke manier. Zelf was ik bij het Black Lives Matter protest in Tilburg en het was bijzonder om al die individuen samen te zien staan, de kracht te voelen van het collectief.

Naar mijn mening is dit echter een beginstap. De werkelijke hervorming waar we voor staan is dat we ons van collectieve mens, kudde-mens, transformeren tot een individuele mens. Die zelf nadenkt, durft af te wijken van het collectief, voelt, zijn hart en passie volgt. Compassie heeft voor zijn medemens. Die niet ten koste van anderen beter wil worden. Die begrijpt dat die ander, dat jij dat zelf bent en net zo lang onderhandelt totdat er winst is voor iedereen.

Ja, dat is mogelijk en anders doe je het niet. Die zijn leegte niet opvult met verre reizen of dure producten, maar met zijn aandacht naar deze leegte toegaat en durft te voelen. Zijn of haar pijn toelaat en deze omhelst met de liefde voor zichzelf. Dit is niet een luxe. Dit is een noodzaak. Om te komen tot een hele mens in plaats van een gebroken mens en de gebroken samenleving waar we nu in zitten. In ieder mens zit deze potentie en nu is het de tijd om deze potentie aan te boren.

Deze hervorming begint niet bij de politiek of bij een beweging die weer zelf de macht wil hebben, maar bij ons als individu. Dat kan betekenen dat je naar een protestbijeenkomst gaat in jouw stad. Maar dat betekent nog veel meer dat je in je leven andere keuzes gaat maken dan dat ons systeem gebaseerd op geld van je verwacht.

Dat je vanuit het trouw zijn aan jezelf NEE zegt tegen je baas, tegen je leraar, je school, je partner, je ouders als dat voor jou niet klopt. Dat je dat NEE op een respectvolle manier uitlegt en als de ander dit niet accepteert vanuit macht, je de kracht en moed hebt om afscheid te nemen. Je je eigen weg gaat vanuit het JA zeggen tegen jouw verlangen en wat van binnenuit voor jou klopt. Andere individuen zoekt, die bij je aansluiten, waarmee je het leven viert en dit samen vormgeeft. Want al begint deze hervorming bij het individu, we doen dit samen.

Samen bouwen we aan een nieuwe samenleving, waarbij we ons menszijn eren en we niet langer slaaf zijn van een systeem, dat mensen, maar ook dieren knecht en tot een object maakt met als doel om winst te maken. Want dat is het uitgangpunt van de werkelijkheid waarmee we nu geconfronteerd worden met het COVID-19 virus, het racisme en de klimaatcrisis. We zijn als individu zo krachtig dat we deze werkelijkheid kunnen omvormen tot iets positiefs en hier sterker uit komen.