De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
‘Overheid wist in 1982 al dat moord op IKON-journalisten doelbewuste actie was’
•
75 keer bekeken
• 
“Er was bij ons geen enkele twijfel dat het hier om een doelbewuste hinderlaag ging. Een hinderlaag gepland met de kennis dat er zich journalisten bevonden onder de groep die het doelwit was.” Dat zegt de Amerikaan Todd Greentree tegen ZEMBLA. Greentree was in 1982 onderzoeker bij grote gebeurtenissen voor de Amerikaanse ambassade in El Salvador. Een van de gebeurtenissen die hij onderzocht was de moord op de IKON-journalisten. Volgens Greentree heeft de Amerikaanse overheid die informatie direct met de Nederlandse overheid gedeeld.
ZEMBLA heeft naar aanleiding van de uitlatingen van Greentree contact gezocht met oud-ambassadeur Jan-Willem Bertens. Hij deed namens het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken in 1982 onderzoek naar de IKON-moord. Bertens bevestigt dat hij destijds met Greentree heeft gesproken, maar zegt zich de exacte inhoud van het gesprek niet meer te herinneren.
ZEMBLA schrijft:
"Een dag na de moord werden Todd Greentree en zijn collega vanuit de Amerikaanse ambassade voor onderzoek naar de plek van de hinderlaag gestuurd. Ze bezochten eerst de El Salvadoraanse legerbasis waar de militairen waren gestationeerd die de hinderlaag hadden uitgevoerd. “We zagen de lichamen, bekeken de paspoorten waarmee we de identiteit van de slachtoffers konden vaststellen, we doorzochten hun spullen, camera’s en andere dingen die ze bij zich hadden.”"
"Daarna verlieten de onderzoekers de basis en werden ze door het leger begeleid naar de plek waar de Nederlandse journalisten zijn doodgeschoten. Door de aanwezige kogelhulzen konden de onderzoekers de vuurrichting bepalen. Door allerlei aanwijzingen op de moordplek en de verhalen die de sergeant vertelde die de hinderlaag uitvoerde, was voor de Amerikanen snel duidelijk dat het een vooropgezet plan was: “We concludeerden dat er een hinderlaag had plaatsgevonden die doelbewust was opgezet door het Salvadoraanse leger.”"
Volgens Greentree zijn de bevindingen “meteen gedeeld met de Nederlandse overheid”, maar ook zegt hij niet te weten wat de Amerikanen schriftelijk aan de Nederlandse overheid hebben overgedragen. Wel weet hij zeker dat mondeling veel meer informatie is gegeven dan destijds publiekelijk is geopenbaard. Dat de moorden een gerichte actie waren werd wel in een rapport opgeschreven, dat vervolgens geheim gehouden werd. In 1982 kwam een gecensureerde versie van het rapport uit waarin cruciale informatie was weggelaten. Pas na het onderzoek dat de Waarheidscommissie van de Verenigde Naties uitvoerde in 1993, werd het alsnog geopenbaard.